90 yıl sonra 5. İzmir İktisat kongresi

17 Şubat -4 Mart 1923 tarihlerinde ilkini gerçekleştirdiğimiz İzmir İktisat Kongrelerinden 5.’cisi 90 yıl sonra “Küresel yeniden yapılanma sürecinde Türkiye ekonomisi” başlığıyla toplandı.

İlk  İktisat Kongresi harp sonrası yoksulluk ve yoksunluk içinde yeni bir devlet kuruluşu sırasında geniş bir katılımla toplanmıştı. Mustafa Kemal, kongre açılış konuşmasında,” İktisadı tam için şu düstur var: Hakimiyet-i  milliye hakimiyet-i iktisadiye ile tavsin edilmelidir.(...) Siyasi, askeri muzafferiyetler ne kadar büyük olursa olsun iktisadi zaferlerle tatviç edilmezse (taçlandırılmazsa) netice payidar olamaz.” diyordu. Ve ekliyordu “Kılıç kullanan  kol yorulur, fakat, saban kullanan kol hergün daha çok kuvvetlenir. Her gün toprağa daha hakim olur.”

 İkinci İzmir İktisat Kongresi 1981 yılında 2-7 kasım tarihlerinde 24 Ocak kararları sonrası ekonomik ve sosyal politikalarda radikal değişiklikler yaşanırken toplandı.

Üçüncü İzmir İktisat Kongresi 4-7 Haziran tarihlerinde “21. Yüzyıla doğru Türkiye“ temasıyla küreselleşme sürecinde entegrasyonu amaçlıyordu. AB iilişkilerini geliştirdi ve Gümrük Birliği altyapısını oluşturdu.

Dördüncü kongre 5-9 Mayıs 2004 tarihinde İzmir  değil Türkiye İktisat Kongresi ismiyle toplandı. AB’ye tam üyelik ve bilgi toplumuna dönüşüm tartışmaları bu kongreye hakim konulardı.

Dün başlayan 1 Kasım’a kadar sürecek olan  5. İktisat Kongresine 3 bine yakın yerli yabancı davetli katılıyor. Küresel yeniden yapılanma dönemi ve Türkiye’nin konumunun tartışılacağı kongrede 34 panel yer alacak  ve bu panellerde 241 yerli ve yabancı panelist sunumda bulunacaklar.

Kongrenin düzenleyicisi Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz. İktisat Kongrelerinin hep değişim dönemlerine rastladığını ve tarihi kararlar alındığını belirterek, bu kongrenin de 2008-2009 krizinin bütün dünyayı etkilemesinin ardından “Dünyanın önemli bir değişim sürecinden geçerken” toplandığının altını çizdi. Yılmaz, bu yeni dönemdeki değişimi “Bir taraftan üretim ekseninin Avrupa’dan Asya’ya kaydığı, gelişmekte olan ülkelerin dünyada artık daha fazla söz sahibi olmaya başladığı bir  dönemden geçiyoruz” diye tanımladı. Türkiye’nin ilk kongreden bu yana çok önemli mesafe kattekiğini belirtip önümüzde 2023 için çok önemli hedeflerimiz olduğunun altını çizdi.

Kongre açış konuşmalarında Başbakan Yardımcısı Ali  Babacan, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül de Cumhuriyetin 90 yılık kazanımlarının önemini vurgulayıp, 2023 hedeflerine ulaşmak için yapılması gerekenlerin altını çizdiler.

 Babacan, hedefe ulaşmak için yargı  reformlarını sürdürmenin önemini, hukukun üstünlüğü ile eğitim reformlarının gerekliliğini  vurguladı. Büyümenin sürdürülebilir olması için orta ve uzun vadede odaklanılması gereken konuları sıraladı.

Başbakan  Erdoğan, Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’nin tüm renkllerini kapsayan çalışmalar yapıldığını 1923 İktisat kongresinin de ülkenin tüm ranklarini, senginliklerini bir araya getiren bir çalışma olduğunu söyledi. 1940’lı yıllarda bir müdahale dönemi yaşanarak Cumhuriyetin kuruluş felsefesinden uzaklaşıldığını belirtti.Başbakan, “ Bu cumhuriyeti birlikte kurduk,birlikte bu günlere taşıdık ve hep birlikte 76 milyon geleceğe taşıyacağız”dedi.

Cumhurbaşkanı Gül de konuşmasında ilk kongreden buyana önemli kazanımlar  sağlandığını belirttikten sonra, yeni dönem için önerilerini sıraladı:

“Orta gelir tuzağından kurtulmamız için, eğitim, bilim, Ar-Ge, tekndloji ve yeniliğe ağırlık veren bir iktisadi büyüme stratejisini izlememiz elzemdir. Ülkemizin demokratik standartlarını yükseltmeye devam etmesi sadece siyasi bakımdan değil, ekonomuik kalkınma bakımınan da en temel önceliklerden biridir. Birinci nesil diye adlandırılabilecek reform hareketinin sonuçları başarılı şekilde alınmıştır. Artık Türkiye’yi dünya sıralamasında daha üst sıralara taşımak için ikinci nesil reformlara ihtiyaç olduğu kanaatindeyim.”

Küresel yeniden yapılanma döneminde ülkemizin durumunun tartışılacağı 5.’inci kongrenin başarılar getirmesini dilerim.