“AB Türkiye ilişkilerinde somut gündem: Diyalog ve sabır”
Türkiye AB arasında uzun süredir devam eden olumsuz söylemlerin ardından yapılan Varna Buluşması, tarafların henüz sorunlar konusunda somut adımların ele alınmasını sağlamadıysa da ilişkilerin sürmesine karar verildi. Türkiye’nin AB üyeliği dışında bir seçenekle ele alınmaması konusunda görüş birliğine varıldı. Kaleağasına göre gündemimiz “Diyalog ve sabır.”
Varna'daki AB-Türkiye Zirvesi öncesi uzun süredir, bizden “Eyy Avrupa” söylemleri, AB sözcülerinden, “Türkiye’ye tam üyelik müzakerelerini sonlandıralım” gibi söylemler söz konusuydu. İlişkilerde bir kopukluk vardı. Gelinen yeni durumla ilgili sohbetlerim sırasında TÜSİAD Genel Sekreter Bahadır Kaleağası’na Varna toplantısıyla ilgili değerlendirmesini sordum: “AB Türkiye ilişkilerinde somut gündem: Diyalog ve sabır” yanıtını aldım.
Varna toplantısının sonuçları konusunda dünkü sohbetlerimdeki açıklamalarda olumluluklar ve olumsuzluklar ortaya kondu. Önce olumsuzluklara değineyim:
- Bir dizi konuda anlaşmazlık olduğu üzerinde anlaşıldı.
- İlişkileri ilerletecek konular, vize serbestisi, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi, yeni müzakere fasıllarının açılması gibi konularda birlikte somut karar alınmadı.
- Doğu Akdeniz’de Kıbrıs’taki ihtilaf konusunda anlaşılamamakta anlaştılar.
- Afrin konusu, bir ara konu olarak ne olumlu ne olumsuz gri alanda kaldı. Afrin konusunda iki taraf aynı çizgide olmamakla birlikte, birbirlerini anlıyor. Karşılıklı açıklamalara , “Evet amma...” yaklaşımları var.
Peki, Varna'daki AB-Türkiye Zirvesi'nin olumlu yanları neler?
- Uzun aradan ve karşılıklı olumsuz söylemlerden sonra, bir araya gelindi. Ve yeni buluşmanın zamanı belirlendi.
- Bir zamandır tartışmaya açılamaz gibi görülen konular ele alındı. Türkiye’nin AB üyelik sürecinin, bazı AB ülke sözcülerinin söylediği, bir başka boyuta taşınması konusu işlerlik kazanmadı. Türkiye’nin AB üyelik sürecinin devamı konusu taraflarca teyit edildi. Türkiye, olarak, 'Sorunlar olabilir, çözmeye çalışırız. Biz, AB üyeliğinden vazgeçmedik/vazgeçemeyiz' dedik.
AB ise 'Sorunların aşılacağını umut edip tartışıyoruz. Türkiye’yi dışlamayı düşünmüyoruz' tavrını ortaya koydu.
- Türkiye’nin küresel planda rekabet gücünü bozacak AB dışında bir üçüncü ülke ve uydu olma özelliği tartışması şimdilik kapandı.
- İlişkilerde sıkıntılara rağmen doğru ve somut konular devam ediyor.
- Mülteci krizinin yönetimi konusunda iş birliği ve projeler devam edecek
Bütün bunlar Türkiye AB ilişkilerindeki olumsuzluk ve belirsizliğin gündemden düşmesine neden olacağı için, bir yandan turizmde, diğer yandan ekonomik ilişkilerde, bir başka yandan karşılıklı yatırımların artmasına yol açabilecektir düşüncesini taşıyorum...