600 milyon ‘akraba turist’…
Urumçi’deki bin metrekare alanlı, 100 metre yüksekliğindeki; aynı anda havuzdan okyanusa, ormandan metropole, çölden buzullara 30'un üzerinde değişebilir taban ve dekora sahip; yağmur, kar, bahar, çöl fırtınası gibi doğal olayları gerçekmiş gibi hissettiren opera sahnesini, tepeden görüyorduk...
Gerçek at ve silahlarla savaşı; gerçek deve kervanlarıyla ipek yolundaki ticareti; gerçek bahar yağmuruyla aşkı anlatan 300'e yakın opera sanatçısının sahneye koyduğu ‘Batı’ya Yolculuk’ eseriyle, ipek yolunda son bin yılda ne yaşandıysa aynısını ‘tüylerimiz ürpererek’ yaşadık...
1’den 77’ye yüzlerce kişiyle izlediğimiz, Türk müziği tınılarını da içeren opera gösterisinden sonra, vermiştik kararımızı...
“Biz, Çin’in kuzeyiyle olduğu kadar, güneyiyle de kesinlikle akrabaydık...”
* * *
Yanı sıra, yaklaşık 8 yıl önce gittiğim Urumçi’de, sosyal hayatın, nereden nereye geldiğini de ilk günden anlamış olduk…
* * *
Çin Büyükelçiliği ve Çin Uluslararası Radyosu'nun organize ettiği, 10 günlük Urumçi ve İpek Yolu tanıtım etkinliğinin 2 günlük Urumçi bölümüne katılabildim...
Kapsamlı program ve ziyaret etme fırsatı bulduğumuz Xinjiang (Sincan) Avrasya Fuarı, Urumçi'de ne olup bittiğini ve ne olup biteceğini anlamama yetti...
* * *
Öncelikle, 8 yıl önceki Urumçi’den eser kalmamış…
Tarihi binaların yanına, modern binalar eklenmiş…
Sincan Fuar ve Kültür Merkezi’ni çevreleyen Yeni Mahalle ise yükselen sanatsal ve estetik yapılarla tam anlamıyla şantiyeye çevrilmiş…
Çevre şehir ve ülkelere ulaşım için inşa edilen hızlı tren hatları ve havalimanı canlılığı artırmış…
Sincan’da yaşanan ve hepimizi derinden üzen olaylar nedeniyle oluşan gerginlik ise ciddi güvenlik önlemleri sayesinde yerini sükunete bırakmış…
Ayrıca, “Müslümanların namaz kılması engelleniyor" gibi söylentilerin, yazılan çizilenlerin aksine, (yoğun güvenlik önlemleri altında da olsa) camiler dolmaya, hatta yeni camiler inşa edilmeye başlamış...
Rakamlardan ve resmi verilerden ziyade, çarşı pazardaki, otel lobilerindeki ve fuar alanlarındaki doluluk üretim ve ticaretteki yükselişi gösterirken, fiyatlar da hissedilir derecede artmış…
* * *
30’u aşkın ülkeden öğrenci ağırlayan Sincan Pedagoji Üniversitesi’nde yatılı okuyan 4 Türk öğrenciden Can, “Bölgede ABD’den bile yatırımcı var. Ama Türk yatırımcı yok. Çince öğreniyoruz ama diğer ülkelerden gelen arkadaşlar gibi değerlendiremiyoruz” derken…
Can’ın tersine düşünen Ramazan, “Babam Malatya’dan konfeksiyon ürünleri getiriyor. Burada dağıtım yapıyoruz. Çok Türk var, mal getirip satan. Hatta ekonomiyi Türk malları ayakta tutuyor. Geleceği de parlak olduğu için babam burada okumamı istedi.” diyor…
* * *
Şehir merkezindeki Büyük Pazar’da çektiğimiz fotoğraf, Türk mallarının Urumçi halkı için ne kadar değerli olduğunu kanıtlıyor…
Şehrin merkezinde yükselen Büyük Pazar binasının içi de çevresi de, ‘Türkiye Malları’ ismiyle satış yapan birçok dükkana ev sahipliği yapıyor…
* * *
8 ülkeye komşu olan, bakir tarım arazileri, sınırsız doğal kaynakları, madenleri ve bir günde dört mevsimi yaşayan iklimiyle yatırımcıya ciddi maliyet avantajı sunan; ve, iki mağazadan birinin levhasının Türkçe olması nedeniyle, kendinizi Türkiye’deymiş gibi hissettiren Urumçi’de ticareti, yatırımları daha da artırarak, Dışişleri Bakanlığı Başdanışmanı Arif Erdoğan’ın deyimiyle, İpek Yolu’nu sevgi yoluna da çevirebiliriz…
* * *
Bu durumu fark edip, yıllar önce değerlendirmeye başlayanlarımız da var…
Örneğin OAİB…
Fuarda karşılaştığımız OAİB Fuar ve Tanıtımlar Müdürü Tansel Künbi, Türk standlarını gezdirerek son 6 yılda yaptıklarını anlattı…
“6 yıldır fuara katılıyoruz. Fuara katılan tüm firmalarımız Urumçi’de bayilikler verip, mağazalar açtılar. Konfeksiyon, bisküvi, şekerleme, meyve suyu gibi sektörlerde pazar hakimiyeti sağladık. Bu yıl Ekonomi Bakan Yardımcısı Fatih Metin ve OAİB Başkanı Ahmet Kahraman’ın da açılışa katılması ilgiyi daha da arttırdı.”
* * *
Bu arada Türkiye'ye karşı bu kadar ilgili olan, Türk mallarına 'kalite' ismi takan, restoranlarında Türk müziği dinlenen ve yurtdışına çıkan turist sayısı 2015’te 120 milyonu aşan Çin’de, yurtdışı turist potansiyelinin 5 yılda yıllık 600 milyona çıkacağı (Çin Uluslararası Radyosu’nun haberine göre) hesaplanıyor…
Turist sancısı çekenlerimize duyurulur!
* * *
(Liderleri Murat Bey, Feray, Sedat ve Barış başta olmak üzere Çin Uluslararası Radyosu’nun Türkçe bölümünde çalışan (Tamamı Türk ismi alan ve en az benim kadar Türkçe konuşabilen) 26 Çinli meslektaşımıza ve onların arasından çıkarak, bugün Çin’in Ankara Büyükelçiliği’nde başarılı çalışmalara imza atan İlknur’a, Urumçi tanıtımını, tüm hassasiyetlerimizi düşünerek hazırladıkları için teşekkür ediyorum. Bu arada, Pekin’e yolu düşen iş dünyası temsilcilerinin, her türlü ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduklarını okurlarıma iletmememi istediler.)