2022 yılı kurum kazançlarına ilişkin Kurumlar Vergisi de af kapsamında mı?
27.01.2023 tarih ve 239 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”, üzerinde pek çok açıdan konuşulması gereken bir yasa teklifidir. Ancak, bu yazı, başlıktaki sorunun cevabını ele almaktadır.
Teklif kapsamına “31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi”ler dahil olduğundan ve 2022 yılı kazançlarına ait kurumlar vergisi (KV) beyannamesi 25.04.2023 akşamına kadar verileceğinden, başlıktaki soruya ilk verilecek cevap olumsuzdur. Hatta, Teklif ’te “2022 yılı kazançları üzerinden alınacak KV’ye mahsuben 2022 yılında ödenmesi gereken geçici vergiler” açıkça kapsam dışında tutularak, tüm kapılar kapatılmış gözükmektedir.
Ancak, Teklif ’teki hükümler topluca değerlendirildiğinde, cevap kısmen olumludur.
Çünkü;
1. Öncelikle, çıkacak bu yasadan yararlanmak isteyenler için son başvuru tarihi 30 Nisan 2023’dür ve bu tarih aynı zamanda 2022 yılı kazançlarına ait yıllık KV’yi ödemenin son günüdür.
2. Kural, hukuka uygun oldukları sürece, KV matrahının mükellefin defter, kayıt ve belgeleri üzerinden hesaplanmasıdır. 2022 vergilendirme dönemine ilişkin hesaplar kapanmışlarsa da, Teklif ’te, işletme kayıtları ile gerçek durumun birbirinden farklı olması halinde, kayıtların 30 Nisan 2023’e kadar (bu tarih dahil) düzeltilmesine izin verilmektedir. Şöyle ki;
- işletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaş, veya tam tersine
- kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaş, ya da
- kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar varsa, kayıtlar düzeltilebilecek ve avantajlı vergisel sonuçlardan yararlanılabilecektir.
3. Vergilendirme dönemi içindeki kayıtlar, sadece 2022 hesap dönemine ilişkin (yıllık) KV için değil, 2022 yılı kazançlarına ilişkin geçici KV ve stopaj yoluyla tahsil edilen KV bakımından da önemlidir.
Geçici vergiler hatalı hale gelecektir
2022 hesap dönemi KV’sine mahsup edilmek üzere, geçici KV beyannameleri verilmiş ve vergiler ödenmiştir. Esasen, geçici KV, yıllık KV’nin yıl bitmeden önden tahsili yoluyla devlete kamu geliri sağlanmasına hizmet ettiğinden, geçici KV beyanları ile yıllık KV beyanı birbirinden kopuk olamazlar. Ancak, geçici KV beyanları, 2022 yılındaki -düzeltme öncesi- işletme kayıtlarına göre hazırlanarak verildiklerinden, 30.04.2023 tarihine kadar işletme kayıtlarında düzeltme yapıldığında, geçici vergiler hatalı hale geleceklerdir. Yine de bu durum, 2022 yılı kazançlarına ait yıllık KV beyannamesinin düzeltilen işletme kayıtlarına göre hazırlanmasını engellememektedir. Teklif bunu yasaklamış değildir.
Tutarlılık sağlanmış olacak
2022 kazançları üzerinden yapılan KV stopajlarına gelince; stopaja tabi kazanç ve iratlar da Teklif kapsamında olup, muhtasar beyanname konusu matrah ve vergilerin artırılmasına izin verilmektedir. Muhtasar beyannameler stopajın yapıldığı ayı takip eden ay verildiklerinden, 2022 içinde stopaj yoluyla alınan KV, “31.12.2022 tarihine kadar (bu tarih dahil) verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi” kapsamındadır. Ancak, Teklif ’te 2018-2021 yılları için vergi artış oranları açıkça gösterilirken 2022 yılı için bir belirleme yapılmamış olması, buna engel olmaktadır. 2022 için de bir belirleme yapılması halinde, Teklif ’in hem kapsamı düzenleyen maddesiyle hem de işletme kayıtlarında düzeltmeye bağlı sonuçlarla tutarlılık sağlanmış olacaktır.