300 milyonluk nüfusa karşın 600 milyon dolar ticaret var
Anadolu Grubu’nun iştiraki Coca- Cola İçecek’in bu ülkedeki 6’ncı tesisinin açılış toplantısı nedeniyle geçtiğimiz hafta bir grup gazeteciyle Pakistan’daydık. Tören sonrası Pencap Eyaleti Başbakanı Rafik Rajwana, ardından da Türkiye’nin İslamabad Büyükelçisi İ. Mustafa Yurdakul ve DEİK Türk-Pakistan İş Konseyi Başkanı Atilla Demir Yerlikaya ile sohbet etme imkanımız oldu. Vali Rajwana, Pakistan’ın 207 milyonluk nüfusuyla dünyanın en kalabalık 6’ncı ülkesi olduğunu hatırlatıyor. Rajwana, “Satın alma gücü paritesine göre ancak 24’üncü sırada. Pamuk ve nohutta dünyada 3’üncü, süt üretiminde 4’üncü, şeker kamışı üretiminde ise 5’inci. Pakistan’ın yüzde 50’si 20 yaşın, yüzde 60’ı 30 yaşın altındaki genç demografisi ile tatminkar bir iç pazar” diyerek kısa bir bilgi veriyor. Son dönemde Çin ile önemli bir işbirliğine giden Pakistan, İpek Yolu koridoru için en önemli güzergahlardan birisi. Bu koridor ile kalkınmada önemli bir yol kat ettiklerini dile getiren Rajwana, “Uzun süreden beri zorluklarla karşılaştığımız güvenlik ve enerji gibi iki temel sorunun çözümünde büyük yol aldık. Yabancı yatırımcıların ilgisinden memnunuz, kardeş olarak gördüğümüz Türk yatırımcılara kapımız açık” diyor.
Çaykur fabrika açtı
Her iki ülkenin nüfusu neredeyse 300 milyona yaklaşıyor ancak ne yazık ki siyasetteki kardeşlik ekonomiye pek yansımıyor. İki ülke arasındaki ticaret hacmi yalnızca 600 milyon dolar civarında. 300-350 milyon dolarlık ihracata 270-300 milyon dolarlık ithalatımız var. Yani iki ülke arasında kişi başı ticaret sadece 2 dolar. Oysa Türkiye’nin 9 milyonluk Macaristan ile ticaret hacmi 2 milyar doların üzerinde. Son 5 yılda yatırım konusunda Anadolu Holding dışında Zorlu, Hayat Kimya, Albayrak Grubu, Koç Holding önemli adımlar atmış durumda. Büyükelçi Mustafa Yurdakul, “Pakistan’da hızlı tüketim ve dayanıklı tüketim ürünlerinin yanı sıra enerji ve sağlık sektörleri de ön plana çıkıyor. Türk müteahhitlik sektörü, Pakistan’daki her türlü inşaat projesinin başarıyla üstesinden gelebilir durumda” diyerek başlıyor fırsatları anlatmaya ve devam ediyor: “Otelcilik sektörü de Pakistan’da geliştirilmesi gereken ve Türkiye’nin deneyimli ve başarılı olduğu bir alan. Türk tüketim mallarına karşı duyulan sempati büyük umut vadediyor. Pakistan’ın ihracat potansiyeli, Türkiye ve Pakistan arasında yapılacak serbest ticaret anlaşmasıyla düzenlenecek gümrük yasalarıyla beraber daha da artacak…” Yurdakul, görüşmemiz sırasında Çaykur’un aynı gün ülkede yeni bir tesis kurduğunu hatırlatıyor.
‘Sağlık en önemli fırsat’
Söze DEİK Türk-Pakistan İş Konseyi Başkanı Atilla Demir Yerlikaya giriyor. “Pakistan eskiden olduğu gibi bir sınır pazar değil, oldukça ilgi çeken ve gelişen bir pazar olarak görülmeli. Gelişmekte olan güvenlik şartları ve enerji arzı ile sanayicilerimiz için büyük engeller ortadan kalktı. Türkiye-Pakistan serbest ticaret anlaşmasının gerçekleşmesi halinde iki kardeş ülkenin iş adamları için karşılıklı fayda yaratan bir ekonomik ortama kavuşulacağını düşünüyorum” diyor.
Yerlikaya, İcra Kurulu Üyesi olduğu Coca-Cola İçecek’ten örnek veriyor: “2010 yılından bu yana Pakistan’a kesintisiz yatırım yapıyor. Coca-Cola İçecek, Pakistan’da 500 milyon doları aşan yatırımları ve ülke genelindeki 6 fabrikaları ile binlerce kişiye istihdam yaratıyor. Savunma sanayimizin yüz akı şirketi HAVELSAN’ın başarıları gururlandırıyor. Hem savunma sanayi hem de sivil alanda yazılım alanında çok iyi ihaleler alındı. Bugün dış ticarette arzulanan noktanın çok gerisinde olsak da Türk yatırımları açısından umut veren bir manzara var. Türk şirketlerinin ülkede toplam 1 milyar doların biraz üzerinde yatırımları var. Önümüzdeki 3 yılda 1.5 milyar, 5 yılda ise 2 milyar doları düzeyini rahatlıkla aşacağını düşünüyoruz” diyor. Atilla Yerlikaya’ya göre ise fırsat özellikle sağlık alanında. “Önümüzdeki 5 yıl içerisinde 160 bin hastane yatağına ihtiyaç var. Bu 320 tane 500 yataklı şehir hastanesi anlamına geliyor. Türk medikal sektörü için 1-2 milyar dolar hacmine yeni bir pazar demek” diye sözlerini bitiriyor Yerlikaya.