25-34 yaş arası üniversite mezunu her beş kadından biri işsiz
İşsizlik oranı 2014 yılını fiyat etiketi gibi bir düzeyde, yüzde 10.9'da kapattı. 2012 ve 2013'ün aralık aylarını yüzde 9.3 ve yüzde 9.6 ile geçmiştik. Makas açıldı. 2013'ün aralık ayından 1.3 puan daha yukarıda bir işsizlik var. Üstelik, işsizlik konusuna hemen her değinişimizde vurguladık; işgücüne katılma oranımız yüzde 50'lerde seyrettiği halde bu işsizliği yaşıyoruz. Aralık ayında da işgücüne katılma oranımız yalnızca yüzde 50.2 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 70.8, kadınlarda ise yalnızca ve yalnızca yüzde 30. Kadınlardaki işgücüne katılma oranının bu düzeyi, bizi dünyada en gerideki üç beş ülkeden biri yapıyor. Durumumuz bu anlamda o kadar kötü yani.
Kadınlar çalışmıyor, çalışmak istemiyor. Yoksa, çalışabilir her 10 kadından yalnızca 3'ü mü işgücü piyasasına girerdi.
Türkiye'de kadına biçilen rol belli. Dizini kırsın, otursun evinde! Hakim olan görüş bu. Kadın evinde otursun, çok çocuk doğursun. Görünürde çalışan kadına doğum için teşvik üstüne teşvik de veriyoruz ama, bazı teşviklerin işe yaraması kayıt altında çalışıyor olmakla mümkün. Biz temelde kayıt dışı istihdam sorununu aşabilmiş değiliz ki zaten. Ayrıca, kadınları doğuma yöneltmek için onlara çok teşvik verdiğimizi zannederken, belki farkında olmadan, daha da kötüsü belki bilerek, isteyerek onların istihdamına engel çıkarmış oluyoruz. İşverenler bu konudaki görüşlerini defalarca dile getirdiler; pozitif ayrımcılıkla kadınlara tanınmış görülen haklar, bazen dönüp kadınlar aleyhine bir tablo oluşmasına yol açabiliyor.
688 bin işsiz
TÜİK verileri gösteriyor ki, aralık ayı itibariyle üniversite mezunu 688 bin kişi iş arıyor. İşsiz üniversitelilerin 229 bini 20-24, 338 bini de 25-34 yaş arasında. Zaten çoğunluk bu yaş aralığında bulunuyor.
Üniversite mezunu 688 bin işsizin 376 bini kadın, 312 bini erkek. Yaşı 20 ile 34 arasında olan üniversite mezunu işsiz kadın sayısı 327 bin düzeyinde. Bu yaş grubundaki kadınlarda işgücü ise 1.6 milyon. Yani, yaşı 20 ile 34 arasında bulunan üniversite mezunu her 1000 kadından 204'ü işsiz geziyor. Şu ayrıntıyı da unutmamak gerek. Bu 204 kişi, iş aradığı halde bulamayanlar. Çeşitli nedenlerle hiç iş aramayanlar da vardır elbette. Onlar, bu hesaplama dışında.
Üniversiteli kadınlardaki işsizlik oranı, doğal olarak 20-34 yaş arasında yoğunlaşıyor. Ancak, toplamda da işsizlik oranı yüzde 16 düzeyinde. Üniversite mezunu toplam 2 milyon 350 bin kadın işgücü piyasasında ve bunların yüzde 16 oranında 376 bini iş bulabilmiş değil.
Erkeklerde ise durum kadınlara göre daha iyi veya daha az kötü. Yaşı, 20 ile 34 arasında olan yaklaşık 2 milyon erkek işgücü piyasasında. Bu erkeklerin yüzde 12.1 oranında 240 bini işsiz.
Üniversite mezunu erkeklerdeki toplam işsizlik oranı ise yüzde 8.4 düzeyinde bulunuyor. Toplamda 3.7 milyon olan üniversite mezunu erkeğin yüzde 8.4 oranında 312 bini iş arıyor.
Kadın ve erkek toplamında ise üniversite mezunu işgücü 6.1 milyon, iş arayanların sayısı 688 bin, buna göre işsizlik oranı yüzde 11.3.
Sorun daha da büyüyecek
Eğitim kalitesini hiç önemsemeden, umursamadan üniversite açıyoruz ve kaç üniversiteye ulaştığımızla övünüyoruz. Varsayalım üniversitelerimiz harika eğitim veriyor. Ama mezunlara iş alanı yaratamıyorsak bu harika eğitim ne işe yarar ki?
İnşaat yaparak, gökdelen dikerek kalkınan, istihdam yaratan bir ülke olmuş mudur bilmiyoruz; ilki biz olur muyuz, onu da bilmiyoruz.
Türkiye'nin en iyi üniversitelerini bitirenlerin bile iş bulamadığı bir dönem yaşıyoruz. Sayıların büyüklüğü de ortada zaten. Çalışmaya en çok ihtiyaç duyan, en verimli çağında olan insanlar işsiz. Ve her yıl, 4-5 yıl sonra bu işsizler ordusuna katılmak üzere üniversitelere yüz binler giriyor.
