3 ayda 19 bin karşılıksız çek için mahkeme kararı var

Önce, gazeteye gelen çok sayıdaki okuyucu mektuplarından birini okuyalım:

"Yıllarca ticaret yaptım. Milyarlarca liralık çekler ödedim. Ama 10 ay önce tükendim. 20.000 TL tutarında 2 çekimizi ödeyemedik. İnanın piyasadan 200.000 TL tutarında alacağım var, ama alamıyorum. Bu karşılıksız çeklere hanım imza atmıştı. Yalvardım hakime beni hapse gönder, evde çocuklar var bakamam diye. Ama kanun çekte imzası olanı cezalandırıyor, asıl şirket sahibini değil. Onun ne suçu var, ödeme günü hesaba parayı bulup koyamayan benim. Hesap benim adıma. Bazen düşünüyorum, belki cezaevinde birileri diyordur ona, eşin kasten parayı yatırmamıştır seni hapse atırmak için.

Yasayı hazırlayan hiç bunları düşünmez mi?

Korkmayın, adli para cezası var dediler, hapis olmaz dediler. Bir de öğrendik ki adli para cezası denilen çek miktarı kadar para devlete ödenirse hapis yokmuş. Zaten 20.000 liramız olsa borçlumuza öderdik. Hem kul hakkından kurtulurduk.

Eşim 1 aydan fazla zamandır Sincan Cezaevi'nde. Biliyor musunuz, 1 yıl daha yatacak ve çıktığında da bizim borcumuz hâlâ borç olarak duruyor olacakmış.

Adam, kadın, çoluk çocuk öldürenler, hapis cezalarını yatıp çıktıklarında temizleniyorlar. Ama çek cezasında hapis yatıp çıktığınızda da borç aynen duruyor.

ALLAH'IN VERDİĞİ CANI ALANLAR HAPİS BİTTİĞİNDE TEMİZLENİYOR, AMA BİZİM GİBİ ALACAKLARINI ALAMAMIŞ İNSANLAR ÇEKİNİ ÖDEYEMEYİNCE HAPİS YATMALARI DA YETMİYOR, YİNE BORÇ ÖDENECEK DENİLİYOR. YASANIN ÖNÜNDE ALLAH'IN VERDİĞİ CAN BU KADAR MI DEĞERSİZ, YOKSA PARA, PUL ALLAH'IN VERDİĞİ CANDAN DAHA MI ÖNEMLİ?

Derdimi saygılarımla vicdanlarınıza sunarım."

Okuyucu mektubu bunu söylüyor. Acaba Merkez Bankası sitesinde yayınlanan ödenmeyen banka çekleri istatistikleri neyi söylüyor?

Yılın ilk 3 ayında bankalar tarafından ödenmediği bildirilen çek sayısı geçen yıl 388.912 iken bu yıl 515.970'e ulaşmış.

Demek ki krizin etkisi büyük.

Önemli olan ödenmeyen çeklerle ilgili mahkeme kararı. Çünkü okuyucu, mektubunda belirtildiği gibi bunun arkasında hapis var.

Ocak ayında 5.972, şubat ayında 6.613 ve mart ayında 7.119 adet çek ile ilgili mahkeme kararı çıkmış.

Üç ayda çıkan mahkeme kararı 19.704 adet. Ancak geçen yıl aynı dönemde de 19.471 çek ile ilgili mahkeme kararı var.

Demek ki, ödenmeyen çek sorunu krizde ciddiyet kazanmış ama yeni bir şey değil.

Mahkeme kararları, herbir çek için verilen kararlar. Açık anlatımıyla mahkeme kararına bakarak çekten hapis yatanların sayısına ulaşmak mümkün değil. Ama anlaşılıyor ki çek nedeniyle çok kişi hapiste ızdırap çekiyor.

Karşılıksız çek sayıları

Banka Birikimli Mahkeme Birikimli

bildirimleri banka bildirimleri kararları mahkeme kararları

2008 Ocak   135.059 135.059 7.113 7.113

Şubat  97.441  232.500 6.127 13.240

Mart  156.412 388.912 6.231 19.471

Nisan  112.318 501.230 8.008 27.479

Mayıs  95.616  596.846 6.409 33.888

Haziran  104.956 701.802 3.870 37.758

Temmuz  125.299 827.101 8.403 46.161

Ağustos  123.472 950.573 4.371 50.532

Eylül  133.856 1.084.429 7.074 57.606

Ekim  156.888 1.241.317 6.709 64.315

Kasım  148.485 1.389.802 7.161 71.476

Aralık  147.392 1.537.194 5.306 76.782

2009  Ocak  195.825 195.825 5.972 5.972

Şubat  149.186 345.011 6.613 12.585

Mart  170.959 515.970 7.119 19.704

Kaynak: T.C. Merkez Bankası