5G çalışmalarına hız verildi!
Çiçeği burnunda Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, sosyal medya hesaplarından yaptığı bir paylaşım ile 5G çalışmalarına hız verdiklerini duyurdu.
“Hayatınızı kolaylaştıracak gelişmelere dair haber vermek alışkanlığımız oldu!” diyerek söze başlayan bakan, 5G yol haritasında önceliğin yerli ve milli ürünlerin kullanılması olacağının altını çizdi. 5G altyapısında, kritik şebeke unsurlarının Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından tanımlanan milli haberleşme ürünü niteliğinde olması için çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Yerli ve milli ürün deyince ilk akla gelen ULAK haberleşmenin kritik şebeke ürünleri ve baz istasyonları geliyor. Sayın Bakan, paylaşımında 4.5G baz istasyonların kullanımına ilişkin veriler de paylaşmış. İki bin 447 sahada, ULAK baz istasyonlarının aktif olarak kullanıldığını söylüyor. ULAK sitesine baktığımızda ise üç operatörün toplam bin 188 sahasında hizmet verildiği söyleniyor.
Deprem sırasında, aktif olarak çalışan ULAK aktif sahaları haritalandırma sisteminden kontrol etmiştim. Veriler, ULAK’ın sitesindeki rakamlarla örtüşüyordu. Sanırım, deprem sonrasında ULAK’ın aktif sahalarında iki kat bir artış olmuş. Yapılan açıklama ile bu sonucu çıkardım. ULAK, sitesindeki verileri güncellememiş.
5G ve yatırım
5G’ye geçiş için mali, regülatif ve teknik bazı gereksinimler var. İşin mali boyutu en zor olan kısım olsa da açıklaması en kolayı. Vodafone cephesini bilmiyorum. Deprem sonrasında, Turkcell yaptığı ilk açıklama ile depremin yol açtığı hasar için ilave 900 milyon lira yatırım gerektiğini öngörmüştü. Türk Telekom da benzer şekilde, 50-60 milyon dolarlık deprem hasarını gidermek için gerekli olan yatırım tutarı açıklamıştı.
İlk yarıyıl mali sonuçları açıklamalarında her iki şirket de daha net bir tablo ortaya koyma şansına erişir. Bu yatırımlara ilave olarak, operatörler fiber şebekeye, frekans ihalelerine yatırım yapmak zorunda. 5G için gerekli olan teçhizat ve yazılımlara yapılacak yatırımlar ile milyar dolarlar konuşacağız.
Fiber altyapı
5G için olmazsa olmaz gereksinimlerden birisi de fiber altyapı. Fiber altyapı olmadan, 5G hizmetlerinin sunulması imkânsız. Öncelik, baz istasyonlarının fiberleştirilmesi. Deprem sırasında öğrendiğimiz kadarı ile mevcut 4G baz istasyonlarında bile fiberleşme oranımız yüzde 20’ler seviyesinde. Kısaca, topyekün bir fiberleşme seferberliği gerekiyor. Operatörler arasındaki fiber tartışmalarının yeniden alevlenmesi muhtemel.
Frekanslar, ihale vs.
5G için en önemli regülatif konulardan birisi de bu hizmetler için hangi frekans aralığının tahsis edileceği. Tahsis edilecek frekanslar boş mu? Dolu mu? Dolu ise nasıl boşaltılacak? Nasıl bir yol haritası izlenecek? Bu BTK’nın alacağı bir karar. Ayrıca, bu tahsis sonrası ihale ne zaman, nasıl yapılacak? Operatörlerden ne kadar para istenecek?
Bunu da BTK çalışacak. Bunun yanında yerli ve millilik ile ilgili de bazı kararların alınması, yerlilik oranlarının belirlenmesi gerekiyor. 5G çalışmalarına hız verildi ama önümüzde hâlâ ve hâlâ uzun bir süreç var. Umarım, Sayın Bakanın dediği gibi 2024 yılına yetiştiririz.
Güncelleme
ULAK Haberleşme tarafından bize 10 Temmuz 2023 sabahı iletilen son bilgilere göre, Evrensel Hizmet Projeleri kapsamında 1.259, Vodafone Türkiye tarafından aktif olarak kullanılan 296, Turkcell tarafından aktif olarak kullanılan 407 ve Türk Telekom Mobil tarafından aktif olarak kullanılan 485 olmak üzere Ulak'ın toplam aktif baz istasyonu saha sayısı 2. 447'dir. Bu bilgi Ulak web sitesinde de yer almaktadır.