50 yıldır hiç durmayan üretimin hikayesi: Adana Sanayi Odası

Adana Sanayi Odası geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanının da katılımı ile 50'nci onur yılını kutladı. Dünyanın en bereketli üç ovasından biri olan Çukurova’nın merkezinde bulunan Adana, sanayi devriminin önemli tarım ürünlerinden biri olan pamuk ekiminin yaygınlaşması ile birlikte ekilen bu pamuğun işleneceği tesislerin varlığına duyulan ihtiyaçtan dolayı sanayi ile, fabrikalarla tanışmış ve Osmanlı döneminin ilk sanayileşen illerinden biri olmuştur.

Adana Sanayi Odası 50'nci yılı için tüm bu süreçleri anlatan özel bir kitap hazırlamış. Daha önce Ümit Özgümüş döneminde de bir benzeri hazırlanan kitapta Adana'nın sanayi tarihi ve Adana Sanayi Odası'nın kuruluş süreçleri ile ilgili birçok istatistiki bilgiyi de bulmak mümkün.

Kitaptaki verilere göre Adana’nın sanayi geçmişine kısaca baktığımızda; Adana’nın ilk fabrikası 1864 yılında Fransız makine mühendisi  Justin Dauted tarafından kurulan çırçır fabrikası. Zenginleşen Adana’da ticaret ve sanayi hayatının bir üst kurumun altında organize edilmesi için 1894 yılında Adana Ticaret ve Sanayi Odası kuruluyor. Bunu takip eden yıllarda Adana sanayisinde birçok ilk yaşanıyor. 1900’lü yılların başında ilk iplik ve dokuma fabrikaları ithal edilen Adana’da, 1906 yılında Aristidi Kosma Simyanoğlu  tarafından Adana’nın sembol işletmelerinden biri olan Milli Mensucat Sanayi kuruluyor.

Adana, Cumhuriyetin ilanı döneminde 24 fabrikası ile ülkemizin en önemli sanayi kentlerinden biri konumunda. 1956 yılında sanayi tesislerinde 7 bin 900 kişinin çalıştığı, 1963 yılında ise kurulu bulunan 145 tesiste çalışan sayısının 13 bin 325 kişi olarak kayıtlara geçtiğini belirtelim. 1924-1950 yılları arasında Adana, İstanbul’dan sonra imalat sanayi yatırımlarının teşviki bakımından yüzde 14'lük pay ile 2'nci sırada. 

Osmanlı döneminden başlayarak Cumhuriyetin ilk yıllarında artarak güçlenen sanayi yatırımları 1950’li yıllara geldiğimizde ciddi bir güç haline geliyor. Adanalı sanayiciler 5590 Sayılı Kanun'un kendilerine sağladığı imkânlardan yararlanarak kendi odalarını kurmak için 16 bin 500 kişinin çalıştığı 161 firmanın öncülüğünde çalışmalara başlıyorlar. İstanbul Sanayi Odası'ndan bu süreçte maddi destek alan Adana Sanayi Odası, dayanışma ve yardımlaşmanın güzel örneklerinden biri olarak daha sonra kurulan Eskişehir Sanayi Odası ve Konya Sanayi Odası'nın kuruluş süreçlerinde bu odalara maddi destek sağlıyor.

Adana Sanayi Odası'nın kuruluş sürecinde ve ilerleyen dönemlerde ülkemizin önemli odalarından biri haline gelmesinde Sabancı Ailesi'nin özel bir ağırlığı bulunmakta. Adana Sanayi Odası'nın 1966 yılında ilk yönetim kurulu başkanı seçilen Sakıp Sabancı bu görevi 1981 yılına kadar sürdürüyor. Sakıp Sabancı’dan görevi ailenin bir başka üyesi Hacı Sabancı devralıyor ve o da 1995 yılına kadar oda başkanlığı yapıyor. Adana Sanayi Odasında; Atıl Saryal, 1995 - 1998 yıllar arasında, Ümit Özgümüş, 1999- 2011 yıllarında, Sadi Sürenkök ise 2011-2013 yıllarında başkan olarak görev yapıyor. Son yapılan oda seçimlerinde odanın yönetim kurulu başkanlığını Kıvanç ailesinden Zeki Kıvanç kazanıyor ve halen bu görevini sürdürüyor.

Dün olduğu gibi bu gün de Adana’nın sanayi anlamında daha ileriye gidebilmesi için yoğun bir çaba gösteren Adana Sanayi Odası'nı kutluyor, nice 50 yıllar diliyoruz.