"2016 Yılının En İyi Dini Yapısı" ödülü sahibi Sancaklar Camisi üzerine
Bundan bir süre önce dostum merkez valisi Kayhan Kavas aradı. Sancaklar Camisi’ne gitmiş, mimarının Emre Arolat olduğunu öğrenince akrabam olup olmadığını merak ettiği için beni aradı. Ben de Emre Arolat’ın ağabeyimin oğlu olduğunu söyledim.
Emre o camiyi 2012 yılında farklı bir felsefi düşünce ile tasarlayıp, Sancaklar ailesinin kabulü ve desteğiyle, yer altında ve yalınlık içerisinde tasarlamıştı. Diyanetin isteğiyle minaresi eklenmişti.
Tamamlanmasının ardından art arda ödüller aldı. 2013 yılında WAF Oanya Mimarlık Festivali’nde, “Dini Yapılar Proje” katagorisinde birincilik ödülünü, 2014 yılında “Mimarlar Odası Yapı Ödülü”nü, 2015 yılında Londra Tasarım Müzesi tarafından Yılın Tasarımı Seçkisi’nde finalist yapılar arasında sergilendi. 2015 yılında Mies Van Der Rohe Avrupa Ödülleri arasında en iyi 40 yapıdan biri seçildi. Son olarak da Dünya Mimarlık Birliği WAC tarafından “Yılın En İyi Dini Yapısı Ödülü” nün sahibi oldu.
Arolat, bu camiyi tasarlarken, İslam dünyasının, içinden geçmekte olduğu sıkışıklıkta, mimarlık ve tasarımda oluşabileceği sınırların çok ötesinde olduğunu başından kabul ederek hareket etti. Bunun sonucunda İslam felsefesinin özünde neredeyse tümüyle kopmuş olan toplumların oluşturdukları değerler zincirinin bu toplumların içini kemiren sosyolojik, ahlaki ve yapısal sorunlarının gün geçtikçe daha da içinden çıkılmaz hale geldiğini saptayarak bir arayış içine girmiş ve son dönemde inşa edilen pek çok caminin İslamiyet’in önemli şiarlarından olan “tevazu”dan koptuğu düşüncesiyle girdiği arayışta pahalı gösterişli ve pırıltılı malzemelerle inşa edilen abartılı büyüklükleri ve iddialı biçimleriyle kendisini parlatan pek çok yapıdan ayrılan bir tevazu arayışı içerisinde oluşturduğu felsefesiyle bu camiyi inşa etmiş.
Sancaklar Camisi, İslam felsefesinin ana şiarlarından olan tevazu unsuru ve ibadetin özü üzerine tasarlanmıştır. Kullanılan malzemelerin kendilerini olduğu gibi ortaya koyduklarını, fazlalıklardan ayrılmış, sade bir mekana sahip olarak gerçekleştirilmiştir. Duvarlar ve tavan hem arınma hem de tevazu ismini kuvvetlendirir. İç mekan yoğun bir meditasyon, düşünce ve paylaşım ortamı olarak tarif edilebilir. Çıplak beton duvarlar mekana bir tür içsellik hissi katarken mihrap duvarlarından sızan ve gün içerisinde sürekli değişiklik gösteren doğal ışık, belki de mekanın yegane tezyinatı sayılabilir.
Caminin birçok ödül almasına neden olan temel özelliği yalınlığı ve tevezu olarak kabul edilmelidir. Sancaklar Camisi’ne yaklaşırken yatay avlu duvalarının çevrelediği bir bahçe ve taştan örülmüş düşey bir kitleden başka neredeyse hiçbir şey görülmez. Üzerinde bulunan ve yaklaştıkça olanaklı hale gelen yazı buranın bir ibadet mekanı olduğuna dair izlenimlerini kesinleştirir. Birçok yapısıyla mimarlık ödülü alan Emre Arolat’ın bu yapısı İslam’da yalınlık ve tevazuyu hatırlatması açısından önemlidir. Ve sanırım aldığı ödülün özünde bu yatmaktadır.