95 milyarlık yatırım...
Sonda söyleyeceğimi, başta söyleyeyim…
Doğu'da 14 milyon hektara yakın mera alanımız var… Daha fazla da olabilir...
Tam verimle olmasa da, sadece 2 milyon hektara yakınını kullanıyoruz… Daha az da olabilir...
Böyle davranarak, dolaylı olarak 4-5 milyar dolarlık ithalatın önünü açmakla kalmıyor, yaklaşık 1 milyon kişiyi, çalışabileceği iş alanından mahrum bırakıyoruz… Ve… İhracat potansiyelimizi ve sermaye biriktirme kalemlerimizden en önemlisini kullanmamış oluyoruz…
***
'Meralarımız' sadece bir kalem…
Turizminden gıdasına, lojistiğinden madenine kadar birçok kalem var Doğu ve Güneydoğu'da ekonomiye kazandıramadığımız…
***
Bu nedenle Cazibe Merkezleri Projesi önemliydi...
***
Tıpkı, 80'li yılların sonunda başlatılan, 1998 yılında tüm projeleriyle hayata geçirileceği ve 4 milyon kişiye istihdam sağlayacağı gözüyle bakılan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) gibi... Hükümet, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki 23 ilde süper teşvikler verilmesini öngören Cazibe Merkezleri'ne yapılacak yatırımları, başvuruları esas alarak, 'Mart' ayında belirledi.
Yaklaşık 400 bin kişiye istihdam sağlayacak 95 milyar liralık yatırımları içeren 3 bin 400 başvurunun değerlendirme süreci de tamamlandı.
Bilanço yeterliliği, yaratacağı katma değer ve istihdam gibi kriterler baz alınarak projelerden hangilerine destek verileceği belirlendi.
***
Sonuçların Başbakan Binali Yıldırım tarafından bayramdan önce açıklanması bekleniyor… Sağlanacak desteklerin de…
***
Anladığımız kadarıyla ilk etapta bölgenin ihtiyacı olan ve yüksek istihdam, katma değer yaratan projeler desteklenecek… Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan anlatmıştı… "Gıda sektöründe çok yoğun bir talebin olduğunu görüyoruz.
1 milyar lira üstü yatırım yapmak isteyen beş, 500 milyon lira ile 1 milyar arası yatırım yapmak isteyen dokuz, 100-500 milyon lira arasında da 108 firmanın başvurusu var.
Bunlar da 17 milyar liralık yatırım, yaklaşık 49 bin de istihdam öngörüyorlar" Arada GAP'tan bahsettim...
30'a yakın hükümet gören, 1980'de GAP ismini alan, 42 yıllık projenin Master Planı 1989'da yapılmıştı...
1995 yılında Harran Ovası'nın 'bereketli toprakları' suyla buluştu...
Amaç, sadece bölge halkının özellikle Çukurova'ya mevsimlik işçi olarak çalışmaya gitmesini engellemek değil; hayvancılık ve tarıma dayalı sanayide bölgeyi ihracatçı konuma getirmek, milyonlarca kişiye iş sağlamaktı...
Hesapta olmayan gelişmeler yaşandı...
Çiftçi, suya yabancıydı, nasıl kullanacağını bilmiyordu...
O bereketli topraklar, yanlış sulama nedeniyle tuzlanma yaptı ve çoraklaştı... 42 yıllık hikayede, birçoğu son 10 yılda olmak üzere, hedeflerin yüzde 20'si gerçekleşebildi... Hikaye uzun...
***
Başbakan'ın önümüzdeki hafta açıklamasını beklediğimiz 95 milyar liralık yatırım, bölge ve ülkemiz için ciddi açılımlar sağlayıp, atıl bıraktığımız potansiyelin ekonomiye kazandırılmasında kilit rol oynayacaktır...
Ama geçmiş tecrübeler dikkate alınıp, başta da sonrasında da yönlendirmesi, takibi, denetimi iyi yapılmalıdır...