4 aylık bütçe açığı 20 milyar TL reel sektörün kredilerini Hazine kullan

2009 yılının ilk 4 aylık bütçe gelir-gider rakamları açıklandı. Yılın ilk 4 ayında bütçe 20 milyar TL açık verdi.

Çünkü ilk 4 ayda harcamalar yüzde 24.6 artarken, gelir sadece yüzde 4 artabildi.

Ekonomik durgunluk nedeniyle vergi gelirlerinde yüzde 4.1 azalma var.

Genelde bu durumda revizyından söz edilir .

Revizyon nedir? Revizyon giderleri kısmak, gelirleri artırmaktır.

Şu dönemde yeni vergi getirilemeyeceğine göre acaba giderler kısılabilir mi?

Yılın ilk 4 ayında giderlerdeki artış şöyle:

- Faiz giderleri yüzde 17.9 artmış. Toplam harcamaların yüzde 24'ünü oluşturan bu kalemde kısıntı yapılamaz.

- Personel giderleri ve ona bağlı prim gideri toplam harcamaların yüzde 24'ünü oluşturuyor. Geçen yıla göre yüzde 16.2 artmış. Personel maaşı kısılamaz.

Diğer kalemde zaten önemsiz kalemler.

Ama her zaman tartışılan bir kalem var:

- Cari transferler, toplam harcamaların yüzde 36'sını oluşturuyor. Ve de bu harcamalarda yüzde 33.1 artış var.

Bu artışlar nedir?Acaba kısılabilir mi?

Şimdi de 32 milyar TL tutarındaki cari harcamaların alt kalemlerine bakalım:

- Devletin emeklilik,sağlık ve sosyal yardım giderleri ile sosyal güvenlik kruumları açıklarına giden para 17.7 milyar TL. Demek ki cari harcamaların yarıdan fazlası sosyal harcamalar kısılamaz.

- Tarım desteklerine 3.2 milyar TL ayrılmış. O da kısılamaz.

- Mahalli idarelere bütçe kanunu gereği vergiden pay ayrılıyor. İlk 4 ayda 5 milyar TL. ayrılmış. (Geçen yıla göre yüzde 10 artış var.) Bu para da kısılamaz.

- Savunma Fonu Sosyal Yardım Destek Fonu gibi fonlara toplam 1 milyar TL ayrılmış. Kısılsa ne olur? Neye yarar. Ama kısılamaz.

Demek ki, bütçe kemikleşmiş durumda. Demek ki bu bütçenin harcama kalemlerinde öyle ciddi bir kısıntı imkanı yok.

Sonuç: Vergiler artırılamaz, harcamalarda kısıntı yapılamaz. Borçlanmadan başka çare yok.

Devlet nasıl borçlanır? İç piyasada tahvil ve bono satar. Devletin tahvil ve bonosunun ana alıcıları ise bankalardır. Bankalar paralarını devlete verince bu defa da reel sektöre ,yatırıma ve üretime verilecek para kalmaz.

Başbakan, "Bankaları reel sektöre kredi vermemekle suçluyor" ama, bankaların reel sektöre neden kredi veremediklerinin farkında değil.

Bütçe gelir-gideri Ocak-nisan  (Milyar TL.)

   Artış

 2008 2009 oranı (%)

   2009 Ocak-

 Ocak-nisan Ocak-nisan Nisan /2008

 toplamı toplamı Ocak-nisan

Bütçe giderleri 70,199 87,434 24,6

 Faiz hariç giderler 52,283 66,306 26,8

  Personel giderleri 16,526 19,198 16,2

  Sosyal güv.kur.devlet primi 2,073 2,326 12,2

  Mal ve hizmet alımları 5,612 7,127 27,0

  Cari transferler 24,045 32,008 33,1

  Sermaye giderleri 1,926 2,929 52,1

  Sermaye transferleri 686 767 11,8

  Borç verme 1,412 1,948 38,0

 Faiz harcamaları 17,916 21,128 17,9

Bütçe gelirleri 64,750 67,361 4,0

 Genel bütçe gelirleri 62,445 64,865 3,9

  Vergi gelirleri 53,157 50,957 -4,1

  Teşebbüs ve mülkiyet geliri 3,786 5,796 53,1

  Özel gelirler ile alınan bağışlar ve y. 341 399 17,1

  Faizler, paylar ve cezalar 5,102 6,285 23,2

  Sermaye gelirleri 56 1,365 2,298,4

 Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1,283 1,364 6,3

 Düzen. ve denet. kurumların  gelirleri 1,021 1,131 10,7

Bütçe dengesi -5,449 -20,073 -268,4

Faiz dışı denge (Maliye tanımlı ) 12,467 1,054 -91,5