2023’e 1 kala Türkiye dünyanın neresinde olacak?
2011 seçimlerinin propaganda silahı 2023 hedefleriydi. 2011 seçimlerinden bu yana geçen 6 yılda 2023 hedefleri konusu, iktidarın sık sık kullandığı bir propaganda malzemesi olmaya devam etti. Hükümetin açıkladığı son orta vadeli programda (OVP) yer alan 2018-2020 hedefleri aslında 2011’de ilan edilen 2023 hedeflerinin hayal olduğunun kabulü niteliğinde. Son olarak Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) tüm dünyayı kapsayan ve 2022 yılına kadar uzanan tahminleri de OVP’de örtülü bir biçimde kabul edilen durumu daha güçlü bir şekilde ortaya koyuyor.
IMF’nin yıllık raporunda yer alan tahminlere göre 2023 yılına 1 yıl kalasıya, 2022’de Türkiye’nin dünya ekonomileri içindeki yeri şöyle olacak:
Milli gelir: AKP iktidarının 2023 hedeflerine göre 2023’te Türkiye’nin milli geliri 2 trilyon 64 milyar dolara ulaşacak ve Türkiye dünyanın en büyük 10 ekonomisi içine girecek. IMF’nin yaptığı projeksiyona göre Türkiye’nin milli geliri 2022’de sadece 1 trilyon 132 milyar dolar düzeyinde olabilecek. Yani 2023 hedefinin ancak yüzde 55’i kadar olacak.
IMF’ye göre önümüzdeki yıllarda Türkiye’nin büyüme hızı OVP’de öngörüldüğü gibi yüzde 5’lerde değil yüzde 3.5 dolayında seyredecek.
Bu durumda Türkiye’nin dünyanın en büyük ilk 10 ekonomisi arasına girmesi de hayal. Türkiye gerçekleyen 2016 verilerine göre dünyanın 17. büyük ekonomisi durumunda. IMF’ye göre 2022’de Türkiye hala aynı yerde olacak.
2023 hedeflerinin gerçekleşmeyeceği ortaya çıkınca gündeme gelen satın alma gücüne göre milli gelir sıralamasında da Türkiye’nin yeri pek değişmeyecek. Türkiye, satın alma gücü paritesiyle 2016’da 1 trilyon 994 milyar dolarlık milli geliri ile 13. sırada yer alıyor. 2022’de Türkiye, satın alma gücü paritesiyle 2 trilyon 806 milyar dolarlık milli gelirle sadece bir basamak yükselerek 12. olacak.
Kişi başına gelir: AKP iktidarının ilan ettiği hedeflere göre 2023’te Türkiye’de kişi başına milli gelir 25 bin 76 dolar olacaktı. IMF’nin projeksiyonuna göre 2016’da 10 bin 817 dolar olan kişi başına gelir, 2022’de 13 bin 409 dolar olacak. Yani hedefin ancak yüzde 53.5’i gerçekleşmiş olacak.
Üstelik IMF’nin tahminlerine göre 2016’da kişi başına gelirde dünyanın 65. ülkesi olan Türkiye, 2022’ye kadar iki sıra aşağı düşerek 67. sıraya gerileyecek.
Türkiye’de satın alma gücü paritesiyle kişi başına gelir düzeyi 2016’da 24 bin 986 dolar iken 2022’de 33 bin 236 dolara yükselecek. Bu hesapla Türkiye 57. sıradan 53. sıraya çıkacak.
İhracat: Önde gelen 2023 hedeflerinden birisi de yılda 500 milyar dolarlık ihracat hedefiydi. IMF projeksiyonlarında miktar olarak ihracat tahmini yer almıyor. Ancak yıllık ihracat artış oranı tahminleri yer alıyor. Buradan yaptığımız hesaplamaya göre IMF, Türkiye’nin ihracatının 2022’de ancak 180 milyarı bulabileceğini tahmin ediyor. Yani ihracat hedefinin de ancak yüzde 36’sı gerçekleşmiş olacak. Bu arada IMF ihracatın bu yıl yüzde 12.2’lik bir artış kaydettikten sonra gelecek yıl yüzde 2.31 daralacağını tahmin ediyor.
İşsizlik: Bu konuda 2023 hedefi, işsizlik oranını yüzde 5’e düşürmekti. IMF işsizlik oranının 2022’ye kadar hep çift hanede kalacağını tahmin ediyor. IMF’ye göre işsizlik oranı hedefin 2 katı olarak kalacak.
Enflasyon: 2023 hedefleri arasında açık bir enflasyon hedefi yok. Ancak şu anki kağıt üzerindeki yıllık hedefin yüzde 5 olduğu dikkate alınırsa, 2023 hedeflerine uygun düzeyin bunun da altı olması gerekir. Ancak IMF 2023-2’de enflasyonun hala yüzde 7.5’lerde kalmaya devam edeceğini tahmin ediyor.
Üstelik enflasyon liginde Türkiye’nin dünyadaki durumu IMF’ye göre daha da kötüye gidecek. Yıllık ortalama enflasyonda IMF verilerine göre 2016’da 30. sırada yer alan Türkiye 2022’ye kadar 16. sıraya tırmanacak.