5825 günle emekli olabilirsin, ancak 7772 günle emekli olamazsın!
Ülkemizde emeklilik sistemi çokta adil olmayan bir sistem. Herkesin eşit şartlarda emekli olacağı bir sistemimiz yok.
Hangi statüden fazla prim gün sayınız varsa o statüden emekli olamıyorsunuz, son 2520 güne bakılarak hangi statüden emekli olacağınınız belirleniyor. 1.10.2008’den sonrası için ise hangi statüden daha fazla prim günü var ise o statüden emekli olunacak.
Biliyorsunuz 08.09.1999 tarihine kadar sigortalı olanlarda yaş şartı yok, SSK’da ilk işe başlama tarihine göre kadınlar ve erkekler 5000 gün ile 5975 gün arasında kendilerinden istenen prim gün sayısını tamamlayarak emekli olabiliyor.
Bağ-Kur ve Emekli Sandığında ise kadınlar 7200 gün, erkekler 9000 prim gün sayısı ile emekli olabiliyorlar.
9.9.1999 tarihinden 30.04.2008 tarihine kadar sigortalı olanlar SSK’da kadın ve erkekler 7000 gün, Bağ-Kur ve Emekli Sandığında ise kadın ve erkekler 9000 prim gün sayısını tamamlamaları aynı zamanda kadınlar 58, erkekler 60 yaşını tamamlaması gerekir.
Ülkemizde emeklilik sisteminin çarpıklığını size şöyle bir örnek durumla anlatmaya çalışayım.
03.03.1997 tarihinde sigortalı olan bir erkek EYT kapsamında yaşa tabi olmadan 5825 günle SSK’dan emekli olabilir. Ancak 7772 prim günü olması rağmen emekli olamıyor.
03.03.1997’de SSK’lı olarak işe başlayan kişi 2016 tarihine kadar ara ara 4/A SSK’lı olarak çalışıyor.
2016’da limited şirket ortağı olarak Bağ- Kur kapsamına geçiyor. 1574 gün yani 4 yıl 4 ay 14 gün şirket ortağı olarak Bağ-Kur primi ödüyor.
3.3.2023’de EYT yasası çıktığında bu kişinin yaşa tabi olmadan 5825 günle emekli olabilme durumumu oluşuyor ancak emeklilikte son ödenen 2520 güne bakıldığında 2520 günün yarısı olan 1260 günden daha fazla Bağ-Kur primi olduğundan bu kişinin SSK’dan 5825 günle emekli olma hakkı ortadan kalkıyor,
Bağ-Kur’dan 9000 günü tamamlaması gerekiyor ya da tekrar 1261 gün SSK’lı çalışıp SSK’dan emeklilik hakkı elde etmesi gerekiyor. SSK’da 6210 günü, Bağ-Kur’dan ise 1574 günü olan bu kişi son 1261 günden daha fazla Bağ-Kur ödediği için 7772 prim günü olmasına rağmen SSK’dan 5825 günle emekli olamıyor.
Ne kadar ilginç bir durum değil mi!
SSK’dan ‘’5825 günle emekli ederim’’diyen sistem, 1261 günden fazla Bağ-Kur ödediğin için ‘’7772 günle seni emekli etmem’’, ‘’artık sen Bağ-Kur’lusun bu nedenle seni 9000 günle emekli ederim’’ diyor.
Bu saçma sapan kural 1.10.2008’de değişti ancak 1.10.2008 öncesi için değişmedi.
Ülkemizde emeklilikte SSK ve Bağ-Kur ayrımının olması da son derece anlamsız bir durumdur. Kendi adına işyeri açmak isteyen, şirket ortağı olmak isteyenleri emeklilik açısından cezalandıran bir sistemdir.
Zorunlu Bağ-Kur ile yıllarca daha fazla prim ödeyerek Bağ-Kur’dan emekli olanlar, SSK’ya göre daha da düşük emekli aylığı alırlar. Bağ-Kur’dan değil de SSK’dan daha az prim günüyle emekli olup, Bağ-Kur’a göre daha yüksek emekli aylığı almak için emeklilikte son 2520 gün kuralını bilerek, son 2520 gün içinde 1260 günden daha az Bağ-Kur’lu olmak emeklilikte daha avantajlı olacaktır.