Açık kaynak yapay zekâ ile sahneye çıkan DeepSeek, yeni bir devrimin habercisi mi?

Ertan BARUT
Ertan BARUT YAZILIM MASASI ertan.barut@dunya.com

Son bir haftada neler oldu neler.. Son bir­kaç yıldır yapay zekânın geleceğini be­lirleyen aktörler YZ modelleri ve teknoloji­leriyle birbirleriyle kıyasıya rekabet halin­deydiler. Derken bir anda DeepSeek sahneye çıkarak bir anda tüm ezberleri bozdu.

Tekno­loji, iş dünyası ve sosyal yaşamın bir çok ala­nında büyük bir etki yaratacak bir devrimin habercisi oldu. ABD‘li YZ devlerinin hisse­lerine sahip yatırımcılar milyarlarca dolar kayıp yaşadılar. OpenAI, Google, Microsoft, Meta gibi milyarlarca dolarlık yatırımlar­la geliştirilen YZ modelleri ve teknolojileri­ne karşılık, düşük maliyetli bu yapı büyük bir rekabeti de doğurmuş oldu.

DeepSeek-R1’in 671 milyar parametreye sahip olup, eğitimi­nin yalnızca 2 ay sürmesi ve sadece 5,58 mil­yon dolara mal olması gibi özellikleri yanın­da açık kaynak olarak sunulması ve böylece herkes tarafından kullanılabilir hale gelmesi­ne ortam sağlaması teknoloji dünyasında şok etkisi yarattı. DeepSeek, yeni nesil açık kay­naklı YZ (AI) modelleri, derin öğrenme ve do­ğal dil işleme alanlarındaki yenilikleri, insan dilini anlama ve yorumlama yetenekleri ile yapay zekâyı yeni bir çağa taşıyacak ve bu dü­zeni kökten sarsacağa benziyor.

Teknoloji rekabetinde yeni bir güç dengesinin habercisi

Nasıl ki Tesla, otomotiv sektörünü dönüştü­rerek herkes için ulaşılabilir bir elektrikli araç devrimi başlattıysa, DeepSeek de bu atılımıy­la YZ teknolojisini devlerin elinden alıp, geniş kitlelere açarak, küresel teknoloji rekabetinde yeni bir güç dengesinin de habercisi oldu.

ABD YZ devlerine meydan okuyan DeepSeek kuru­cusu Liang Wenfeng, inovasyonun gizlilikle değil, hız ve uyum sağlama yeteneğiyle korun­ması gerektiğine, şeffaflık ve işbirliğinin öne­mine ve Çin›in yapay zekâ alanında özgün ye­nilikler ve yaratıcı çözümler üretmeye odak­lanmalarının önemine dikkat çekiyor. ABD ve Çin arasındaki rekabet, yapay zekâ savaşla­rını da farklı bir boyuta taşımış oldu. Çin, YZ alanında liderlik için DeepSeek gibi şirketle­ri desteklerken, ABD, YZ teknolojisini kontrol altında tutmak amacıyla Çin’in YZ çiplerine erişimini kısıtlayarak YZ savaşlarında üstün­lük peşinde.

Yapay zekâ teknolojisinin hız sı­nırlarını aşmasını sağlayan, büyük teknoloji şirketlerinin kontrolünden merkeziyetçilik­ten kurtularak daha geniş bir kitleye açılmayı sağlayacak bu gelişmeyle daha fazla startup ve bireysel geliştirici, düşük maliyetli YZ çö­zümleri üretebilecek. Yakında çok daha güç­lü, çok daha akıllı ve çok daha erişilebilir YZ modelleri göreceğiz.

Birçok alanda köklü değişiklikler olacak

Sadece teknoloji dünyasında değil, sağlık, eğitim, finans, medya, sanat, iklim değişikliği kürsel sorunlar vb birçok alanda köklü değişik­liklere tanık olacağız. Özellikle otonom araç­lar, kişiselleştirilmiş tıp ve akıllı şehirler ya­pay zekâ ile daha hızlı hayatımıza girecek. YZ destekli müşteri hizmetleri ve sanal asistan­lar daha gelişmiş hale gelecek. Eğitimde YZ öğretmenleri ve rehberleri yaygınlaşacak.

Tıp alanında teşhis ve tedavi süreçleri hızlanacak. Medya ve içerik üretimi YZ tarafından otoma­tize edilecek. İş dünyasında da büyük bir dönü­şüm yaşanacak, bazı meslekler tamamen orta­dan kalkacak ve yeni meslekler ortaya çıkacak. Başka bir evreye girdiğimiz bu aşamada YZ, in­san ilişkilerini de farklı bir boyuta taşıyacak gibi..Gerçek insan iletişiminin yerini yapay ze­ka alacak mı? Dijital yalnızlık artacak mı? Ya­pay zeka, insanın karar alma süreçlerine ne ka­dar dahil olacak?

Bunlar, yalnızca DeepSeek değil, tüm yapay zekâ devriminin beraberinde getirdiği büyük ve önemli sorular. Öte yandan bu devrim, kontrol edilmezse ciddi riskler de taşıyabilir. Etik çerçevede geliştirme sağlan­mazsa, manipülasyon ve bilgi kirliliği artabilir. Dijital yalnızlık ve insan-insan etkileşimi aza­labilir, toplumsal ilişkileri olumsuz etkileye­bilir. Güçlü YZ modelleri yanlış ellere geçerse, güvenlik tehditleri doğabilir. Bu yüzden Deep­Seek’in başlattığı bu yeni YZ çağını doğru yö­netmek, yalnızca geliştiricilerin değil, tüm in­sanlığın sorumluluğunda.

Son Söz : Yeni yapay zekâ çağında biz mi teknolojiyi kontrol edeceğiz yoksa YZ mı bizi kontrol edecek? Zamanla göreceğiz..

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Bekliyoruz… 13 Aralık 2024