5,5 yıl sonra gelen davet
Türkiye 5,5 yıl aradan sonra ilk kez Gymnich toplantısına davet edildi. Avrupa Birliği ülkelerinin dışişleri bakanlarının gayri resmi buluşması olan Gymnich toplantılarına Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ilk kez davet edildi. AB dışişleri bakanlarının gayri resmi buluşması olan Gymnich toplantılarında AB’nin uzun vadeli stratejileri ele alınıyor.
Dışişleri Bakanı Fidan, ilk kez yarın AB dışişleri bakanlarının katılacağı ‘Gymnich’ toplantısına katılmak için Brüksel’e gelecek.
AB ilişkilerimizde Gümrük Birliği Anlaşması’nın ‘güncellenmesi’, Türkiye ile AB arasında ‘derin dondurucuda tutulan müzakere süreci’, Kıbrıs ‘çıkmazı’ ve Türk vatandaşlarına uygulanan ‘vize sorunsalı’ çözüm aranması gereken başlıca konular olarak masada duruyor.
Olumlu karşılandı
Gymnich davetini olumlu olarak karşılayan Dışişleri Bakanlığı, daveti, “AB’nin Türkiye ile bir diyalog arayışı olarak” değerlendirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, “Bu adımın ilişkilerimizi çıkmaza sokan 15 Temmuz 2019 tarihli AB Dış İlişkiler Konseyi kararlarının önümüzdeki dönemde tadil edilmesine zemin hazırlamasını umuyoruz” açıklaması yaptı.
Davetin, bölgesel ve küresel sınamalar karşısında Türkiye ve AB arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi gerekliliğinin AB tarafından anlaşıldığının da işareti olduğunu ifade eden Sözcü Keçeli, “Bu olumlu yaklaşımın Gymnich Toplantıları ile sınırlı kalmaması gerekmektedir. İlişkilerde mesafe alınması için AB ile her alandaki iş birliği ve diyaloğumuzun sürekli ve sistemli bir zemine oturması ve sürdürülebilir ve öngörülebilir şekilde güçlendirilmesi esastır.
Ülkemizin katılım sürecinin canlandırılması başta olmak üzere, Gümrük Birliği’nin güncellenmesine ilişkin müzakerelere ivedilikle başlanması, vize serbestisi süreci, yapısal diyalog mekanizmalarının yeniden canlandırılması ve özellikle siyasi, ekonomi, ulaştırma ve enerji gibi yakın iş birliği gerektiren alanlarda yüksek düzeyli diyalogların yeniden işlevsel hale getirilmesi gibi başlıca konularda somut adımlar atılması gerekmektedir” diye konuştu.
AB-Türkiye ilişkilerinin ‘15 Temmuz’u
Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının 1974’ten bu yana her 6 ayda bir düzenledikleri gayrı resmi toplantılarına verilen isim olan ‘Gymnich toplantıları’nda, geniş heyetlerle gidilmeyerek, görüşmelerin gayri resmi ve samimi bir atmosferde geçmesi sağlanıyor.
AB üyesi Yunanistan ile Türkiye arasında 2019 yılında yaşanan gerginlikler sırasında Brüksel, Türkiye’yi yaptırımlarla tehdit etti ve bazı diyalog kanallarını kesti.
2019 yılında AB ile Türkiye ilişkilerine; özellikle Doğu Akdeniz ve Suriye konularında artan gerginlik ve derinleşen güvensizlik damgasını vurmuştu. 15 Temmuz 2019 tarihli Dış İlişkiler Konseyi (DİK) toplantısında, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon faaliyetlerine ilişkin önlemler kapsamında, Kapsamlı Hava Taşımacılığı Anlaşması müzakerelerinin askıya alınması, Ortaklık Konseyi dahil üst düzey diyalog toplantılarının gerçekleştirilmemesi ve 2020 yılı için ‘Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’ (Instrument for Pre-Accession Assistance-IPA) fonlarında kesintiye gidilmesi kararlaştırıldı. AB ile Türkiye arasındaki iş birliği ve istişare mekanizmaları askıya alındı.
Son olarak, 31 Ocak 2019 tarihinde Bükreş’te yapılan AB Dışişleri Bakanları gayri resmi toplantısına (Gymnich) katılan Türkiye’ye 5,5 yıl aradan sonra ilk kez yeniden Gymnich toplantısına davet edildi.
AB karşıtı AB başkanı
Dönüşümlü başkanlık sistemi uygulanan AB’nin yeni dönem başkanı Macaristan oldu. Belçika’dan 1 Temmuz’da görevi devralan Macaristan, 6 ay boyunca AB’nin ‘başkanlık koltuğu’nda oturacak.
AB karşıtlığı ile bilinen Macaristan Başbakanı Viktor Orban, AB üyesi 27 ülkenin hükümet ve devlet başkanlarını bir araya getiren Konsey toplantılarına başkanlık edecek.
Türkiye’nin, 1 Temmuz'da AB dönem başkanlığını devralan Macaristan ile iyi ilişkileri bulunuyor. Türkiye, daha önce Budapeşte'nin dönem başkanlığının AB üyelik sürecinde ilerleme sağlayacağını umduğunu söylemişti.
Gymnich toplantısı daveti AB ile Türkiye ilişkileri açısından son derece olumlu bir başlangıç. Ama sadece bir başlangıç…