500 milyon $'lık Türk Fonu İstanbul’dan yönetilecek
Geçen hafta duyurulan Türk Yatırım Fonu’nun detaylarına Dünya Gazetesi ulaştı. 5 üye devletin ilk planda adım atacağı Fonun büyüklüğü 500 milyon dolar olacak. 5 ülke eşit paya sahip olacağı İstanbul merkezli fon, enerjiden çevreye, dijital altyapıdan KOBİ’lere çeşitli alanlara odaklanacak, yatırım yapıp, finansman sağlayacak.
Geçtiğimiz hafta deprem ve doğal afetler nedeniyle olağanüstü zirvesini gerçekleştiren Türk Devletleri Teşkilatı, önemli bir karara imza attı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu kararla bir ilk gerçekleşti ve Türk Yatırım Fonu’nun (TYF) kurulduğu açıklandı. Fonun kurucu anlaşması, taraf devletler tarafından imzalandı.
Ancak ne fonun büyüklüğü ne de işleyiş tarzı açıklanmadı. Dünyada eşine çok az rastlanan, ülkelerin bir araya gelerek kurduğu yatırım fonu özelliği taşıyan TYF için yaptığım araştırmada ilginç detaylara ulaştık.
9 ülke lideri ve devlet başkanlarının bir araya geldiği Ankara’daki teşkilat toplantısında imzalanan Türk Yatırım Fonu öncelikle 500 milyon dolarlık büyüklüğe sahip olacak. Türkiye’nin yanı sıra Türkmenistan, Kazakistan, Azerbaycan ve Özbekistan’ın yatırımcı olarak girdiği fona daha sonra diğer 4 ülkenin de katılması bekleniyor.
10 bin hisseye bölünecek
Kazakistan Milli Ekonomi Bakanlığı’nın hazırladığı kararname taslağında bulduğumuz detaylara göre fonun amacı bölgesel ekonomik kalkınmayı teşvik etmek, bölgesel ticareti genişletmek ve ekonomik aktiviteyi desteklemek. Türk Yatırım Fonu, 10 bin hisseye bölünecek.
Her hisse 50 bin dolar değerinde olacak. 5 üye devletin her biri fona 100 milyon dolar yatıracak. Anlaşmanın yürürlüğe girmesinde sonra kurucu ülkeler, 90 gün içinde ilk dilimi ödeyecek. Bu miktarın ülke başına 5 milyon dolar olduğu ifade ediliyor. Geri kalan paylar ise her yıl 3 eşit taksitte ülkelerden alınacak. İstanbul’da kurulacak olan Türk Yatırım Fonu’nun bir başkanı, bir CEO’su bir yönetim kurulu ve konseyi olacak.
Başkan, Guvernörler Kurulu tarafından dönüşümlü olarak atanacak. Dönüşüm süreci de 4 yıl olarak belirlenecek. Fon, kuruluşundan itibaren 20 yıl süreyle faaliyet gösterecek, bu süre yenilenebilecek. Guvernörler Kurulu kaynakların yeterliliğini periyodik olarak gözden geçirme yetkisine sahip olacak ve fonun büyütülmesine karar verecek.
Dijital altyapıdan KOBİ’lere
Peki Türk Yatırım Fonu nasıl çalışacak, hangi sektörlere ve projelere odaklanacak? Burada fon, bir kamu veya girişim sermaye fonunda farksız bir işleyişe sahip.
Uluslararası bir finans kuruluşu statüsüne sahip olacak Türk Yatırım Fonu, yapılacak projeleri teşvik edecek, KOBİ’leri destekleyecek, nakliye ve lojistik zincirleri, depolama ve üretim tesisleri, dijital altyapının modernizasyonu, karşılıklı ilgi alanlarında geliştirme projeleri, endüstriyel üretim, altyapı, ulaşım, tarım, bilgi ve iletişim teknolojileri, yeşil ekonomi ve turizm gibi sektörlerde yatırım yapacak.
Her ne kadar geçen hafta imzalansa da Türk Yatırım Fonu’nun ortaya çıkışı geçen yıla uzanıyor. Fonda yer alan 5 üye devletin başkan ve lideri, 11 Kasım 2022'de Semerkant'ta düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı toplantısında fonun oluşturulması konusunu gündeme almıştı. Türk Yatırım Fonu, uzun süredir hayalimizi süsleyen Türk devletlerinin birlikteliğini daha güçlü yapacak bir yapı.
Orta Asya’da gücü artan Rusya ve Çin’e karşı Türk şirketlerinin gücünü daha da artıracak bu yapı, ileride ortak bir Türk bankasının da kurulmasını sağlayabilir.
Dünyada çok az örneği olan bu yapı, aynı dili konuşan, aynı tarihe sahip bu coğrafyaya, birlikte iş yapma kültürünü de güçlü bir şekilde kazandıracak, perçinleyecek. 3’üncü ülkeler ve farklı kıtalardaki projelere birlikte girilecek, Türkiye’nin bu konudaki deneyimi de Türk coğrafyası ile paylaşılacak. Ekonomik halkaların bir araya geldiği bu birliktelik, güçlü bir zincire dönüşecek.