2022 hisse senedi yatırım fonlarının yılı oldu

2022 yılı sermaye piyasamızın büyümesi ve yatırımcı adedi artışı açısından çok önemli bir yıl oldu. Birikim sahiplerinin ağırlıklı yatırım aracı olan mevduat, altın ve dövizin yıl boyunca enflasyon altında getiri sağlaması neticesinde başta hisse senedi ve yatırım fonları olmak üzere sermaye piyasası ürünlerine olan ilgi ve talebin arttığını görüyoruz. Benzer şekilde, kripto paraların negatif seyrinin de hisse senedi ve fonlara yönelimi hızlandırdığını söylemek mümkün.

Yatırım fonlarına 300 bine yakın yatırımcı geldi

MKK verilerini incelediğimizde yatırım fonlarına 300 bine yakın yeni yatırımcı geldiğini ve bu kitlenin yarısının 25-44 yaş aralığında olduğunu görüyoruz. Bu yeni kitlenin kripto alım/satımında olduğu gibi güzel bir kullanıcı deneyimi ile dijitalden fon alım/satım işlem yapmasını sağlayacak Yancep, Gri gibi yeni uygulama ve fintek çözümlerinin de bu yıl içinde faaliyete geçmesi çok önemli. Yeni gelen yatırımcılar ve fonlara aktarılan birikimlerin büyümesi ile birlikte fonların toplam büyüklüğü 2022 Ocak-Kasım aralığında %115 artarak 665,9 milyar TL’ye ulaştı, bu büyüme piyasa derinliği ve sermayeye ulaşım açısından çok değerli. Yatırım fonlarındaki getiri ve çeşitliliğin birikim sahiplerinin artan getiri arayışına cevap vermesi bu artışı açıklıyor. Sektörün de bu ihtiyacı karşılamak adına yeni fon kurulumları noktasında oldukça yoğun çalıştığı aşikar.

459 yeni fon kuruldu

2022 yılı içinde büyük çoğunluğu serbest fon olmak üzere toplam 459 yeni fon kurulduğunu görüyoruz. Yeni kurulan serbest fon dışı 92 adet fonun büyük çoğunluğu yatırımcı ilgisinin yoğunlaştığı belirli bir tema içeren fonlar olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle Covid ve Rusya/Ukrayna savaşı ile önemli bir yatırım teması haline gelen sağlık, tarım/gıda, emtia, taşımacılık, sürdürülebilirlik ve temiz enerji yanı sıra geleceğe yönelik ve kripto yatırımcısını da çekecek olan metaverse/dijital teknolojiler, robotik teknolojiler, elektrikli/otonom araçlar ve iklim değişikliği çözümlerine dair yeni fonlar 2022 yılında yatırımcılarla buluştu.

Fon performansları da yatırımcı ilgisinde önemli etken. Yılbaşından itibaren ortalama dolar/TL kuru ve altın %44, mevduat %20 ve BIST100’ün de %200’e yakın getiri sağladığı piyasa koşullarında, özellikle hisse senedi fonları önemli getiriler sağladı. 2022’de en yüksek getiri sağlamış olan ilk 15 fona baktığımızda tümünün hisse senedi yoğun fon olduğunu görüyoruz.

Tüm fonların karnesine baktığımızda, 2022 başından itibaren - Serbest ve Özel Fonlar hariç 1 yıldır aktif - TEFAS’ta işlem gören 337 fonun getiri dağılımı tablodaki gibi oluştu;

Tablodaki veriler ışığında, yıllık getiride negatif getiri sağlamış fon adedi sadece 6 ve bu da toplam fon adedinin %2’sine tekabül ediyor. Negatif getiri sağlamış fonlar 2021 yılının en çok kazandıranı, yabancı hisse içerikli teknoloji fonlarında yoğunlaşıyor. Bu fonlar son 2 yıllık zirve değerlerinin %35-40 altında seneyi kapattılar.

Ortalama mevduat getirisi olan %20 altında ama pozitif getiri sağlamış fonlara baktığımızda genelde mevduata eş getiri sağlamayı hedefleyen aynı gün nakde çevrilebilir Para Piyasası, Kısa Vadeli Borçlanma Araçları/Kira Sertifikası Fonları ile Banka/Şirket Bonolarına yatırım yapan Özel Sektör Borçlanma Araçları Fonlarını görüyoruz. Ek olarak dijital oyun, elektrikli araçlar gibi temalara yatırım yapan fonlar ile ABD ve G20 Yabancı Hisse Senedi fonlarını da bu getiri aralığında görmek mümkün.

Mevduat getirisi üzerinde ancak kur ve altın ortalama getirisi altında getiri sağlamış fonları incelediğimizde Orta Risk seviyesindeki Dengeli/Temkinli Değişken ve Fon Sepeti Fonları yanı sıra Altın/Gümüş fonlarını görüyoruz. Tema içeren fonlarda ise Blok Zincir, Siber Güvenlik, Temiz Enerji ve Turizm temalı fonların %20-45 arası getiri sağladığını belirtebiliriz.

Kur ve altının ortalama getirisini geçmiş ancak enflasyon altında getiri sağlamış fonlarda gördüğümüz Eurobond/Katılım (Döviz) fonları, ülke risk primindeki (CDS) gerilemeye bağlı olarak kur üzerinde getiriyi yatırımcılarına sağlamış görünüyor. Petrol/Emtia ve Tarım/ Gıda içerikli fonlar özellikle Rusya/Ukrayna Savaşı sonrası arz endişeleri nedeniyle ilk çeyrek ciddi primlenmesine rağmen, yılın sonuna doğru resesyon kaygıları kaynaklı emtiadaki fiyat düşüşünden olumsuz etkilendi ve yılı %50-60 getiri ile tamamladı.

Hisse fonları kazandırdı

Enflasyon üzerinde getiri sağlamış fonları değerlendirdiğimizde tek bir varlık sınıfı karşımıza çıkıyor; hisse senedi. 2022 yılında hisse senedi yoğun fonların yanı sıra hisse senedi içerikli değişken fonlar da enflasyon üzeri getiriyi yatırımcılarına kazandırdı. Hisse senedi fonlarında en düşük yıllık getiri %108 ile BIST Teknoloji Endeksi fonlarında gerçekleşirken, en yüksek getiriyi BIST100 Dışı Hisse Senedi Fonları sağladı. Bu da demek oluyor ki 2022 yılında herhangi bir hisse senedi yoğun fonu alıp yıl sonuna kadar tutan bir yatırımcı parasını minimum ikiye katladı. Geçmiş getiriler özellikle yüksek riskli yatırım ürünlerinde gelecek için gösterge değil ancak şunu da söylemek önemli; BIST100’ün %184 getiri sağladığı piyasada 52 hisse senedi fonunun bu getiri üzerinde getiri sağlaması, fonların da hisse senedine yatırım için önemli bir enstrüman olduğunu gösteriyor.

Yatırım fonlarının büyümesinde bireylere bazı fonlar özelinde tanınan stopaj istisnası ve 2022 yılında yeni mevzuat ile getirilen kurumlara TL içerikli fonlarda kurumlar vergisi istisnası da çok etkili oldu. Bireysel yatırımcılar, Para Piyasası. Borçlanma Araçları - Döviz ve Yabancı Hariç, Fon Sepeti - Yabancı Hariç, Kıymetli Madenler, Katılım - Döviz Hariç yatırım fonlarını 30.06.2023 tarihine kadar aldıkları takdirde, bu fonların satışından elde edilen kazançlar %0 stopaj oranına tabi olacak. Fon satışı için herhangi bir tarih kısıtlaması da bulunmuyor. Kurumlar için de “TL” ibareli fonlara yapılan yatırımlarda kurumlar vergisi istisnası uygulanacak, şu an 100’ün üzerinde bu avantaj kapsamında olan fon mevcut. Tabi bu iki önemli teşvik yatırımcılara detaylı anlatılmalı, yatırım fonları ile ilgili en çok Google araması yapılan konuların başında stopaj istisnası geliyor.  

Risk tercihlerinize göre pozisyon alın

Yeni yılda da 2022 yılında paralel şekilde fon piyasasına yeni yatırımcı katılımının arttığı, fonların çeşitlendiği ve yeni para girişleriyle portföylerin büyüdüğü bir dönem olacağı beklentisindeyim. Piyasa beklentileri doğrultusunda fon portföylerinde birden fazla fona yer verilmesi veya fon sepeti/ karma/değişken fonlarda risk tercihine göre pozisyon alınması doğru bir strateji olacaktır. Piyasa uzmanları ve portföy yönetim şirketlerinin işaret ettiği model portföyler doğrultusunda bir fon portföyü oluşturmak mümkün. Benim görüşüm hisse senedinde özellikle BIST30, temettü ve sürdürülebilirlik temalı fonların ilk çeyrekte öne çıkacağı yönünde, buna ek olarak altın/gümüş ve emtia fonları, sağlık/sürdürülebilirlik/temiz enerji/teknoloji temalı yabancı hisse fonlarının da portföyde bulunmasının faydalı olacağını düşünüyorum.

Yeni yılda bu köşede fonları değerlendirmeye devam edeceğiz, Herkese sağlık, mutluluk, huzur ve bol kazanç dolu bir sene diliyorum.