2015 yorumları için Harry Truman’ın istediği tek kollu ekonomist gerekli

2015 yılı için çok farklı kesimlerden, sektör temsilcilerinden yapılan yorumların hepsinin “olumluluk ve olumsuzluğu” birlikte dile getirdiklerini dünkü yazımda size aktarmıştım. Buna bağlı olarak 2015 için yorumlarda “belirsizliğin” hakim unsur olduğundan söz etmiştim. Buna karşın makro ekonomik beklentilerde benzer ve “ılımlı” bir tabloyu içeren rakamların verildiğini iletmiştim.

Arkadaşımız Uğur Yılmaz’ın para ve sermaye piyasaları uzmanlarından derlediği haberinde de benzeri bir tablo ile karşılaşıyoruz. Uzmanlar, zorlu bir yılı geride bıraktığımızı belirtirlerken, yeni yıl için de “pembe” bir tablo beklemediklerini dile getiriyorlar. 

Önce olumlu beklentilerini ortaya koyarken, “Petrol fiyatlarındaki düşüş, jeopolitik krizlerin hafiflemesi, Avrupa’yı hareketlendirecek parasal genişleme ve FED’in hikayesi için beklentinin  yıl içinde sonlanacak olmasını  piyasalarda “iyimserliği yükseltecek” unsurlar olarak sıralıyorlar. Hemen ardından “Ancak” diyerek, “Bu gelişmelerin tersine dönme ihtimali kaygıların temelini oluşturuyor” diyorlar.  

Uzmanlar petroldeki düşüşün “sistemik risk” oluşturabileceğini, jeopolitik risklerin yeniden alevlenebileceğini ve Avrupa’da parasal genişlemenin yeterli canlanmayı, büyümeyi sağlayamaması ihtimalini “kötümser beklenti senaryolarına” dahil ediyorlar. Doların ilkbaharda 2.30, yıl ortasında 2.44, yıl sonunda 2.45 olacağı tahminini yapıyorlar. 2 yıllık gösterge faizinin de aynı dönemlerde yüzde 7.5, 8.3 ve 8.8 seyrini izleyeceği beklediklerini söylüyorlar. BİST 100 endeksinin ise volatil bir yıl içi seyir izledikten sonra yıl sonunda 92 bin 750 seviyesini göreceği düşüncesini dile getiriyorlar.

Bunun yanı sıra dolar, faiz ve enflasyon beklentilerinde aşırı iyimserlik/kötümserlik ortaya koyan rakamları dile getirmiyorlar. OVP beklentilerine paralel büyümenin yüzde 3.9, cari açığın yüzde 5 ve enflasyonun yüzde 7.1 olacağı tahminlerini yapıyorlar. Bilindiği gibi 2015 için OVP’nin büyüme tahmini yüzde 4, cari açık tahmini yüzde 5.4 ve enflasyon tahmini yüzde 6.3 olarak açıklanmıştı.
2015 için yapılan tahminlerde iyimser açıklamaların da, karamsar açıklamalarında ardından “Ancak” sözüyle aksine beklentilerin dile getirilmesi benim Harry Truman’ın sözünü hatırlamama yol açtı.

Truman’ın, kendisine değerlendirme yapan ekonomistlerin, değerlendirmelerini yaparken açıklamalarını “On the second hand” diye, söylediklerinin hemen hemen aksini belirterek sürdürmelerinden sıkılarak, “Bana bir ekonomist getirin ama tek kollu olsun” dediği iddia olunur. 
Dinlediğim 2015 yorumlarının bu şekilde, “diğer yanıyla” denilerek iyimserse, karamsarlığı, karamsarsa iyimserliği içeren cümlelerle devam etmesi bana göre iş dünyasında “belirsizliği” artırıyor, “bekle gör” düşüncesini pekiştiriyor. O nedenle, zorda olsa, belli riskleri de içerse, biraz daha somut değerlendirmelere ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.