6. bölgede 2012-13 yılı teşvikleri
6 bölgeli teşvik sisteminin 2012-2013 bilançosu 6. Bölgede yer alan 15 il iki ada içersindeki bazı illerin bu teşvikten eskiye oranla daha iyi yararlandığını ortaya koyuyor.
2012 yılında gündeme gelen 6 bölgeli teşvik sistemi Doğu ve Güneydoğu’daki 15 il ile Bozcaada ve Gökçeada ilçelerini 6. Bölge kapsamına alarak, yatırım teşvikleri, vergi muafiyetleri, işveren sigorta prim ve faiz desteği gibi konularda en geniş teşvik uygulamasını bu 16 merkeze verdi. Bu da 4325 ve 5084’ten bu yana 15 yıldır uygulanan teşviklerde ilk kez bu 16 merkezden bazılarında 2012-13 yıllarında yeni yatırımlara ve istihdam artışlarına yol açtı. Arkadaşımız Mutlu Güneş’in haberi en çok yatırım teşvik belgesi ve istihdamda Şanlıurfa ilk sırada yer alırken, en çok sabit yatırımı Mardin’in çektiğini gösteriyor.
6. bölgede 2012-13’te toplam 1098 yatırım teşvik belgesi alınmış durumda. 16 merkezden 5 ilin belge sayısını yüzde 10’un üzerinde artırdığını görüyoruz. Bunlar arasında, Şanlıurfa 237 teşvik belgesi ile yüzde 22 ‘lik payla ilk sırada yer alırken, Diyarbakır 179 belge ile yüzde16 payla ikinci sırada yer alıyor. Bu iki ili, 136 belge yüzde 12 payla Batman, 121 belge yüzde 11 payla Mardin ve 115 belge yüzde 10 pay ile Van izyor. Son sıralarda 20 belge yüzde 2 pay ile Hakkari, 8’er belge ve yüzde 1’er pay ile Ardahan ve Gökçeada -Bozcaada yer alıyor.
Bu belgelerle bölgeye aynı dönemde 12 milyar 204 milyon liralık sabit yatırım yapılma kararı alınmış. Sabit yatırımlar sıralamasında da ilk sırada 3 milyar 81 milyon lira ve yüzde 25 ile Mardin yer alırken, onu yüzde 14 pay ve 1 milyar 708 milyonluk sabit yatırımla Şanlıurfa izliyor. Onun ardından1 milyar 406 milyon lira yüzde 12 pay ile Şırnak, 1 milyar 206 milyon lira ve yüzde 10 pay ile Bingöl, 1 milyar 190 milyon lira ve yüzde 10 pay ile Diyarbakır, 1 milyar 93 milyon lira yüzde 9 pay ile Muş geliyor. Sabit yatırımlarda Hakkari 119 milyon ile yüzde 1 pay alırken, Ardahan 45 milyon, Gökçeada –Bozcaada18 milyon ile yüzde birinde altında kalıyorlar.
Yaratılan 55 bin 659 kişilik istihdam içersinde 14 bin 118 kişilik istihdam ve 25 pay ile Şanlıurfa ilk sırada yer alıyor. Onu 11 bin 455 istihdam, yüzde 21 pay ile Batman, 6 bin 433 istihdam yüzde 12 pay ile Diyarbakır, 6 bin 113 istihdam ve yüzde 11 pay ile Mardin izliyorlar. Ardahan’ın bu teşvikten yarattığı istihdam 226’da kalırken, Gökçeada ve Bozcaada da ise sadece 120 kişilik istihdam söz konusu.
Girişte de belirttiğim gibi ilk kez 6 bölgeli teşvik, bu bölgenin bazı illerinin 100’ün üzerinde teşvik belgesi ile 1 milyarın üzerinde sabit yatırım çekerek 6-11 bin arasında istihdam yaratabileceğini gösteriyor. Bu da açıklıkla bu teşviğin geçmiş teşviklerden daha faydalı sonuç verdiğini ortaya koyuyor...