ABD seçimleri neden dünyayı etkiliyor?

Trump’a suikast gerçekleştiriliyor, ardından tüm dünyada pek çok so­ru gündeme geliyor: Borsalar nasıl etki­lenir, altın fiyatları yükselişe geçer mi, brent petrol fiyatı düşer mi, devam eden savaşlarda yeni gelişmeler yaşanır mı? Ardından Biden başkanlık seçimlerin­den çekildiğini açıklıyor.

Yine aynı so­rular gündeme geliyor. Biden başkanlığı bıraksın deniliyor, tabi yine aynı soru­lar. Her bir olay yukarıda saydıklarımız üzerinde mutlaka bir değişime de neden oluyor. Çünkü ABD’de olup biten her şey dünyaya doğrudan yansıyor.

Bunun nedenini birlikte anlayalım. ABD’yi böylesine güçlü yapan yalnızca doların rezerv para oluşu mu diye dü­şünmeden edemiyor insan. Evet, dolar önemli bir güç ve dünya para piyasası üzerinde son derece etkili. Bugün ABD doları, tahsis edilen rezervlerde en yay­gın olarak tutulan para birimi, tüm dün­ya resmi döviz rezervlerindeki payı yak­laşık yüzde 60 seviyelerinde.

Rezerv para, ülkelerin merkez bankaları veya diğer para otoriteleri tarafından döviz rezervlerinin bir parçası olarak önem­li miktarlarda tutulan yabancı bir pa­ra birimi, diğer bir deyişle uluslarara­sı işlemlerde, uluslararası yatırımlarda ve küresel ekonominin tüm yönlerin­de kullanılan para özelliği taşıyor. En sağlam, en güvenilir para dolar olunca, ABD’de hiç şüphesiz büyük bir avantaj elde etmiş oluyor. Hal böyle olunca bu paranın sahibi ülke de süper güç olma özelliğini elde ediyor.

ABD’yi güçlü kılan tek özellik bu de­ğil elbette. Pek çok kültürü bünyesinde bulunduruyor olması dünyaya hükme­debilen markalaşma ve reklam konu­sundaki başarısı; giyimi, müziği, yiye­ceği-içeceği, yarattığı TV platformları, dili, eğitime ve araştırmacılığa verdiği önem, kitle iletişim araçları olan med­ya, sinema, TV, internet gibi konular­da dünyada öncü olması, sahip olduğu kuvvetli ekonomisi ve istikrarlı büyü­me hızı ve gelişmiş doğal kaynaklarıyla dünyanın en önemli gücü olma özelliği­ne de sahip.

Bunlarla da bitmiyor, dün­yada kullanılan yazılımlar büyük ölçü­de ABD’den çıkıyor. Bilgisayarlarımızın işletim sistemi, mobil işletim sistemle­ri, savunma sanayinde geliştirilen tek­nolojiler, yine ABD’nin eseri olarak ya­şamımızda önemli bir yer elde ediyor.

Dünya üzerindeki en etkili finansal gü­ce sahip olan ABD, kişi başına düşen 80 bin 34 dolar gayri safi yurt içi hasıla ile dünyanın en zengin 9’uncu ülkesi. Ülke böylesine güçlü olunca, ekonomisinde­ki istikrar da dış siyasetteki politikaları da tüm dünyayı hem yakından ilgilendi­riyor hem de etkiliyor. ABD’nin dünyada İngiltere ve Kanada başta olmak üzere pek çok güçlü ülke ile yarattığı lobi faali­yetlerindeki gücü de dünya siyasetini de önemli ölçüde şekillendirmesinde şüp­hesiz rol oynuyor.

ABD’de sistem çöktü, dünya çöktü

Dünyada pek çok standart ABD tara­fından hayat buluyor. Bu durum kendi­leri için avantajken diğer ülkeler için ise önemli bir risk ve tehdidi de beraberin­de getiriyor. Geçtiğimiz hafta siber gü­venlik sağlayıcısı CrowdStrike tarafın­dan yayınlanan hatalı bir güncelleme­nin Microsoft işletim sistemi kullanan bilgisayar ve sunucuları çevrimdışı du­ruma getirmesi ile büyük bir kaos ya­şanması, tam da buna güzel bir örnek.

Microsoft’un dünya üzerindeki etkisini ve gücünü gözler önüne sermesinin yanı sıra ortaya çıkan mali kayıp yaklaşık 5,4 milyar dolar oldu. THY dahil dünya ça­pında pek çok hava yolu firmasında ya­şam durdu. Yapılan analizlerde Fortu­ne 500’de yer alan şirketlerin 125’i, bu sorundan doğrudan etkilendi. Bu etkiy­le hava yolu şirketlerinin tamamı, pera­kende şirketlerinin yüzde 43’ü, sağlık ve bankacılık sektöründeki firmaların ise yüzde 75’i bu duruma maruz kaldı.

Milli yazılım olmazsa olmaz

Yaşanan bu hadise, ülkemizde başta savunma sanayi olmak üzere her alanda milli yazılımlara sahip olmamızın öne­mini bir kez daha ortaya koymuş oldu. Savunma sanayinin yanı sıra; havacılık­tan sağlığa, eğitimden inşaata, sanayi­den bilgisayar işletim sistemlerine va­rıncaya kadar her alanda milli yazılıma sahip olmak son derece önemli.

Devletin tüm resmi kurumlarının, ül­kemiz içindeki küçük büyük tüm şirket­lerimizin bu konudaki hassasiyetleri­ni artırması şüphe götürmez bir gerçek. Milli yazılımlar, başka ülkelere bağımlı olmaktan da ülkemizi kurtaracaktır. Ya­bancı yazılım şirketlerinin isterlerse en kritik bilgileri alabilecek olmaları, fir­malarımız ve özellikle de kamu kuru­luşlarımız için büyük bir tehdit oluştur­makta. Milli yazılımın öneminin anlaşı­larak doğru adım atılması gerekliliğini göz önünde bulunduran firmalar, Tür­kiye pazarında kendilerine sağlam bir yer edinmenin yanı sıra küresel olarak da gelişmeye başladılar. Türkiye’nin gü­venliği ve ekonomisi için milli yazılım, bence artık olmazsa olmaz.