2025’e kadar denizler dalgalı!

Geçtiğimiz hafta demir çelik sektö­ründe faaliyet gösteren ülkemi­zin köklü firmalarından bir tane­sinin iflas sürecine girdiğini öğrendim. Yıllık yüzbinlerce ton üretim kapasite­si olan, dünyanın pek çok ülkesine ihra­cat yapan bir şirket bu. Müthiş üzüldüm. Benzer haberleri maalesef farklı sektör­lerden de alıyoruz.

Yaklaşık iki senedir bu köşeden firma­larımıza seslenmeye çalışıyorum. Zor dönemlerin geleceğini söylemiş, riskle­re karşı uyarmıştık. Maalesef şirket yö­netimleri kısa vadeli oynamayı seviyor. Yüksek oranlı büyüme ve EBITDA ta­kıntısı, uzun vadeli riskleri görmeyi en­gelliyor. En büyük risklerin, işletme ser­mayesi sıkıntıları ve nakit akış sorunları olacağı konusunda uyarmıştık. Pek çok firma, hızı kesilmeyen talebe ve ekonomi yönetiminin bir noktada işi gevşeteceği­ne inanarak aynı yönetim tarzı ile devam etti. İş gecikmeli de olsa ciddiye bindi. Sıkıntılar yaşanmaya başlandı.

2024, sağlıklı şirketlerin ayakta kaldığı bir sene olacak

Ekonomi yönetiminin uyguladığı politi­kaların gecikmeli etkilerini görmeye baş­ladık. Kalan iki çeyrekte bu etkileri da­ha şiddetli hissedeceğiz. Şirketini nakit odaklı yöneten ve nakit yönetimi sağlık­lı olanlar ayakta kalacak. Şirketini halen eski günlerdeki gibi ciro-EBITDA odak­lı yönetenler, nakit yönetimine dikkat et­meyenler, aman canım nasılsa bu sıkıntılı dönem birkaç aya kadar bitecek, biz bildi­ğimizi yapalım diye düşünenlerin işi zor.

Türkiye'de birçok şirket finansal ve operasyonel açıdan sağlıklı değil. Biz bir şekilde kurtarırız diyen çoğu şirketin, kendi gerçek durumunun farkında olma­dığını üzülerek görüyorum. Çoğu şirket kendisini geçmiş başarılar nedeniyle dev aynasında görüyor. Oysa bugün başarı­nın ve sağlığın kriteri enflasyon destek­li yüksek büyüme oranı ve EBITDA'lar değil. Artık şirketleri farklı parametreler ile değerlendiriyoruz.

Şirketlerin stratejik, finansal ve operas­yonel röntgenini, hatta MR'ını çekmek ge­rekiyor. Bu bile bazen yetmiyor, hızla ge­rekli aksiyonları almak gerekiyor. 2024 yılının kalanı ile 2025’in ilk çeyreğinde, üç konuda hata yapmamak gerekiyor.

-Birincisi biraz önce bahsettiğim na­kit yönetimi. Nakit akışlarını ve projek­siyonu haftalık takip etmelisiniz. Nakit açısından dengesiz giden dönemleri iyi takip edip, gerekli tedbirleri almalısınız.

-İkinci konu, verimlilik ve tasarruf. Şirketinizin içine bakmak ve daha ve­rimli çalışma imkanlarını kovalamak ge­rekiyor. Müşteriden geriye doğru tüm iş süreçlerini analiz ederek, nerede gerek­siz adımlar var, nerede israf var, nerede bekleme veya darboğaz var, süreci nasıl iyileştirebiliriz, bu çalışmayı yapmalısı­nız. Ayrıca acil olmayan yatırımlar ve di­ğer harcamaları 2025’e ötelemek gerek.

-Son olarak, şirketinizin bir bütün olarak iyi risk yönetimi yapabilir durum­da olması gerekiyor. Operasyonel riskle­ri de en az stratejik ve mali riskler kadar dikkate yönetmek gerek.

Çıkış 2025’in üçüncü çeyreğinde başlar

Bugün iflas sürecine girmiş olan fir­malar, inanın bir zamanların çok başarı­lı firmaları. Biz iyiyiz, bize bir şey olmaz demeden, önce analiz, sonra da hızlı ak­siyonlar ile 2025'in Haziran ayına kadar dalgalı denizlerde kaptanlık yapmak ge­rekiyor. 2026 sonrası konjonktürün (bir savaş çıkmaz ise) ise çok iyi olacağı dü­şüncesindeyim. Lütfen sadece size sunu­lan raporlara güvenerek biz iyi durumda­yız demeyin. Sorgulayın, araştırın, risk­leri görmeye çalışın.

Para ve maliye politikalarında sıkı duruş en az alt ay daha devam edecek. Bu esna­da ABD ve AB merkezli gelişmeler ve enf­lasyon beklentileri çerçevesinde, faiz in­dirimleri 2024’ün son çeyreğinde başlaya­caktır düşüncesindeyim. Bu durumun reel ekonomiye yansıması ise 2025 Haziranını bulacaktır. Hesabı buna göre yapmalıyız. Dalgalı denizlerde kaptanlığa devam!