ABD’de 4 çelik devi Türkiye’ye karşı birleşti
Aralarında US Steel, NUCOR, Steel Dynamics’in de olduğu 4 çelik devi, Türkiye’nin de içinde bulunduğu 10 ülkeye karşı antidamping soruşturması için bir araya geldi. 100 milyar dolara yakın büyüklüğü olan 4 çelik devi, artan ithalatın iç pazara zarar verdiğini iddia ederek korozyona dayanıklı yassı haddelenmiş çelik ithalatına antidamping vergisi uygulanması için ABD Ticaret Bakanlığı’na dilekçe verdi.
Dünya ekonomisinin lokomotifi olan ABD’de çelik üreticileri, ilk kez rekabeti bırakarak birlikte hareket etme kararı aldı. Hem de özel bir soruşturma için. ABD’nin çelik devleri, artan ithalatın iç pazara zarar verdiğini iddia ederek korozyona dayanıklı yassı haddelenmiş çelik ithalatına antidamping vergisi uygulanması için ABD Ticaret Bakanlığı ve ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu’na dilekçe verdi.
Dilekçe veren şirketler ise sadece ABD’nin değil, dünyanın da sayılı çelik üreticileri olan Steel Dynamics, NUCOR Corporation, United States Steel Corporation (US Steel), Wheeling-Nippon Steel, Inc… Bu devlerden Steel Dynamics, 13 bin çalışanı 23 milyar dolarlık cirosuyla ABD’nin en büyük 196’ncı şirketi.
Bir diğeri NUCOR, 35 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın 16’ncı büyük çelik üreticisi. Dünyanın ilk milyar dolarlık şirketi olan US Steel ise 18 milyar dolarlık ciroya sahip ve dünyanın 24’üncü büyük çelik üreticisi. Japon ortaklı Wheeling-Nippon Steel ise ABD’de aynı zamanda çinko, alüminyum ve magnezyum alaşım üreten tek çelik şirketi. Bu devleri bir araya getiren soruşturma ise Türkiye’yi yakından ilgilendiriyor.
Soruşturma talep ettiler
Yaklaşık 100 milyar dolarlık büyüklüğü olan bu 4 dev, Türkiye’nin de aralarında bulunan belirli ülkelere karşı antidamping vergisi için mücadele başlattı.
Bu ülkeler ise Avustralya, Brezilya, Kanada, Meksika, Hollanda, Güney Afrika, Tayvan, Birleşik Arap Emirlikleri, Vietnam ve Türkiye. Soruşturma için düğmeye basan Steel Dynamics’in Operasyon Direktörü Barry Schneider, inşaat uygulamalarında ve otomobil ve beyaz eşya üretimi gibi çeşitli pazar sektörlerinde kullanılan korozyona dayanıklı yassı haddelenmiş çeliğin söz konusu 10 ülkeden ithalatının, bir önceki yıl 1.3 milyon tondan az iken yılın ilk yarısında neredeyse 2 milyon tona yükseldiğini söyledi.
ABD’li yönetici, haksız ticaret yasaları uyarınca Ticaret Bakanlığı’nın 20 gün içinde talep edilen soruşturmaları başlatıp başlatmayacağına karar vermesi gerektiğini, Uluslararası Ticaret Komisyonu’nun ise 45 gün içinde bir ön zarar tespiti yapması gerektiğini vurguladı. ABD’li 4 şirket bu dilekçe sürecinde ayrıca ABD’deki sendikalarla birlikte hareket ediyor.
Bu sendikalar ise ABD Birleşik Çelik, Kağıt ve Ormancılık, Kauçuk, Üretim, Enerji, İlgili Sanayi ve Hizmet İşçileri Uluslararası Sendikaları… Türkiye 2021 yılında bu alanda ABD’ye 127 bin ton, 2022 yılında ise 155 bin ton çelik sattı. Bu tonajların bedeli ise 2021 yılında 137 milyon dolarken, 2022 yılında 182 milyon dolar olarak gerçekleşti. 10 ülke arasında en fazla çelik satışını ise 2022 yılında 1 milyon ton ve karşılığında 1ç4 milyar dolarla Kanada bulunuyor. ABD’nin en az ithal ettiği ülke ise 2022 verilerine göre 35 bin ton ile Hollanda.
Trump’ın vergisi DTÖ’den dönmüştü
2018 yılında dönemin ABD Devlet Başkanı olan, şu anda da adaylık için yarışan Donald Trump, ulusal güvenliği koruma gerekçesiyle ithal çeliğe yüksek gümrük tarifesi uygulanmasını şu sözlerle kararlaştırmıştı:
“Alüminyumda bu oran artık yüzde 20, çelikte de yüzde 50 olacak. Türkiye ile ilişkilerimiz bu dönemde iyi değil…” ABD, ardından 2019’da, Türkiye’den ithal edilen çelik ürünlerinde uyguladığı ilave vergileri yüzde 50’den yüzde 25’e düşürmüştü.
Söz konusu uygulamaya ilişkin Türkiye, ABD’ye gerekli istişarelerde bulunma talebini iletmiş ancak olumlu sonuç alamamıştı. Türkiye, söz konusu kararın DTÖ kurallarına aykırı olduğunu belirterek, ABD’yi DTÖ’ye şikayet etmişti. Türkiye’nin yanında Çin, Norveç, Hindistan, Rusya ve İsviçre de kararı DTÖ’ye taşımıştı. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), eski ABD Başkanı Donald Trump’ın, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerden çelik ve alüminyum ithalatına getirdiği ek gümrük vergilerinin küresel ticaret kurallarını ihlal ettiğine hükmetmişti.
Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmazlıkların Çözümü Mekanizması’nın üç kişilik paneli, Türkiye, Çin, Norveç ve İsviçre’nin, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergisi itirazına yönelik kararını 2022 yılında açıklamış, ABD’nin önlemlerinin DTÖ kurallarıyla tutarsız olduğunu belirterek, Trump’ın çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek gümrük vergilerinin küresel ticaret kurallarını ihlal ettiğine karar vermişti.