ABD ekonomisinde yalancı bahar...
GENıŞ AÇI / Serhat Gürleyen ABD piyasalarında hava iyimsere dönüyor. Petrol fiyatlarındaki sınırlı gerileme ve mayıs ayı perakende satışlarının yüksek gelmesi cuma günü ABD borsasında keskin bir yükselişe yol açtı. ABD Merkez Bankası'nın para politikasının sıkılaştırılabileceği yönündeki açıklamaları doları Euro ve Japon Yeni'ne karşı son aylardaki en yüksek seviyesine yükseltirken, Hazine bonosu fiyatları geriledi. Kredi piyasasında yaşanan sorunlara ve istihdamdaki gerilemeye rağmen ABD ekonomisinde işler korkulduğu kadar kötü görünmüyor. ABD ekonomisi, konut sektöründeki küçülmeye rağmen, yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,9 büyümeyi başardı. Vergi iadelerinin harcanmaya başlandığı ikinci çeyrekte büyümenin yüzde 0,5 civarında gelmesi bekleniyor. Durgunluğa girmesi beklenen bir ekonomi için hiç fena olmayan rakamlar bunlar. ABD piyasalarından yayılan bahar havasına karşın biz temkinli olmayı tercih ediyoruz. Mayıs ayı perakende satışlarının beklentilerden yüksek gelmesinin ABD ekonomisinde kalıcı bir toparlanmadan değil sağlanan vergi teşvikinden kaynaklandığına inanıyoruz. Hazine'nin verdiği mali desteği sonuna kadar harcayan ABD hane halkının yılın ikinci yarısından başlayarak kemer sıkmaya başlayacağına inanıyoruz. ABD ekonomisinin durgunluğa girdiği 2001 yılında da sağlanan teşvikler sayesinde bir canlanma görülmüş ancak kısa ömürlü olmuştu. Enerji ve gıda fiyatlarındaki artışa rağmen gelirini artıramayan, ekonomideki yavaşlama ve uluslararası rekabet nedeniyle işini kaybetme tehdidi altında yaşayan, varlık fiyatlarındaki gerileme nedeniyle borçlanma imkânı daralan ABD hane halkının tüketimini artırmaya devam etmesi çok zor gözüküyor. ABD ekonomisindeki sorunun temelinde hane halkının gelirine göre aşırı borçlu olması yatıyor. Emlak ve hisse senedi fiyatlarındaki gerileme uzun zamandır sumen altı edilen aşırı borç sorununu ortaya çıkardı. Kalıcı çözüm için hane halkının tasarrufunu artırıp borcunu azaltması gerekiyor. Ancak tüketim harcamalarının milli gelirin yüzde 72'sine ulaştığı bir ekonomide durgunluğa yol açmadan bunun yapılması kolay değil. Bu bağlamda, enflasyondaki artış nedeniyle ABD para politikasının sıkılaştırılabileceği yönündeki açıklamaları ikna edici bulmadığımızı belirtelim. ABD ekonomisi durgunluğa girmese bile halen çok zayıf bir konumda. ABD Merkez Bankası'nın petrol ve gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle faiz oranlarını artırması zaten çok zayıf olan ekonominin durgunluğa girmesine yol açabilir. Petrol ve gıda fiyatlarındaki artışla tetiklenen enflasyon ile emlak ve hisse fiyatlarındaki deflasyon arasında sıkışmış durumdaki ABD Merkez Bankası'nın yakın zamanda faiz artırmasını beklemiyoruz.