5084'ün faydalı ayağının uzatılması gerekir

5084sayılı Teşvik Yasası 2004 yılında 36 ilde, vergi indirimi, elektrik fatura desteği ve SSK prim indirimli üçayaklı uygulanarak yürürlüğe girdi. 2005 yılında 13 il ilavesiyle il sayısı 49'a yükseldi ve iki ilçe eklemesiyle uygulanma bölgesi 51 oldu.  Daha sonra vergi indirimi ve elektrik fatura desteğine son verilirken SSK prim indiriminin süresi 31 Aralık 2012'ye kadar uzatıldı. Bundan 51 merkezdeki 31bin işyerinde 766 bin işçi yararlanıyor. Yararlanan işverenler ve bölge odaları bunun çok olumlu sonuç verdiğini ve uzatılmasını talep ediyorlar. Sonuçlar da onları haklı kılıyor.

2004 yılında 36 ili kapsayan, 2005 yılında 13 il ve iki ilçe eklenerek 49 il, iki ilçede uygulanmaya başlanan 5084 sayılı Teşvik Yasası enerji desteği, vergi indirimi ve SSK prim desteği ile gündeme geldi. Daha sonra bu teşvikin iki aylağına enerji desteği ve vergi indirimine son verilirken, 5615 sayılı yasa ile SSK prim desteğinin 31 Aralık 2012 tarihine kadar uzatıldı. Bilindiği gibi 5084 sonrası farklı içerikli iki teşvik yasası daha yürürlüğe girdi. Buna rağmen 49 il ve 2 ilçede SSK prim teşviki sürdü.
Yurt Haberleri servisimizin derlediği haberde, çeşitli kentlerdeki işadamları ve işadamları kuruluşları 5084 sayılı yasa ile 2004 yılında başlayıp, uygulaması 31 Aralık 2012'ye kadar uzatılan SSK prim desteğinin çok olumlu sonuçlar verdiğini, uygulanan illerde kayıt dışılığı büyük oranda azalttığını, küçük işletmelerin çoğunun çalışan sayısını yasadan yararlanmak için10'un üzerine çıkardığını ve kayda aldırdığını, bunun bu kentlerde kadın işçi sayısının 142 bini aşmasına yol açtığını, sona erdirilmesi halinde hem işçi çıkarmaların hem de kayıt dışılığın artacağını belirterek, uzatılmasını istiyorlar. Bu konuda bakanlara ve TOBB'a yazdıkları mektuplarla taleplerini dile getiriyorlar.

Talep edileni daha açık belirtebilmek için 5084'ün getirdiği ve 31 Aralık 2012'de son bulacak SSK prim avantajının ne olduğunu belirtmemiz gerekiyor. Yeni adıyla SGK, işçilerden asgari ücrette 360 lira prim kesintisi yaparken 5084 kapsamındaki 49 il ve iki ilçede devlet bunun 200 liralık bölümünü  üsleniyor ve işverenin ödemesi gereken prim miktarı 160 liraya iniyor. Bu prim uygulaması asgari ücret üstündeki ücretlilerin üzerinde de asgari ücret bölümü için 200 lira indirim uygulaması getiriyor. Eğer uygulamaya yılsonunda son verilirse bu 49 il ve iki ilçede 31 bin 115 işyerinde çalışan toplam 766 bin 672 çalışan için işverenlerin ödeyecekleri SGK primlerinde 200 liralık bir artış olacak. Bu da bu prim indiriminden yararlanmakta olan 31 bin işverene aylık 1 milyar 433 milyon, yıllık 17 milyar 200 milyon liralık bir yük bindirecek.
Konuya bu iller açısından en az SGK'lının çalıştığı Ardahan ili açısından bakarsak karşımıza çıkan tablo şu. Bu kentte 41 işyerinde toplam 593 SGK'lı işçi çalışıyor. Bunlar için devlet aylık 108 bin 600 liralık prim alacağından 5084 sayılı Teşvik Yasası'na göre vazgeçerek işverenin üzerindeki yükü azaltıyor. Bu yıllık olarak bu 41 işverenin 1 milyon 303 bin lira daha az SGK primi ödemesine imkan veriyor.
Bu iller arasında 5084 kapsamına sonradan giren 13 ilden biri olan Kahramanmaraş, 54 bin 197 SGK'lı çalışan ile en fazla sayıda işçi çalıştıran il. Bu ilde de 1701 işyerinin işvereni işçi SGK primlerinin 200 lirasını devlet üslendiği için aylık 108 milyon 394 bin, yıllık 1 milyar 300 milyon lira az prim ödüyorlar. 5084 sayılı yasanın bu imkanına yıl sonunda son verilmesi halinde 2013 yılı Ocak ayından itibaren 108 milyon liralık daha yüksek SGK prim ödemesi yapmak zorunda kalacaklar.
Teşvik uygulamalarının asıl amacı bölgelerarası eşitsizliği ortadan kaldırıcı sonuç vermediğini, geçmiş teşviklerin sonuçlarına bağlı olarak birçok kez dile getirdim. Teşviklerin Doğu ve Güneydoğu bölgeleri gibi gerice yörelerden, çok Marmara Ege gibi gelişmiş bölgelerde imkan yaratarak, bölgelerarası eşitsizliği azaltmaktan çok artırdığını öne sürdüm.

5084 sayılı Teşvik Yasası'nın sonuçlarının da farklı olmadığını eski yazılarımda verilerle dile getirdim. Ancak, 5084'ün faydalı ayağının SGK priminde 200 liralık indirimin sonuçlarının çok olumlu olduğunu da açıklıkla görüyorum. Bu nedenle uzatılması yolundaki taleplerin çok yerinde olacağına inanıyorum. Yeni Teşvik Yasası'nda 6. Bölge'nin yatırım alması açısından da bunun olumlu sonuç vereceğini düşünüyorum.
O nedenle bölgelerde bundan yararlanan işverenlerin ve oda yöneticilerinin düşüncelerinin önemle üzerinde durulması, yaratabileceği olumsuzluklar göz önüne alınarak uzatılması konusu ele alınması gereğine inanıyorum.