2025’e kadar denizler dalgalı!

Dr. Bertan KAYA
Dr. Bertan KAYA YENİ DÜNYADA YÖNETİM [email protected]

Geçtiğimiz hafta demir çelik sektö­ründe faaliyet gösteren ülkemi­zin köklü firmalarından bir tane­sinin iflas sürecine girdiğini öğrendim. Yıllık yüzbinlerce ton üretim kapasite­si olan, dünyanın pek çok ülkesine ihra­cat yapan bir şirket bu. Müthiş üzüldüm. Benzer haberleri maalesef farklı sektör­lerden de alıyoruz.

Yaklaşık iki senedir bu köşeden firma­larımıza seslenmeye çalışıyorum. Zor dönemlerin geleceğini söylemiş, riskle­re karşı uyarmıştık. Maalesef şirket yö­netimleri kısa vadeli oynamayı seviyor. Yüksek oranlı büyüme ve EBITDA ta­kıntısı, uzun vadeli riskleri görmeyi en­gelliyor. En büyük risklerin, işletme ser­mayesi sıkıntıları ve nakit akış sorunları olacağı konusunda uyarmıştık. Pek çok firma, hızı kesilmeyen talebe ve ekonomi yönetiminin bir noktada işi gevşeteceği­ne inanarak aynı yönetim tarzı ile devam etti. İş gecikmeli de olsa ciddiye bindi. Sıkıntılar yaşanmaya başlandı.

2024, sağlıklı şirketlerin ayakta kaldığı bir sene olacak

Ekonomi yönetiminin uyguladığı politi­kaların gecikmeli etkilerini görmeye baş­ladık. Kalan iki çeyrekte bu etkileri da­ha şiddetli hissedeceğiz. Şirketini nakit odaklı yöneten ve nakit yönetimi sağlık­lı olanlar ayakta kalacak. Şirketini halen eski günlerdeki gibi ciro-EBITDA odak­lı yönetenler, nakit yönetimine dikkat et­meyenler, aman canım nasılsa bu sıkıntılı dönem birkaç aya kadar bitecek, biz bildi­ğimizi yapalım diye düşünenlerin işi zor.

Türkiye'de birçok şirket finansal ve operasyonel açıdan sağlıklı değil. Biz bir şekilde kurtarırız diyen çoğu şirketin, kendi gerçek durumunun farkında olma­dığını üzülerek görüyorum. Çoğu şirket kendisini geçmiş başarılar nedeniyle dev aynasında görüyor. Oysa bugün başarı­nın ve sağlığın kriteri enflasyon destek­li yüksek büyüme oranı ve EBITDA'lar değil. Artık şirketleri farklı parametreler ile değerlendiriyoruz.

Şirketlerin stratejik, finansal ve operas­yonel röntgenini, hatta MR'ını çekmek ge­rekiyor. Bu bile bazen yetmiyor, hızla ge­rekli aksiyonları almak gerekiyor. 2024 yılının kalanı ile 2025’in ilk çeyreğinde, üç konuda hata yapmamak gerekiyor.

-Birincisi biraz önce bahsettiğim na­kit yönetimi. Nakit akışlarını ve projek­siyonu haftalık takip etmelisiniz. Nakit açısından dengesiz giden dönemleri iyi takip edip, gerekli tedbirleri almalısınız.

-İkinci konu, verimlilik ve tasarruf. Şirketinizin içine bakmak ve daha ve­rimli çalışma imkanlarını kovalamak ge­rekiyor. Müşteriden geriye doğru tüm iş süreçlerini analiz ederek, nerede gerek­siz adımlar var, nerede israf var, nerede bekleme veya darboğaz var, süreci nasıl iyileştirebiliriz, bu çalışmayı yapmalısı­nız. Ayrıca acil olmayan yatırımlar ve di­ğer harcamaları 2025’e ötelemek gerek.

-Son olarak, şirketinizin bir bütün olarak iyi risk yönetimi yapabilir durum­da olması gerekiyor. Operasyonel riskle­ri de en az stratejik ve mali riskler kadar dikkate yönetmek gerek.

Çıkış 2025’in üçüncü çeyreğinde başlar

Bugün iflas sürecine girmiş olan fir­malar, inanın bir zamanların çok başarı­lı firmaları. Biz iyiyiz, bize bir şey olmaz demeden, önce analiz, sonra da hızlı ak­siyonlar ile 2025'in Haziran ayına kadar dalgalı denizlerde kaptanlık yapmak ge­rekiyor. 2026 sonrası konjonktürün (bir savaş çıkmaz ise) ise çok iyi olacağı dü­şüncesindeyim. Lütfen sadece size sunu­lan raporlara güvenerek biz iyi durumda­yız demeyin. Sorgulayın, araştırın, risk­leri görmeye çalışın.

Para ve maliye politikalarında sıkı duruş en az alt ay daha devam edecek. Bu esna­da ABD ve AB merkezli gelişmeler ve enf­lasyon beklentileri çerçevesinde, faiz in­dirimleri 2024’ün son çeyreğinde başlaya­caktır düşüncesindeyim. Bu durumun reel ekonomiye yansıması ise 2025 Haziranını bulacaktır. Hesabı buna göre yapmalıyız. Dalgalı denizlerde kaptanlığa devam!

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Eyvah torunlar büyüdü! 12 Kasım 2024