ABD, Asya ve Avrupa arasındaki 'maç sonuçları'
Avrupa, bir yandan ekonomik sorunlarını çözmeye çalışırken, diğer yandan da gelişmekte olan ekonomilerin istilası altında kalmamaya çalışıyor. Avrupalıların bir çoğunun görüşü şu yönde: "Ekonominin küreselleşmesi, Çin gibi Asyalı ülkelerin zenginleşmesini sağlarken, daha zengin ülkelerde işsizliğin ve eşitsizliğin artmasına neden oldu." Brüksel bu durumu engellemek için "koruyucu" politikalardan kaçınmıyor ve gerektiğinde sınırlarına kilit koyuyor.
Avrupa gümrük vergileri ortalama yüzde 3 seviyesine ulaşıyor; tarım sektörü ise büyük bir teşvik sistemi içinde korunuyor. Dünya Ticaret Örgütü Başkanı Pascal Lamy'ye göre, "Avrupa, ABD'den ne daha açık, ne daha kapalı." Fransız Le Capital dergisi, Avrupa, Asya ve ABD arasındaki sektörel liderlik durumlarını incelemiş. Avrupa hangi sektörlerde ABD ve Çin karşısında maçı kaybetti? Hangi sektörlerde maçın galibi oldu? Hangi sektörlerde maç berabere devam ediyor? İşte son skorlar:
- Havacılık sanayi: Maç berabere
Dünya Ticaret Örgütü'ne göre, son yirmi yıldır hem Avrupa hem de ABD, Boeing ve Airbus'a milyarlarca euro destek sağladılar. Bu yardımların ötesinde Pentagon Boieng'e 179 yakıt motoru siparişi verdi. Fransız hükümeti ise Air France-KLM'e, "Uzun mesafe uçaklarını Airbus'tan satın al" dedi.
- Otomotiv sanayi: Maç berabere
Asya, ABD ve Avrupa, otomotiv sektörlerini korumak için hiç bir destekten kaçınmıyor. Örnek vermek gerekirse, ABD hükümeti 2008'den bu yana GM, Chrysler ve tedarikçilerine 60 milyar dolardan fazla para enjekte etti. Çin'de otomobil üreticileri her türlü destekten faydalanıyorlar. Avrupa'da da durum farklı değil.
- Elektronik ürünler: Avrupa, ABD ve Çin karşısında maçı kaybetti
Çin 2009 yılı sonunda, batılı ürünlerin piyasaya girmesini sınırlayan bir düzenleme çıkardı. ABD'de benzer uygulamaları koymakta geç kalmadı. Avrupa ise sadece bazı Çinli bilgisayarların düz ekranlarına yüzde 11 vergi uyguluyor.
- Çelik: Maçın açık ara galibi Çin
Pekin, çelik sektöründe dünyanın geri kalanına kendi kurallarını uygularken, sadece ABD Başkanı Obama bu duruma karşı koymaya cesaret ediyor. Obama, 2009 yılında, kendi fabrikalarını korumak için, yerel eyaletlerden ABD'de üretilen çeliği kullanmalarını istedi. Bunun ardından Çin'den gelen çelik çubuklara yüzde 5 - 99 arasında vergi uygulamaya başladı. Aynı yıl Avrupa, Çin'den gelen bazı çelik malzemelere yüzde 26.5 - 85 arasında değişen vergi koydu. Fakat tüm bu önlemler Çin çelik sektörüne akan teşviklerin yanında, etkisiz kalıyor. Çin bugün dünyanın en büyük çelik tedarikçisi konumunda.
- Ender madenler: Maçın galibi Çin
Dünya genelinde satılan ender madenlerin yüzde 95'ini üreten Çin, geçtiğimiz sene ihracat kotalarını yeniden düşürme kararı aldı ve 30 bin 184 ton olarak belirledi. Bu oran 2005 yılı için belirlenen kotanın yarısı kadar. Çin'in sağladığı magnezyum, boksit, silisyum gibi madenler, özellikle elektronik sektöründe yoğun bir şekilde kullanılıyor. Ülke, kotayı geri çekerek yasal olarak çevreyi koruduğunu ileri sürse de, diğer ülkelerin magnezyum, boksit, çinko silisyum tedarikini sınırlayarak kendi ulusal üreticilerini desteklemiş oluyor.
- Tarım-Gıda sektörü: Maçın galibi Avrupa
Avrupa, tarım sektörünü en fazla koruyan kıtaların başında geliyor. Ortak Tarım Politikası'na yönelik yardımlar, GSMH'sının yüzde 1.4'ünü temsil ediyor. Bu oran ABD'de yüzde 0.9. GDO'lu ürünler, katkı maddeleri ve hormonlu et ithalatına yönelik yasaklamalar da oldukça etkili.
- Lüks kağıt: Avrupa, maçı vermemekte kararlı
Çin'in lüks kağıt ihracatçılarını sürekli olarak desteklemesi üzerine, Avrupa Komisyonu geçtiğimiz mayıs ayında, Çinli üreticilere anti-damping vergisi uygulamaya başladı. Bu uygulama en az beş sene devam edecek.