Açlık savaşı başladı

Pakistan’ın İndus Havzası’nda 52 derecenin üzerindeki sıcaklıklar geçtiğimiz yıllarda 31 milyon kişinin etkilendiği sellerden sonra ekono­miyi tamamen felç etti. Yoksul Pakistan üretim­den kopuyor.

200 milyonluk ülkenin yarısı her gün kuru ısıya maruz kalıyor gene de tarlada çalı­şıyor. GSYİH’nın yüzde 20’sinin geldiği tarım is­tihdamın da yarısı. Mahsuller azalıyor, gıda fiyat­ları artıyor, ülkenin üzerine iklim kaynaklı toplu bir felaket çöktü. Yoksul ülkeler için açlık savaşı başladı. Sadece Pakistan değil tüm dünyada gıda kırılganlığını azaltmak için doğal koşullardan ari bir tarımsal üretim modeli tasarlamak elzem olsa da iklim gettolarında büyüyen çocukların bilim üretmesi neredeyse imkânsız.

Dondurma fiyatları artıyor

Vanilya fasulyesi dünyanın en pahalı tarım ürünlerinden, keşfiyle gastronomiye tat gelmiş­ti. Madagaskar’daki Gamane kasırgası vanilya tarlalarını sular altında bıraktı. Elle yapılan ha­sadı nedeniyle safrandan sonra en pahalı baharat. Yokluğu keyfimizi kaçıracak, dondurma fiyatları artmaya başladı. Piyasalar Uganda’da ocak ayın­da yapılacak ikinci vanilya hasadına güveniyor.

Hava kirliliği orman yangınlarını azaltıyor

İklim paradoksu yeni verilerle aklımızı karıştı­rıyor. Sülfürdioksit gibi aerosollerden kurtulmak kuzeydeki ormanlara daha fazla güneş ışığının ulaşmasını sağladığı için yangın çıkma riski artı­yor. Hava kirliliği meğerse gezegeni koruyormuş. İklim Bilimci Robert Allen’e göre “havayı temiz­lemek küresel ısınmayı hızlandırıyor, yangınla­rı artırıyor.” Uzmanlar “kuzey ormanlarını saatli bomba” olarak değerlendiriyor. Araştırmaya göre 2015 ile 2060 yılları arasında aerosol azaltımı, ku­zeydeki orman yangınlarından kaynaklı karbon emisyonlarında yüzde 150 artışa neden olacak.

ABD’den Özbekistan ve Kazakistan’a et

ABD, Çin ticari gerilimi ABD’nin yeni pazar arayışını arttırdı. Kazakistan ve Özbekistan ABD’den et ithalatına izin verdi. Burnumuzun di­bindeki pazarları okyanus ötesine kaptırıp hala kardeş ülke pazarlaması yapıyoruz.

Microsoft’tan Gürcistan’a inovasyon çiftliği

Microsoft’un kuruluşu Grand Farm Gürcis­tan’da inovasyon çiftliği kuracak. Çiftlikte Mic­rosoft’un FarmBeats gibi pek çok teknolojisi kul­lanılarak tarımın/beslenme kültürünün geleceği tasarlanacak, o da burnumuzun dibinde.

Klimalar hayattan soğutuyor

Beş kat daha az sera gazı üreten klima üretildi. Dünya Ekonomik Forumu’na göre klima nede­niyle küresel sıcaklık 0,5 derece artıyor. Küresel soğutma hedefi için Hindistan, emisyonu düşük klima yarışması düzenledi. Ödül 1 milyon dolar. Science’ye göre 2100 yılına kadar Hindistan’ın nüfusunun dörtte üçü sıcaklık tehdidiyle karşı karşıya kalacak. Hindistan’ın iklim dostu klima tasarrufu 380 milyar dolar.

Alglerle çalışan bilgisayar

Cambridge Üniversitesi araştırmacıları mavi yeşil alglerin fotosentez sırasında elektrik üret­me yeteneğinden faydalanarak bilgisayarları ça­lıştırdılar. Alg tabanlı uygarlık umut verici. 2035 yılında 1 trilyon IoT cihazına güç sağlamak için 110 bin metrik ton lityum gerekecek. 2017’deki üretimin 3 katı, endüstriler kara kara düşünüyor.

Serinleten kumaş

Gezegeni soğutma hedefi türümüzü hayattan soğutuyor. Bilim insanları “ışınımlı soğutma” il­kesine dayanan üç katmanlı “soğutma kumaşı” tasarladı. Science’daki bir makaleye göre “soğu­tan giyilebilir kumaş” binalara, arabalara, gıda depolarına uygulanabilir, ısı adalarına dönüşen kentler soğutulabilir.

Tyson Foods CFO’su alkollü araç kullanmaktan tutuklandı

Şirket sahibinin torunu olan John Tyson açığa alındı, özür diledi. John Deere, 277 siyahi ve His­panik’i ırk ayrımcılığı yaparak işe almadığı için 1,1 milyon dolar tazminat ödeyecek. Fazla dozda uygarlık kokan hareketleri görünce anız yakarak tarımı felç eden, onlarca kişinin ölümüne sebep olanların hala “sosyal hayatta” kalmalarını anla­yamıyoruz.

Uyuyan meyvelerin raf ömrü artıyor

Raf ömrü düşük besin değeri yüksek meyvele­rin tedarik zincirini desteklemek amacıyla geliş­tirilen “vakum odalarında uyutma teknolojisiy­le” meyvelerin raf ömrü 12 haftaya kadar uzatıldı. Milyonlarca dolar tasarruf. Küresel meyve üreti­cisi Agrovision, RipeLocker şirketinin “uyutma teknolojisini” kullanan ilk şirket.

Ezcümle; çoklu krizlere, bilinmeyene hazırlık­lı olmak irade/bilgi ve finansman istiyor. Türkiye Yüzyılı’na bilimle mayalanan bir strateji, incelik­li bir özen ve işbirlikçi bir eşitlik ekmeden gelecek yerle yeksan.