ABD'nin derdi başka AB'ninki başka

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN [email protected]

ABD'nin derdi ekonomisini harekete geçirmek. Talebi canlandırmak. Talep canlanışına bağlı olarak üretimi artırmak. İşsizliğe çözüm getirmek. ABD yönetimi hem para politikasında hem mali politikada  bağımsız. Serbest. İstediği  kadar dolar basabiliyor. Bütçesini istediği kadar açabiliyor. Bu konuda tek engel iki parti arasındaki iktidar rekabeti. Borcunun  büyüklüğü, cari açık büyük dert değil.

AB'nin durumu farklı. AB'deki ortak para birimi euro  krizin çözümünü zorlaştırıyor. İmkansız kılıyor.

Ülkeler  mali politikalarında bağımsız. Bütçelerini açtılar. Bütçe açığı verdikçe borçlandılar.

İçeriden borçlandılar, dışarıdaki bankalardan borçlandılar. Borçları ödemek için euroya ihtiyaçları var. Euronun miktarını artırmak imkansız. Ülkeler istedikleri kadar euro basamıyor. Bu durumda  (1) Borçlarını ödemekte tıkandılar  (2) Bütçe açıklarını sürdürme imkanları kalmadı. Borçlarını ödemekte tıkananan, bütçe açıklarını sürdürme imkanı kalmayan ülkelerin derdi sadece kendi dertleri değil. AB bütünlüğünü yaralıyorlar. Bütünlüğün sürmesi için  ayakta kalmaları, yürümeleri için tedbir gerek. Bütçelerini dengeleyince ekonomileri küçülüyor. Borç ödeme imkanları büsbütün yok oluyor.Yardım ile durumlarını düzeltme şansı yok.

AB'nin  bütçe açığı derdi ile borçlanan ve borçlarını ödeyemez duruma düşen ülkeleri dertli ama,  AB'nin "Baba Ülkeleri"nin, "Bırakalım ne dertleri var ise görsünler" deme şansları yok. Çünkü onlara para veren bankalar "Baba Ülkeler"in bankaları. Ülkeler batarsa bankalar da batacak. Yunanistan, İspanya, İtalya ve İrlanda'nın Fransız bankalarına 251 milyar euro, Alman bankalarına 269 milyar euro, İngiliz bankalarına 280 milyar euro borcu var.

Bu yüzden Franız bankalarının  kredi notları kırılmaya başladı. Hem güç duruma düşen ülkelerdeki hem de bu ülkelere borç veren  ülkelerdeki bankalar şimdilerde ayakta kalma mücadelesi veriyor.

ABD'de bu durum olsa, yönetim para basar, bankaların özkaynaklarını güçlendirirdi. AB sistemi içinde Almanya euro bastıramıyor, kendi bütçesinden bankaları kurtaramıyor.Önümüzdeki dönemde en fazla bu konuyu tartışacağız.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018