2022 yılı için düşük gelir ve Kurumlar Vergisi beyanı tehlikesi

Yeni af kanunu ile 2022 yılı için, beyan öncesi getirilen matrah artışı imkânı nedeniyle, mükellefler, 2022 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyanlarının gerçeği yansıtmaması konusunda adeta teşvik ve tahrik edildiler.

2022 yılı için, beyan öncesi getirilen matrah artışı imkânı, bir nevi peşin vergi affı anlamına geldiğinden, mükellefler sadece, “Matrah artırımı mali açıdan ne derece anlamlı?” testi yapacak ve riskler bir yana, daha ilk etapta daha az ödeyerek güvenli hale de geleceklerse, bu yolu seçmekte tereddüt etmeyeceklerdir.

“The Purge 2” ya da “Kırmızı Pazartesi” Kayıt dışılık peşinen affedilmiş vaziyette. Adeta The Purge (Arınma Gecesi) filminde olduğu gibi önceden ilan edilmiş bir kayıt dışılık affı söz konusu gibi.

Diğer bir değişle, 2022 yılı için gelir veya Kurumlar Vergisi beyanında bulunduktan hemen sonra, usulünce 2022 yılı için matrah artırımında bulunulursa, 2022 yılı beyanları matrah artırımı kapsamına giren vergiler açısından incelenemeyecektir. Diğer bir ifadeyle, 7440 sayılı Kanuna uygun şekilde bildirip gerekli mali yükümlülükler yerine getirildiği takdirde bir vergi tarhiyatı ile karşı karşıya kalınmayacaktır.

The Purge 2 diye adlandırmamızın sebebi, daha önce Varlık Barışı ile (The Purge-Kayıt Dışı Gelirler İçin Peşin Vergi Affı www.dunya.com, 22 Kasım 2022) 31 Mart 2023’e kadar, yurt içi ve dışındaki kayıt dışı gelir ve varlıklar için de bu imkânın getirilmiş olmasıdır. Varlık Barışı ile 31 Mart 2023'e kadar bu imkân getirilmişti, şimdi de 2022 yılı beyanları için getirilmiş oldu.

“Kırmızı Pazartesi” benzetmesini de bu durumun herkesin malumu olması nedeniyle yapıyorum. Kanun koyucu da bunun böyle olacağını bildiği için, aşağıda bahsedeceğim asgari beyan tutarları ve 2022'de zarar varsa zararın tamamının kullanılamaması ile en azından, bu yolun kullanımını minimize etmeye çalıştığını anlıyoruz.

2022 Gelir ve Kurumlar Vergisi için Asgari Beyan Esası mı getirilmiş oldu?

2022 yılı matrahınız 2021 matrahından yüzde 122,93 veya 2022 üçüncü geçici vergi beyanında beyan edilen matrahınızdan yüzde 40 daha fazla olmak zorundadır.

Beyan yoksa, zarar beyan edilmişse, indirim veya istisnalar nedeniyle matrah oluşmuyorsa asgari beyan zorunluluğu da bulunmamaktadır. Velhasıl, bırakın kayıt dışı gelirleri, defter, kayıt ve belgelere göre beyanı gereken tutarların, bu asgari tutarları aşan kısmını beyan etmeseniz ve akabinde (bu işten karlıysanız) matrah artırsanız, riskli konular bir yana, normalde beyan edilecek matrahınızı dahi vergi dışı bırakmış olacaksınız.

Bu işin hiç mi riski yok?

Şayet sadece kurumlar vergisi açısından matrah artırımı yapmışsanız, kâr dağıtımı açısından yapmamışsanız, örtülü kazanç dağıtımı iddiası ile stopaj tarhiyatı ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Velhasıl, bu işe kalkıştıysanız kar dağıtım stopajı açısından da matrah artırımı yapmayı unutmayın.

Vergi dairesi beyanı kabul etmeyebilir mi?

Gelir vergisi mükellefleri için hazır beyan sistemi devreye sokulup, beyannamenin elektronik olarak verilmesi ve tahakkukun alınması aşamasında, en azından hazır beyan sisteminde bulunan verilerle uyum taşımayan beyanlar açısından tahakkuk verilmeyip, beyanın düzeltmesi istenebilir.

Ancak, bildiğimiz ve gördüğümüz kadarıyla, ne gelir, ne de kurumlar vergisi mükellefleri için elektronik beyana müdahale edip tahakkuk ve sonrasında matrah artırımına müdahale imkânı veren bir sistem mevcut değildir. Yeminli Mali Müşavirler defter ve belgelere uymayan bir yıllık gelir beyanı varsa, tasdik raporlarında bu durumu bildirmek zorunda kalacaklar veya bu yıl için görüş vermeyeceklerdir.

Ancak, o zaman da KDV iadelerinin YMM raporu ile alınmasında sorun yaşanması ihtimali mevcuttur. SMMM‘ler defter, kayıt ve belgelere uygun olmayan bir beyanı, hatalı olduğunu bilerek meslek mensubu olarak imzalayacaklar mıdır? Kural olarak imzalamamaları gerekir.

O durumda beyanın verilmesinin mükellefçe yapılması gerekir. Şayet YMM ve SMMM’ler defter, kayıt ve belgelerle uyumlu olmayan beyanı onaylarlar ve mükellef aftan yararlanırsa, vergi açısından bir sorun yaşanmayacak, ancak, meslek mevzuatı açısından soruşturulma gündeme gelebilecektir.