ABD piyasaya para akıtmaya devam edecek
Görülüyor ki, ekonomiler duraklayınca harekete geçirmek için piyasaya para akıtılsa, faiz sıfıra çekilse de piyasa kolay açılamıyor.
Seçimlerden sonra ABD Merkez bankası'nın (FED) para musluğunu biraz daha açması bekleniyordu. Beklenen oldu.
Önceki gün FED, ekonomiyi harekete geçirmek için piyasaya para akıtmaya devam edileceğini ve faizin düçük tutulacağını açıkladı.
İlginç olan şudur. Şimdiye kadar merkez bankalarının enflasyona odaklanmalarına alışmıştık. FED ise bundan sonra işsizlik oranına odaklanılacağını açıkladı.
Biz nasıl ki gözümüzü "cari açık" rakamına dikti isek ABD'dekiler de işsizlik oranlarına gözlerini dikmiş durumdalar.
ABD'de ekonominin iyi gidip gitmediği işsizlik oranlarından izleniyor. Hedef işsizliği yüzde 7.5'un altına indirmek. Bunun için her ay en az 200 bin kişiye iş imkanı yaratabilecek ölçüde ekonominin canlandırılması arayışı var.
Halbuki bugünlerde ekonomi ayda sadece 140 bin kişiye iş imkanı yaratabiliyor.
FED, ekonomiyi canlandırmak için aylık tahvil alım limitini 40 milyon dolardan 85 milyon dolara çıkaracağını, enflasyon yüzde 2.5'u aşmadıkça, işsizlik oranı yüzde 7.5'a ininceye kadar sıfıra yakın faiz uygulamasının süreceğini ilan etti.
Bilindiği gibi, on yıl önce çıkarılan bir kanunun süresi sona erdiği için yılbaşından sonra ABD'de vergi indirimleri sona eriyor. Bütçeye 600 milyar dolarlık kesinti geliyor. Bunların sonucu ise ekonomide durgunluğun artmasından korkuluyor.
Bu gelişemeler bizi nasıl etkiler? Bu gelişmelerden ne ders çıkarılabilir:
- ABD piyasaya para akıtmaya devam edeceğine göre dünyada para bolluğu devam edecek demektir. Bu bol ve ucuz paranın bir bölümü Türkiye'ye gelir. Döviz sıkıntısı yaşanmaz.
- Döviz bolluğu sıfıra yakın faiz rüzgarında Türkiye'de de faizler geriler, doların fiyatı ucuzlar.
İyi de bu gelişmelerden acaba ne ders çıkarabiliriz?
Görülüyor ki, ekonomiler duraklayınca harekete geçirmek için piyasaya para akıtılsa, faiz sıfıra çekilse de piyasa kolay açılamıyor.
Bizde ekonomideki yavaşlamaya çare olsun diyerek son zamanlarda sık sık faizin aşağıya çekilmesinden söz ediliyor. Faizin aşağıya çekilmesi talebi nasıl artırır? İnsanlar daha fazla tüketici kredisi kullanır ise artırır. Halbuki biz banka kredilerini sınırlamak istiyoruz. Alt gelir grubunun borç yükünü artırmaktan korkuyoruz.
Açık anlatım ile, "İndirelim faizi, ekonomi canlanır" bakleyişi yanlış bir bekleyiş. Faizi indirsek de piyasaların açılması, talebin canlanması mümkün olmayabilir. Çünkü tüketimdeki yavaşlama alt ve orta gelir grubundakilerin harcama güçlerinin sınıra dayanmasından kaynaklanıyor.