2023 hedeflerine ne oldu?
2011 seçimlerinde iktidardaki AKP’nin en büyük propaganda malzemelerinden birisi 2023 hedefleriydi. 2023 hedefleri daha sonra da siyasi ajitasyonun koç başı olmaya devam etti. Hatta öyle cazip hale geldi ki kısa sürede içlerinde ne olduğu açıklanmamış olmasına rağmen 2053, 2071 hedefleri de listeye eklendi.
2023 hedeflerine hangi politikalarla ulaşılacağı konusunda ise doyurucu bir açıklama yoktu. Bu yüzden daha baştan bir siyasi ajitasyon söyleminin ötesine geçecek ciddiyette değildi. Arkasında ayrıntılı ve tutarlı bir program bulunmadığı için bu rakamlar, bir hedef değil hayal olmanın ötesine geçemiyordu.
2023 hedeflerinin tutarlı bir ekonomi vizyonu ve programından yoksun olduğu, sonraki yılların ekonomik performansında net olarak görüldü. Ve 2023 hedefleri, hayal olmaktan bile çıktı, masal oldu.
2023 hedeflerinin ortaya atılması öncesinde 2010 yılında Türkiye dünyanın en büyük 18. ekonomisi durumundaydı. 2014’te hala aynı sırada duruyor. IMF’nin tahminine göre 2020’de hala 18. sırada yer almaya devam edecek.
2010’da gayrı safi yurtiçi hasıla (GSYİH) miktarı 731.5 milyar dolardı. 2015 ortasında 772.3 milyar dolar oldu. IMF’nin tahminlerine göre 2020’de dünyanın 10. büyük ekonomisi 1 trilyon 958 milyar dolar GSYİH ile Kanada olacak. 5 yılda GSYİH’sini sadece 41 milyar dolar artırabilen Türkiye’nin Kanada’yı geçebilmesi için kalan 8 yılda GSYİH’sini 1.2 trilyon dolardan fazla artırması gerekiyor. 5 yılda sadece yüzde 5.6 artan GSYİH’nin, 8 yılda yüzde 154 artması gerekiyor. Tabii Kanada’nın 2020-23 arasında Türkiye’nin hatırı için yerinde sayması da lazım.
Kişi başına 25 bin dolar hedefinin akıbeti de aynı ölçüde acıklı. 2010’da kişi başına gelir 10 bin dolar düzeyindeydi. 2015’te bunun da altına düşecek. 5 yıldır patinaj yapan kişi başına gelirin, kalan 8 yılda 2.5 katına çıkacağını söylemek, artık “yalan” sınıfına giriyor. IMF’nin hesaplarına göre Türkiye’de kişi başına gelir 2020 yılında ancak 11.087 dolara ulaşabilecek. Dünya sıralamasında 2014’te 67 olan yeri de 2020’de 73’e düşecek.
2023’te 500 milyar ihracat hedefi konduğunda 114 milyar dolar dolayında olan yıllık ihracat miktarı, şimdilerde 150 milyar dolayında. 2023 hedefinden hala söz edebilmek için, 5 yılda 35 milyar dolar artan ihracatın, kalan 8 yılda 350 milyar artış göstereceğine inanmamız gerekiyor.
2023’te yüzde 5 işsizlik oranı hedefi açıklandığında işsizlik oranı yüzde 11.1 düzeyindeydi, şimdi hala yüzde 10 dolayında duruyor. Bunun hangi büyüme ve hangi istihdam artışı ile 8 yılda yüzde 5’e indirileceğinin de bir açıklaması yok. IMF’nin hesabına göre 2020’de Türkiye’de işsizlik oranı hala yüzde 10.9’larda seyrediyor olacak
