ABD Seçimleri: sol köşede Obama, sağ köşede Ryan
Normal koşullarda bu konuya değinmek hem gereksiz hem de bilgi seviyemi göz önüne alırsak yetersiz olurdu. Ancak Paul Ryan'ın Cumhuriyetcilerin başkan yardımcısı adayı olması ABD secimlerinin adeta 1992 Clinton vs Bush dönemine geri götürdü. Clinton'un stratejistlerinden James Carville o dönemde Demokratların secim takımına 3 sloganı hatırlatmak için bir afiş astırmıştı. Bunlardan en meşhur olanı biliyorsunuz: The economy, stupid (ekonomi, ahmak) ikincisi ise "Change vs more of the same" (değişim veya aynı tas) ki bu sloganın ekmeğini Obama zaten önceki secim yedi. Üçüncü slogan ise ""Dont forget health care" (sağlık sigortasını unutma). Ryan'ın Cumhuriyetcilerin VP adayı olması ile secim 1 ve 3. maddeleri üzerinde dönmeye başlayacaktır. Bir katolik (ilk katolik VP şu anda VP görevini sürdüren Biden ancak kilise kürtaja olan yaklaşımı nedeni ile Biden'i pek sevmiyor) olan Ryan ABD'nin en büyük azınlığı durumundaki (65% ile Demokratlara yakın olan) hispaniklere hitap eder mi bilmek zor ancak oyunu değiştirecek bir aday olduğu kesin.Joe Biden ve Al Gore (ki kendisi interneti bulduğunu! söylemiştir , küresel ısınma konusunu da iyi manipule eder) gibi etkisiz VP'lerin aksine Ryan bütçe komitesinin başında olan ve geçtiğimiz yıllarda Obama ile sert bir şekilde mücadele etmiş bir isim.Yani genelde silik başkan yardımcısı profilinin biraz dışında. Şayet Romney bu secimi kazanırsa , daha önce Bernanke'nin bütçe komitesi karşısında Ryanla yaptıkları konuşmaları göz önünde tutarak söylüyorum, Bernanke'nin bir dönem daha FED başkanı olması imkansızlaştıracak bir kişilik.
Obama'nın sosyal Darwinist olarak nitelendirdiği Ryan'ın planlarını karşılaştırmalı olarak vermek istiyorum. Gerek Obama gerekse Ryan bütçe ve borçlanma konusuna neşter vurmak için planlarını açıklamışlardı.
Vergiler:
Obama şu anda GDP'nin yaklaşık 15.4%sini oluşturan vergi gelirlerini 20.1% seviyesine çekmeyi hedefliyor. Bu uzun vadeli ortalama olan 18%nin de hayli üzerinde. 200 bin dolar üzerinde geliri olan kişilerin de vergileri artacak. Ryan ise oranı 19% civarına getirmeyi cari dört vergi oranının 15 ve 25 olarak basitleştirmeyi ve 38% olan kurumlar vergisini 25%ye indirmek istiyor. Vergi kanununda bulunan açıkları kapatarakta vergi tabanının genişletmeyi hedefliyor. Ancak hangi açıkları nasıl kapatacağına dair bir açıklaması yok. Ryan'ın üst dilim için de vergi indirimi istediği biliniyor. Obama'nın pek sevdiği Buffett kuralı ile gelecek vergi geliri ise tarafsız CBO'ye göre yıllık getirisi 3 milyar dolar civarında olacak
Kamu Harcamaları :
Her iki isim de savunma dışı harcamalarda kesinti taraftarı olsa da Obama'nın 2012 bütçesi için söylediği rakam 200 bn dolar Ryan'ın ise 923 bn dolardı.Ryan 2022 itibarı ile şu anda GDP'nin 12%sini oluşturan (medicare, medicaid, sosyal güvenlik ve faiz hariç)diğer kamu harcamalarının 6%ye gerilemesini hedefliyor. Tarafsız CBO (bütçe ofisi) bu plan uygulandığında kamu harcamalarının nufus artışının altında kalacağını ifade ediyor.
Sağlık Reformu:
Kampanyalarda üzerinde en fazla durulacak konulardan biri. Hatırlarsanız yüksek mahkeme reformun anayasaya aykırı olmadığını çünkü yasanın bir vergi niteliği taşıdığını belirtmişti. Ryan "küçük devlet-kişisel sorumluluk" görüşüne dayalı olarak bazı harcamalarda radikal kısıntılar ön görüyor. Örneğin rekor seviyeye ulaşmış olan ve yemek kuponları olarak bilinen Supplemental Nutritional Assistance Programın 2001'de yükü 10 milyar dolarken şu anda 80 milyar dolar. Cumhuriyetciler bunu sistemin insanları iş aramaya motive etmediği yönünde değerlendirirken Obama ABD'nin şefkatli bir toplum olduğu bakış açısına dayanıyor.
Ryan Medicaidteki federal hükümetin payını eyaletlere daha fazla yetki ve esneklik vererek 2022ye kadar 735 milyar dolar tasarruf hedefliyor.CBO bunun cari durumdan çok daha düşük bir destek anlamına geleceğini söyledi.Obamanın programı ise 10 yıl içinde 100 milyar dolarlık bir tasarruf hedefliyor.Medicare'de ise Ryan'ın hedefi 389 bn dolarlık kısıntı Obama 200 milyar dolarlık bir kısıntıyı sadece rekabet koşullarını arttırarak ve sistemi küçültmeden başarabileceğini savunuyor.
Romney'nin VP seçimi ile ABD seçimlerine renk gelmiş oldu. 2013 "fiscal cliff" ise kabus olmayı sürdürüyor. Şayet siyasiler sözlerini tutarsa 2013 ABD'de mali disiplinin uygulandığı bir yıl olacak.