2012'de TL'nin yönü yukarı

Murat YÜLEK
Murat YÜLEK KÜRESEL BAKIŞ myulek@aya.yale.edu

Türk Lirası 2011 yılında yüzde 22 değer kaybetti. Bu da özellikle geçen hafta Merkez Bankasının döviz piyasasına, daha doğrusu dolar piyasasına, yoğun müdahalesine sebep oldu. Merkez bankasının bu müdahalesi devam etmeli mi?

Önce 2011 yılında nominal kur değişimlerine bakalım. Yerel paranın değer kaybı listesinde Türkiye Güney Afrika ile birlikte en üstte yer alıyor. Çin ve Japon paraları 2011'de yüzde beş değer kazandı. Japonya bunda oldukça rahatsız.  Euronun değeri  12 ay itibariyle değişmedi. Paralarını fiilen dolara sabitleyen ülkeler (Singapur, Malezya vs) bu sene de bunu sürdürmede başarılı oldular. Buna karşılık, Brezilya, Hindistan'ında aralarında olduğu gelişmekte olan ülkeler in paraları Türkiye gibi değer kaybetti.

2011 kur değişimleri*
Türkiye22%
G. Afrika22%
Hindistan18%
Arjantin16%
Meksika13%
Şili11%
Polonya11%
Brezilya10%
Euro1%
İngiltere-1%
Japonya-5%
Çin-5%
*artı:değer kaybı

ABD, Almanya, İngiltere, İsviçre gibi ülkelerin bono fiyatları yükseldi; borçlanma maliyetleri düşük seyretti. Buna karşılık, euro korumasında da olsalar Yunanistan'dan İspanya ve Fransa'ya borçlanma maliyetleri yükseldi. 

Brezilya parası real değerlenme sürecini geçen sene temmuz ayında tersine çevirdi. Eylül ayında merkez bankasının faizleri sabit tutması gerekirken düşürünce Yunanistan kriziyle birleşince real hızla değer kaybetti. Sonradan gelen düzeltmeye rağmen real yıl sonuna kadar değer kaybetmeye devam etti. Mayıs ayından sonra realin değer kaybı TL ile aynı.

TL açısından dikkat edilmesi gereken hususlar şunlar:

- TL'nin seyri büyük ölçüde dış kaynaklı. Piyasaların iyi liman-kötü liman ayrımında Türkiye iyi tarafta yer almadı. Ancak iyi liman diye adlandırılanların durumu da pek mantıklı görünmüyor. İspanya, İtalya gibi bir ülkenin ödeme sıkıntısı gibi piyasaları tetikleyecek bir kriz ortaya çıkmayacağı varsayımıyla piyasaların 2012'de bu oyundan sıkılması olası.

- Merkez bankası geçen senenin sondan itibaren yeni araçlar kullanıyor. Piyasalar merkez bankasını yorumlamakta zaman zaman zorluk çekiyor. Bu da TL'den çıkışı güçlendiriyor; TCMB müdahalelerinin etkisine ters yönde hareket ediyor.

- Reel olarak bakıldığı zaman ise, 2001'den beri değer kazanan TL'nin "düzeltme" yaptığını söyleyebiliriz.

- Bu köşede önce de söylendiği gibi önümüzdeki dönemde TL'nin doğal seyri değer artışı yönünde olacak.  Çünkü TL getirileri oldukça çekici. Buna TL'nin 2011'deki  nominal değer kaybı eklenince dışarıdan para girişine büyük getiri sunuyor. Maliye göstergelerinin güçlü olması cari açıktan gelen risk algısını dengeleyecek.

Bunlardan kısaca şu sonucu çıkartabiliriz: Merkez Bankası'nın müdahalelerini azaltması ve kura  tavan belirlediği yönündeki algıyı ortadan kaldırmasında fayda var.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Chief Sustainability Officer 06 Ağustos 2018