2015 için beklentilerde en çok kullanılan sözcükler; petrol, seçim, FED

Yeni bir yıl ile beklentiler ortaya konulurken, ağırlıklı olarak yeni umutlardan söz edilirdi. Son yıllarda özellikle 2008-2009 krizi sonrası, ağırlıklı olarak pembe renkli “umut” sözcüğü, yerini gri renkli “belirsizlik” sözcüğüne bırakmış görünüyor. Çok farklı kesimlerden, çok farklı sektörlerden yapılan 2015 için beklenti açıklamalarının hakim unsuru “Belirsizlik.” Makro ekonomik veri beklentileri ise “ılımlı.” 

2015 için, çok karamsar beklentiler, “ölürüz biteriz “ yorumları söz konusu değil. Bunun yanında “çok iyi bir yıl olur” beklentisi içinde olanlar da yok. Yorumların çoğunda, başlangıçta bir iyimserlik ortaya konulurken, hemen ardından bir karamsarlık cümlesi dile getiriliyor. Ya da bunun aksine kötümser beklenti ile ilgili sıralamalar yapılan bir beklenti değerlendirmesi bir noktada terk edilip, iyimser bir beklentiden söz ediliyor. 

Bütün bunlar yeni yıl beklentileriyle ilgili yorumlarda “umut”tan yada “karamsarlıktan” çok, “git geller” içeren bir tedirginlik ve bir ”belirsizlik” içeriyor. Bu 2015 beklenti değerlendirmelerinde en çok değinilen konular neler oluyor?

Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüş, önce bizim için olumlu sonuç verecek, cari açığımızı yüzde 5’ler seviyesine çekebilecek bir olumluluk yaratacak, enerji faturamızı aşağıya çekecek, tüketicileri rahatlatacak bir unsur olarak ortaya konuluyor. Hemen ardından ihraç alanlarımızdaki ülkelerin önemli bir kısmında bu durumun satın alma güçlerini düşüreceği belirtilerek, bunun ihracat artışımıza fren getireceği, o ülkelerden gelen turist sayısını azaltacağı, bunun da ekonomimize olumsuz yansıyacağı iddiası yorumlarda yer alıyor. 

FED’in likidite kısma kararının sonlanmasından sonra, şimdi de faiz artışına bu yıl içinde ne zaman geçeceği, bunun bizim gibi gelişmekte olan ekonomileri ne denli olumsuz etkileyeceği ile ilgili beklentiler ortaya konuluyor. 

Ülkemizde bu yıl içerisinde yapılacak seçimlere bağlı ortaya çıkacak ortam ve sonuçlar da bir başka beklentiye sebep olan konu. Hem seçimler öncesi kamu ve yerel yönetim yatırımlarında nasıl bir gelişme olacağı, bunun yatırımlara ve büyümeye etkisi merak konusu, hem de seçim sonuçlarının ne olacağı, seçimlerin siyasal istikrarı nasıl etkileyeceği düşüncesi... 

Bunların yanı sıra 2015 yorumlarında belirsizliği artıran faktörler arasında çözüm süreci gelişmeleri, IŞİD’in Suriye ve Irak’ta yarattığı durum, Rusya’nın petrol fiyatlarındaki düşüşle yaşadığı ekonomik çöküntü, Avrupa Merkez Bankası ve Japonya Merkez Bankalarının yürüteceği parasal genişlemelerin bizim gibi ülkelere etkisi gibi konular da yer alıyor. Ama buna karşın yapılan yorumlarında farklı kesimler benzeri makro ekonomik “ılımlı” beklentilerini ortaya koyuyorlar. 

Bunları da sıralayalım, yüzde 3.5-4 yıllık büyüme, yüzde 7-7.5 enflasyon, GSMH’nın yüzde 5-6’sına gerileyen bir cari açık. 2015 sonunda 2.50’ler veya biraz üzerinde bir dolar fiyatı. İhracatta çok az da olsa artış, ithalatta ise çok az da olsa gerileme. Belirsizlikle karşılanan 2015 yılı için tahminlerde ne büyük iyileşme, ne de önemli kötüleşme beklemiyorlar. Sisli “belirsizlik” içinde değerlendirilen 2015 beklentileri işte böyle...