2022’de işsizlik yüzde 10,4
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılında işsiz sayısı 2022’de önceki yıla göre 337 bin kişi azalarak 3 milyon 582 bin kişiye, işsizlik oranı da 1,6 puan düşerek yüzde 10,4’e gerilerken, “eksik istihdam” ve “umutsuzlar” da dahil geniş tanımlı işsiz sayısının ise 7 milyon 928 bin kişi ve oranının da yüzde 21,3 olduğu hesaplandı.
TÜİK’in açıkladığı yıllık verilere göre “çalışma çağındaki nüfus” kabul edilen 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerin sayısı geçen yıl önceki yıla göre 975 bin kişi artarak 64 milyon 679 bine yükseldi. Bunun 34 milyon 334 binini önceki yıla göre 1 milyon 618 bin kişi artan işgücüne dahil kişiler oluşturdu. İş gücüne katılma oranı ise 1,7 puanlık artış ile yüzde 53,1 olarak gerçekleşti.
Bu oranın erkeklerde yüzde 71,4, kadınlarda ise yüzde 35,1 olduğu hesaplandı. İşgücüne dahil nüfus içinde istihdam edilenlerin sayısı önceki yıla göre 1 milyon 955 bin kişi artarak 30 milyon 752 bin kişi, istihdam oranı ise 2,3 puanlık artışla yüzde 47,5’ye yükseldi. İstihdam oranı erkeklerde yüzde 65, kadınlarda yüzde 30,4 olarak açıklandı.
TÜİK’in standart tanımına göre sadece aktif iş arayanları kapsayan işsizlerin sayısı 3 milyon 582 bin kişiye, işsizlik oranı da yüzde 10,4’e geriledi. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 8,9, kadınlarda yüzde 13,4 olarak belirlendi. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranının önceki yıla göre 3,2 puan azalarak yüzde 19,4 olduğu açıklandı.
Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 16,4, kadınlarda ise yüzde 25,2 olarak tahmin edildi. İşgücüne dahil olmayan nüfus önceki yıla göre 644 bin kişi azalarak 30 milyon 345 bin kişiye gerilerken, bu kapsamda yer alan ev kadınlarının sayısı ise 65 bin kişi artarak 9 milyon 982 bine yükseldi. TÜİK verilerine göre istihdam edilenlerin yüzde 15,8'i tarım, yüzde 21,7'si sanayi, yüzde 6'sı inşaat, yüzde 56,5'i ise hizmet sektöründe yer aldı.
Bir önceki yılla karşılaştırıldığında sanayi sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 0,4 puan, hizmet sektörünün payı 1,2 puan artarken, tarım sektörünün payı 1,4 puan, inşaat sektörünün payı 0,2 puan düştü. 2022 yılında 4 milyon 866 bin kişi tarım sektöründe, 6 milyon 663 bin kişi sanayi sektöründe, 1 milyon 846 bin kişi inşaat sektöründe, 17 milyon 378 bin kişi hizmet sektöründe istihdam edildi.
Önceki yılla karşılaştırıldığında istihdam edilenlerin sayısı tarımda 82 bin kişi azalırken, sanayide 520 bin, inşaat sektöründe 69 bin, hizmetlerde 1 milyon 450 bin kişi arttı.
En yüksek işsizlik en doğuda
İstatistiki bölge birimleri sınıflandırmasına göre 2022 yılında en yüksek işsizlik oranı yüzde 19,2 ile Van, Muş, Bitlis, Hakkâri illerini kapsayan TRB2 bölgesinde, en düşük işsizlik ise yüzde 6,2 ile Kastamonu, Çankırı, Sinop illerinden oluşan TR82’de ölçüldü.
En yüksek istihdam oranı yüzde 54,1’le Tekirdağ, Edirne, Kırklareli’yi kapsayan TR21, en düşük istihdam oranı yüzde 33,8’le Mardin, Batman, Şırnak, Siirt illerini kapsayan TRC3 Bölgesi'nde oluştu. İşgücüne katılma oranının yüzde 58,7’le Tekirdağ, Edirne, Kırklareli’de (TR2) en yüksek ve yüzde 41,5 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt’te (TRC3) en düşük düzeyde gerçekleştiği belirlendi.
Geniş tanımlı işsizlik yüzde 21,3
TÜİK’in “âtıl işgücü” olarak tanımladığı ve dar tanımlı işsizler, zamana bağlı eksik istihdamdakiler ve çalışacak durumda olduğu halde umudu olmadığı için ya da başka nedenlerle iş aramayan potansiyel işgücü toplamından oluşan ve “örtülü” işsizliği de gösteren geniş tanımlı işsizlerin toplamı da önceki yıla göre gerilemekle birlikte yaklaşık 8 milyonla yüksek bir sayı oluşturmaya devam etti.
Bu kapsamda TÜİK işgücü verilerinin derlendiği anket referans döneminde sınırlı sürelerle çalışmış olanları gösteren “zamana bağlı eksik istihdam” sayısı 2022 yılında 146 bin kişi azalarak 1 milyon 431 bine indi. Günübirlik bulabildiği düzenli olmayan işlerde bir saatten fazla 40 saatten az çalışanlar bu kapsamda yer alıyor. Düzenli bir işi olmadığı halde “istihdamda” sayılan bu gizli işsizler, toplam çalışan sayısının yüzde 4,6’sını oluşturuyor.
Umudunu yitirdiği için iş aramayı bırakmış veya çeşitli nedenlerle aktif olarak iş aramayan, ancak iş olması durumunda işbaşı yapmaya hazır kişileri kapsayan ve TÜİK’in “potansiyel işgücü” olarak adlandırdığı kişilerin sayısı 360 bin azalarak 2 milyon 915 bine geriledi. Bu kişiler aktif iş aramadığı için işgücüne dahil olmayan nüfus kapsamında yer alıyor.
Bu gelişmelerin sonucunda TÜİK’in “âtıl işgücü” olarak tanımladığı işsizler, zamana bağlı eksik istihdamdakiler ve potansiyel işgücü toplamından oluşan geniş tanımlı işsizlerin toplam sayısı önceki yıla göre 843 bin kişi azalarak 7 milyon 928 bin kişiye indi. Böylece geniş tanımlı işsizlik oranı da yüzde 24,4’ten yüzde 21,3’e geriledi. Buna göre Türkiye’de potansiyel işgücü de dahil toplam işgücünü oluşturan nüfusta hala her 5 kişiden 1’i işsiz durumda.