4 aylık kâr 91 milyar dolar

Türkiye’de tasarruf sahip­lerinin yatırım tercihleri­ne bakıldığında mevduat, döviz ve altın uzun yıllardır sıra­lamada ilk üçte yer alıyor. Geçmiş dönemlerde yaşanan ekonomik krizler ve yatırım araçlarının gös­terdiği performans bu tablonun oluşmasında etkili. Mevduat dı­şındaki iki yatırım aracında yani altın ve dövizde artık kemikleş­miş bir yatırımcı kitlesi mevcut. Her ne olursa olsun döviz ve al­tına yatırım yapmaktan vazgeç­miyorlar. Son iki yılda döviz kur­larının enflasyonun altında bir performans göstermesi, Merkez Bankası’nın enflasyonla mücade­le kapsamında kurları kontrol al­tında tutması ve tutmaya devam edeceğine yönelik güçlü beklen­tiler döviz yatırımcısının fikrini değiştiremedi. Yurtiçi yerleşikler kurlardaki dalgalanmalarda al-sat, sat-al gibi stratejiler uygula­sa da yine dövizden vazgeçmiyor.

Yastık altında 311 milyar dolarlık altın var

Altın tarafında da benzer bir görünüm var. Özellikle yastık altında önemli bir miktar altın tutuluyor. Merkez Bankası’nın yılın ilk Enflasyon Raporu’nda yastık altında tutulan altınlara yönelik bir çalışma yer almıştı. Rapora göre, yurtiçi yerleşikle­rin geçen yılın üçüncü çeyreği itibarıyla yastık altında 311 mil­yar dolarlık altını bulunuyor. Söz konusu rakam Dünya Altın Konseyi ve İstanbul Altın Rafi­nerisi’nin yıllardır söylediği tah­minlerle uyumlu. Döviz ve altın yatırımındaki bu kemikleşmiş davranışa, TL mevduat cephe­sinde pek rastlanmıyor. Örneğin, yüksek enflasyonist ortamda uy­gulanan düşük faiz politikası dö­neminde TL mevduatlardan di­ğer yatırım araçlarına ciddi ka­yışlar olmuştu. Bu noktada şunu belirtmekte yarar var. Altında olduğu gibi yastık altında ciddi miktarda döviz tutuluyor. Ancak bu dövizlerin miktarı ile ilgili he­nüz açıklanmış bir çalışma yok.

Yerli bu yıl 17 milyar dolarlık döviz aldı

İstanbul Büyükşehir Beledi­ye Başkanı (İBB) Ekrem İma­moğlu hakkında mart ayı orta­sında başlatılan soruşturmanın ardından kurlarda yukarı yönlü sert bir hareket olmuş ve gözler yeniden döviz piyasasına çevril­mişti. Merkez Bankası verileri­ne göre, 21 Mart-4 Nisan tarih­leri arasında yurtiçi yerleşikler 8.8 milyar dolarlık döviz alımı yaptı. Ancak soruşturma önce­sinde de vatandaşlar döviz alım­larına devam ediyorlardı. Geçen yıl sonundan soruşturmanın başlatıldığı tarihe kadar yurti­çi yerleşikler 8.1 milyar dolar­lık döviz alımı yaptığı görülüyor. Gerek soruşturma sonrasında gerekse ABD Başkanı Trump’ın açıkladığı gümrük vergileri ne­deniyle küresel piyasalarda ya­rattığı dalgalanmanın etkisiy­le Merkez Bankası’nın rezerv­lerden üçte iki oranında erime oldu. Dolayısıyla rezervlerdeki erimeye paralel vatandaşların döviz talebinin devam edip et­meyeceği piyasalar tarafından merakla takip ediliyor.

Gram altın 4 bin TL eşiğini geçti

Jeopolitik ve ekonomik belirsizlik dönemlerinde geleneksel olarak güvenli liman yatırımı olarak görülen ons altın, ay başından bu yana yüzde 5, yıl başından bu yana ise yüzde 25 yükseldi. Ons altındaki yükseliş, gram altını da 4 bin TL eşiğini aşırttı. Kapalıçarşı’da gram altın 4 bin 81 TL’ye kadar yükseldi. Küresel çapta dev yatırım bankalarının altın için hedef fiyatlarını yukarı yönlü revize ettikleri gözlemleniyor. Jeopolitik risklerin artması, faiz indirimlerinin ötelenmesi ve doların olası baskı altında kalması gibi etkenlerle birlikte, yatırımcıların altın talebinin güçlenmeye devam etmesi bekleniyor. KCM Trade Baş Piyasa Analisti Tim Waterer, “Doların değer kaybetmesi ve devam eden riskten kaçınma gibi faktörlerin bir araya gelmesi altının lehine işliyor” dedi. GoldSilver Central analisti Brian Lan ise “Belirsizlik olduğu sürece altın güçlü olmaya devam edecek” açıklamasında bulundu. ANZ analistleri, “Altın için riskten kaçış alımlarının henüz artmadığına inanıyoruz” diyerek 2025 yılı sonu için ons altında fiyat tahminlerini 3600 dolara yükselttiklerini bildirdi.

Vatandaş bu yıl euronun iki katı altın alımı yaptı

altın hesaplarında da aynı dövizde olduğu gibi benzer bir trend hakim. Bireysel yatırımcıların altın hesaplarındaki bakiye yılbaşından bu yana net 1.4 milyar dolar civarında yükseldi. Aynı süreçte bireysel yatırımcıların euro hesaplarında yaşanan artış 760 milyon dolarda kaldı. Başka bir ifadeyle bireysel döviz yatırımcısı euro/dolar paritesinin euro lehine hareket etmesine rağmen döviz olarak doları tercih etmeye devam ediyor. Tüzeller ise bu yıl 7.3 milyar dolar tuturında dolar alırken 4 milyar dolar civarında ise euro aldı. Peki altın yatırımcısı hem ons fiyatında hem de kurlardaki artıştan ilk 4 ayda ne kadar para kazandı? Küresel ekonomiye yönelik endişeler nedeniyle güvenli liman olarak görülen altının ons fiyatı yılbaşından bu yana yüzde 26 değer kazanarak tarihi zirvesine çıkarken dolar kuru da bu yıl yüzde 7.8 yükseldi. Merkez Bankası’nın yastık altındaki 311 milyar dolarlık altın ve bankalardaki geçen yıl sonu tutulan yaklaşık 40 milyar dolarlık altın dikkat alındığında gram altın fiyatı bazında yurtiçi yerleşiklerin 4 ayda 91 milyar dolara yakın bir kazanç elde ettikleri hesaplanıyor.

Gana, altın piyasasında yabancı işlem yapamayacak

Gana hükümeti, ulusal geliri artırma ve ülkenin madencilik sektörünü düzene sokma çabalarının bir parçası olarak, tüm yabancıların yerel altın piyasasında işlem yapmasını yasakladı. Daha önce verilmiş olan altın ticaret lisanslar geçersiz sayıldı. Ülkede yeni kurulan GoldBod isimli devlet kurumundan yapılan yazılı açıklamada, artık küçük ölçekli madenlerden elde edilen altının tek yasal alıcısı, satıcısı, analizcisi ve ihracatçısının bu kurum olacağı belirtildi. Ülkede altın faaliyetlerinde bulunan tüm yabancı şirketlerin, 30 Nisan’dan itibaren yerel altın piyasasında işlem yapmasının yasaklandığı aktarılan açıklamada, dileyen şirketlerin GoldBod üzerinden doğrudan altın satın alma başvurusunda bulunabileceği ifade edildi. Afrika’nın en büyük altın üreticisi olan Gana, 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 53,2 artışla 11,64 milyar dolarlık ihracat yaptı.