2019 Mayıs bütçe sonuçları…
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019 Mayıs ayı ve ocak-mayıs dönemi 5 aylık merkezi yönetim bütçesi sonuçları şöyle açıklanmış:
Mayıs 2019 ayı bütçe gerçekleşmeleri:
- 2018 yılı Mayıs ayında 2.7 milyar TL fazla veren bütçe, 2019 yılı Mayıs ayında 12.1 milyar TL açık vermiş.
- 2018 yılı Mayıs ayında 8.7 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2019 yılı Mayıs ayında 4.1 milyar TL faiz dışı açık verilmiş.
- 2019 yılı Mayıs ayında bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2.2 oranında artarak 71.6 milyar TL olmuş. Bütçe giderleri ise yüzde 24.2 oranında artarak 83.6 milyar TL olarak gerçekleşmiş.
- 2019 yılı Mayıs ayında vergi gelirleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.3 oranında azalarak 59.8 milyar TL olarak gerçekleşmiş.
- Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 23.5 oranında artarak 75.7 milyar TL olmuş.
Ocak-Mayıs 2019 dönemi bütçe gerçekleşmeleri
- 2018 yılı Ocak-Mayıs döneminde 20.5 milyar TL açık veren bütçe, 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde 66,5 milyar TL açık vermiş.
- 2018 yılı Ocak-Mayıs döneminde 11 milyar TL faiz dışı fazla verilmiş iken 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde 20.1 milyar TL faiz dışı açık verilmiş.
- 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15 oranında artarak 347.5 milyar TL olmuş.
- Bütçe giderleri ise yüzde 28,4 oranında artarak 414 milyar TL olarak gerçekleşmiş.
- Öte yandan 2019 yılı Ocak-Mayıs döneminde vergi gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 4,3 oranında artarak 262,9 milyar TL olarak gerçekleşmiş.
- Faiz hariç bütçe giderleri ise yüzde 26,3 oranında artarak 367,6 milyar TL olmuş.
Şimdi de bu rakamsal gelişmelere oransal olarak bakalım.
Mayıs 2019 ayı:
- Bütçe giderleri yüzde 24.2 artarken, bütçe gelirleri bu ayda sadece yüzde 2.2 artış göstermiş.
- Bu fark, bütçe açığını tetiklemiş ve geçen yılın aynı ayına göre bütçe açığı yüzde 545 artmış.
- Bütçe giderleri içerisinde faiz giderleri de önceki döneme göre yüzde 31.6 büyümüş.
- Vergi gelirlerine bakıldığında; kurumlar vergisi yüzde 19, dahilde alınan KDV yüzde 40 düşüş sergilediği anlaşılmış.
- Buna karşın ithalde alınan KDV yüzde 24 ve BSMV de yüzde 22 artmış.
Ocak-Mayıs 2019 dönemi:
- Geçen yıla göre 5 ayda bütçe giderleri yüzde 28.4 oranında artarken, bütçe gelirleri artışı bunun yarısı oranında olmuş ve yüzde 15’de kalmış.
- Bu durum bütçe açığını etkilemiş ve yüzde 225 bütçe açığı artışı gerçekleşmiş.
- 5 aylık faiz giderleri de bir önceki döneme göre yüzde 47.6 yükselmiş.
- Vergi gelirleri kalemleri içerisinde kurumlar vergisi yüzde 5.9, BSMV yüzde 32.8, ithalde alınan
KDV yüzde 10.7 ve damga vergisi yüzde 12.6 artmış.
- Buna karşın dahilde alınan KDV yüzde 20.5 e ÖTV yüzde 6.8 düşüş sergilemiş.
Sonuç şu:
- Bütçe giderlerinde çeşitli nedenlerle önlenemeyen artış devam ediyor,
- Oysa bütçe gelirleri aynı oranda artış sergilemiyor, hatta bazı önemli vergi kalemleri azalış ortaya koyuyor,
- Dolayısıyla daha bütçe yılının yarısına gelmeden yıl sonu bütçe açığı hedefinin yakalandığı ve bu artış seyrinin devam edeceği anlaşılıyor.
Çok ciddi özellikle gelir artırıcı tedbirler alınmazsa işler daha da açmaza girecek gibi görünüyor.