ABD Ticaret Bakanı Penny Pritzker’e sorulması gereken sorular...

Amerikan Ticaret Bakanı Penny Pritzker, Amerikan Başkanlık İhracat Konseyi üyeleriyle birlikte Polonya’nın ardından Türkiye’yi ziyaret ediyorlar. Bu ziyaretlerle ilgili ABD Ticaret Bakanlığı Müsteşarı Selig, seyahat öncesi yaptığı basın toplantısında bu gezilerin amacının son yıllarda önemli gelişen bu iki ülkeye ihracat ve yatırımların artırılması olduğunu açıkladı. Penny, dün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı Çankaya Köşkü'nde ziyaret etti. Yatırımların hele doğrudan yatırımların artırılmasında büyük yarar olduğuna inanıyorum. Ama seyahatin ikinci amacı olarak belirtilen “Amerika’nın Polonya ve ülkemize mal satışını, ihracatının artırılması” konusuna bağlı olarak Amerikan Ticaret Bakanına bazı sorular sorulması gerektiğine inanıyorum. Somut konulara bağlı sorularımı sıralayayım: -

Amerika’nın çeşitli ülkeler ve ülke gruplarıyla imzaladığı yüzlerce STA’ları var. Eğer biz dışarda kalarak AB-ABD arasındaki Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşması imzalanıp hayata geçerse, bugün Amerika karşısındaki durumumuz gibi, bütün o ülkeler, AB ile Gümrük Birliği anlaşmamız nedeniyle, bize mal satarken AB-ABD arasındaki gümrük avantajlarından yararlanacaklar. Biz o ülkelere mal satarken ise üçüncü ülke muamelesiyle yüksek gümrük vergileri, duvarlarıyla karşılaşacağız. Sayın Bakan bize 20 milyar dolar zarar vereceği düşünülen bu konuda nasıl bir iyileştirme öneriyor? 

-Türkiye, Amerika dış ticareti 2000 yılından bu yana hızla bizim aleyhimize gelişiyor. 2000 yılında 7 milyar 46 milyon dolarlık dış ticaretimizin 3 milyar 135 milyon doları ihracat, 3 milyar 911 milyon ithalattan oluşurken ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 80 seviyesindeydi. 2005 yılında dış ticaretimiz 10 milyar 287 milyon dolara yükselirken ihracatımız 4 milyar 911 milyon dolar, ithalatımız 5 milyar 376 milyon dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 91 seviyesine gelmişti. 2011 yılında ithalatımız 16 milyar dolara yükseldikten sonra 2013’te 12.5 milyar dolara gerilerken, dış ticaretimiz 18 milyar 100 milyon seviyesine ulaşırken ihracatımız 5.6 milyar seviyesinde kalarak, ihracatımızın ithalatı karşılama oranı yüzde 44’e gerilemiş durumda. Bize ihracatını artırmak için heyetiyle ziyarete gelen sayın bakan bu olumsuz tabloyu ortadan kaldırmak, ticaretimizi dengeli kılmak, bizim ülkesine ihracatımızı artırmamızı sağlamak için ne önermektedir? 
-Bölgemizde Mısır, Ürdün, İsrail gibi ülkelerle yaptığı STA’lar ve QIZ üretim bölgeleriyle sıfır gümrüklü mal alan Amerika bizden alımlarını kotalar ve anti damping uygulamalarıyla frenliyor. Çelik boru ihracatımızın anti damping uygulamasıyla önünü kesme haksız girişimlerini ancak kısa süre önce aşabildik. 2004 yılında Denizli Amerika’ya yüksek oranda kota sınırlamasız havlu bornoz ihraç ediyordu. Bu ihracat Denizli’nin toplam ihracatının yüzde 20.3’ünü oluşturuyordu. 2013 yılında Denizli ihracatında Amerika’nın payı yüzde 9.5 seviyesine gerilemiş durumda. Amerika’nın Türk tekstilcilerine ve demir çelikçilerine zaman zaman uygulamaya çalıştığı anti damping ve kota uygulamalarına bundan sonra başvurulmayacağı, tarife dışı engeller çıkarılmayacağı sözü Amerikalı Bakan tarafından verilebilir mi? Bu tablo en son tercihli ticaret anlaşması yaptığımız, stratejik işbirliği içerisinde olduğumuz Amerika ile dış ticaretimiz son 14 yılda hızla bizim aleyhimize gelişmiş durumdadır. İhracatımızın ithalatı karşılama oranının yüzde 100’e varan gerilemesi bunu ortaya koyuyor. Gündemlerinde yer alan AB ile imzalayacakları Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Anlaşmasıyla çok daha kötü bir tablo karşımıza çıkacaktır. Bize daha çok mal satma amaçlı gezi düzenleyen Amerikan Ticaret Bakanı Penny Pritzker, bu soruların ortaya koyduğu tabloyu olumlu yönde değiştirecek yanıtlar vermeden gezisini tamamlamamalıdır...