2025 yılında beklenen ortalama kur 42 TL

Türkiye’de özellikle bi­reysel yatırımcılarca uzun yıllardır en favori finansal yatırım aracı olarak görülen dolar, yüksek faizin damgasını vurduğu 2024 yı­lında nominal artışı enflasyo­nun çok altında kaldığı için re­el olarak önemli oranda zarar ettirdi.

2025 makro hedefleri ise dolarda bu yıl için hedefle­nen enflasyonun oldukça üze­rinde bir kur artışı öngörü­sü ile reel artışa işaret ediyor. Ekonomi yönetimin açıkladı­ğı resmi bir döviz kuru hedefi ve Merkez Bankası’nın bir kur taahhüdü olmamakla birlikte, 2025’e ilişkin makro ekono­mik hedeflerde hesap, 42,01 TL’lik ortalama dolar kuru ön­görüsüne dayanıyor.

Dolarda yıllık cari artış yüzde 19,8

Merkez Bankası döviz alış kuruna göre 2023 sonunda 26,40 TL olan cari dolar kuru, 2024 yılını 35,22 TL’den ka­padı ve yıllık nominal artışı yüzde 19,8’la enflasyonun çok altında kaldı. Serbest piyasa dolar kuru da yaklaşık bu dü­zeyde gerçekleşti.

Yıllık enflasyonda Orta Va­deli Program (OVP) gerçek­leşme tahmini yüzde 41,5 ol­makla birlikte bu düzey aşı­lacak. Bugün açıklanacak enflasyon verilerinde tüketici fiyatları (TÜFE) bazında yüz­de 1,5 dolayında bir aralık ayı artışı varsayımında yüzde 45 düzeyinde beklenen yıllık enf­lasyonla indirgendiğinde do­lardaki 2024 yılı reel değişimi eksi (-) 17,5 dolayında gerçek­leşecek. Buna göre 2024 ba­şında dolar alıp, bir yıl elinde tutan bir yatırımcı yılın sonu itibarıyla bu oranda bir reel kayba uğramış oluyor.

Merkez Bankası verilerin­den yapılan hesaplama, gün ağırlıklı yıllık ortalama dolar kurunun ise 32,79 TL olduğu­nu gösteriyor. Bu da 2023’te 23,75 TL olan ortalama kura göre yüzde 38,1 oranında bir nominal artışı ifade ediyor. Tüketici fiyat endeksinin ara­lık itibarıyla geleceği olası dü­zey baz alındığında on iki aylık ortalamalara göre yıllık enflas­yon ise yüzde 58-59 dolayında gelecek. 2024 yılında ortalama dolar kurundaki nominal artış, olası on iki aylık ortalamalara göre enflasyondan arındırıldı­ğında, geçen yıl boyunca dola­ra yatırım yapanların reel za­rarının yüzde 13 dolayında ola­cağı görülüyor.

Ortalama kur OVP tahmininin altında

2024-2026 dönemini kap­sayan OVP’de ve Cumhurbaş­kanlığı 2024 Yılı Programı’n­da, geçen yılın gayri safi yurt içi hasılası (GSYH) 41 trilyon 159 milyar lira ve dolar cinsin­den ise 1 trilyon 119 milyar ola­rak hedeflenmişti. Bu hedef­ler 2024 ortalamasında 36,78 TL’lik bir ortalama dolar kuru beklentisine denk geliyordu.

Geçen yıl eylülde açıklanan 2025-2027 OVP’de ise 2024 yı­lı milli gelir için 44 trilyon 218 milyar liralık (1 trilyon 331 mil­yar dolar) gerçekleşme tahmi­ni yapıldı. Buna göre 2024 or­talama dolar kurunun 33,22 TL olacağı öngörüldü. 2024 yılın tümündeki GSYH gerçekleş­melerine ilişkin veriler henüz alınmamakla birlikte, ortala­ma dolar kurundaki gerçek­leşme milli gelir tahminlerin­de baz alınan düzeyin de altın­da gerçekleşti. 2024 yılında 32,79 TL olarak gerçekleşen ortalama dolar kuru başlangıç hedefinin yaklaşık 4 lira, son OVP’deki gerçekleşme tahmi­ninin de 43 kuruş altında kaldı.

2025’te reel değerlenme öngörüsü

Yeni OVP’de 2025 yılında GSYH’nin 61 trilyon 540 mil­yar lira ve dolar cinsinden 1 trilyon 465 milyar dolar ol­ması hedefleniyor. Bu hedef­ler 2025 ortalamasında 42,01 TL’lik bir dolar kuru öngörü­süne işaret ediyor. İzleyen dö­nemde de revizyon olasılığı bulunmakla birlikte bu yıl için başlangıçta öngörülen söz ko­nusu ortalama dolar kuru dü­zeyi, 2024’e göre yüzde 28,1 oranında bir nominal artışa karşılık geliyor. 2025 yılı için TÜFE bazında enflasyon he­defi ise yüzde 17,5. Buna göre doların bu yıl reel olarak de­ğerlenmesi öngörülüyor.

2024’ün son gününde Mer­kez Bankası döviz alış kuru 35,22 TL olan dolar aylık or­talama yüzde 2,68’lik artış ola­sılığında yılın sonundaki ca­ri kur 48,4 liraya ulaşacak ve yıllık ortalama kur 42 TL dü­zeyinde oluşacak. Yıl sonunda oluşacak olası cari kur düzeyi baz alınırsa, doların yıllık artı­şı yüzde 37 dolayında gerçek­leşecek ve enflasyon hedeflen­diği gibfi yüzde 17,5’e inerse dolarda yüzde 16-17 dolayında bir reel artış yaşanacak.

Piyasa karar alıcılarının beklentisi daha mutedil

Ekonomi yönetimi ve kamudaki karar alıcıların genel anlamda yıla ilişkin makro ekonomik hedefleri oluştururken baz aldığı olası kur öngörüsü; üretim, yatırım, istihdam, ihracat ve ithalat yapan ve hesabını buna göre yapmak zorunda olan ekonomideki tüm aktörleri ve bireysel yatırımcıları doğrudan ilgilendiriyor.

Finans sektörü ve reel sektörde karar alıcılar da kendi kur öngörüsünü oluşturup, bunu göre ekonomik kararlar alıyor. Merkez Bankası’nın Aralık 2024 Piyasa Katılımcıları Anketi’nde reel sektör ve finansal sektör temsilcileri ile profesyonellerden oluşan karar alıcıların 12 ay sonrası (2025 sonu) cari dolar kuru beklentisi 43,23 TL olarak ölçüldü.

Buna göre piyasa karar alıcılarının 2025 dolar kuru beklentisi OVP hedeflerine göre daha mutedil bir seyre işaret ediyor. OVP’deki milli gelir hedeflerinin ortaya koyduğu yıllık ortalama 42 TL’lik ortalama kurunun oluşması için yıl sonunda cari kurun 48 lirayı aşması gerekirken, piyasa katılımcıları bunun yaklaşık 5 TL altında bir kur düzeyi öngörüyor.