2012 yılı ve sonrasında uygulanacak yatırım teşvikleri
Yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak 19.06.2012 tarih ve 28328 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 15/06/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" ile Bakanlar Kurulu tarafından yeni teşvik paketine ilişkin düzenlemeler yapılmış ve söz konusu teşvik kararnamesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ NO:2012/1)" Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanarak 20.06.2012 tarih ve 28329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmış bulunmaktadır.
Anılan düzenlemelerle yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi 4 farklı kategoride ele alınmaktadır:
1-Genel teşvik uygulamaları
2-Bölgesel teşvik uygulamaları
3-Büyük ölçekli yatırımların teşviki
4-Stratejik yatırımların teşviki
1- Bölgeler
Yatırım desteklerinin uygulanması açısından bölgeler, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen altı gruba ayrılmıştır:
2- Asgari sabit yatırım tutarları
Anılan düzenlemelere göre;
a- Yatırımın, teşvik belgesine bağlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının (sabit yatırım tutarı; arazi-arsa, bina-inşaat, makine ve teçhizat ile diğer yatırım harcaması kalemlerinin toplamını ifade eder),
- 1'inci ve 2'nci bölgelerde yapılacak yatırımlarda 1 milyon Türk Lirası,
- 3'üncü, 4'üncü, 5'inci ve 6'ncı bölgelerde yapılacak yatırımlarda 500 bin Türk Lirası
olması gerekmektedir.
Bölgesel teşvik uygulamaları için asgari sabit yatırım tutarı 1'inci ve 2'nci bölgelerde 1 milyon TL'den, diğer bölgelerde ise 500 bin TL'den başlamak üzere desteklenen her bir sektör ve her bir il için ayrı ayrı belirlenmiştir.
Büyük ölçekli yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı 50 milyon TL'den başlamak üzere sektörüne göre farklı büyüklüklerle tanımlanmıştır.
Stratejik yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı ise 50 milyon TL'dir.
b- Finansal kiralama şirketleri aracılığı ile yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatlara ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 200 bin Türk Lirası olması gerekmektedir.
c- Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz.
3- Teşvik belgeli yatırımlara sağlanacak destek unsurları
Teşvik belgeli yatırımlara uygulanacak destekler yatırımın kategorisine değişmekte olup, anılan düzenlemelerde öngörülen destek unsurları aşağıdaki gibidir:
Katma değer vergisi istisnası:
Teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Gümrük vergisi muafiyeti:
Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Vergi indirimi:
Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanmasıdır.
Sigorta primi işveren hissesi desteği:
Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının bakanlıkça karşılanmasıdır.
Gelir vergisi stopajı desteği:
Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için belirlenen gelir vergisi stopajının terkin edilmesidir. Sadece 6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.
Sigorta primi desteği:
Teşvik belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır. (Sadece 6'ncı bölgede gerçekleştirilecek bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımlar için düzenlenen teşvik belgelerinde öngörülür.)
Faiz desteği:
Faiz Desteği, teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az bir yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70'ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmının Bakanlıkça karşılanmasıdır.
Yatırım yeri tahsisi:
Teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığı'nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesidir.
Katma değer vergisi iadesi:
Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirası'nın üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV'nin iade edilmesidir.
Yatırımlara sağlanacak destek unsurları kategoriler bazında aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
4- Teşvik belgesinden yararlanabilecek kişiler
Teşvik belgesi düzenlenebilmesi için
- Gerçek kişiler,
- Adi ortaklıklar,
- Sermaye şirketleri,
- Kooperatifler,
- Birlikler
- İş ortaklıkları,
- Kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları %50'yi geçen kurum ve kuruluşlar) ve
- Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
dernekler ve vakıflar ile
- Yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri
müracaat edebilecektir.
Öte yandan, kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişiler adına yapılacak teşvik belgesi talepleri dikkate alınmayacaktır.
5- Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalar
Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Öte yandan;
1- Teşvik belgeleri kapsamında;
a) 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 9'uncu maddesi birinci fıkrasında belirtilenler (Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticarî araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali) hariç olmak üzere ham madde, ara malı ve işletme malzemesi,
b) Kullanılmış yerli makine ve teçhizat,
c) Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar, trafiğe çıkamayacak nitelikte olup apron veya limanda kullanılan araçlar ve madencilik ve hazır beton yatırımlarında kullanılan araçlar ile 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın 9'uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen araçlar hariç),
(2012/3305 sayılı BKK'nın 9'uncu maddesinin yedinci fıkrasında şöyledir; Otomobil üretimine yönelik olarak asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yirmisinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara A, B ve C segmentlerinden otomobil ithaline izin verilebilir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam otomobil sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin yüzde onbeşini aşamaz. Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin yüzde onbeşi kadar daha (motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınır) yukarıda belirtilen segmentlerden ilave otomobil ithaline izin verilebilir.)
ç) Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter,
d) Porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası,
değerlendirilmez.
2- Yukarıda 1. fıkrada belirtilenler dışında, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar sektörel özellikler dikkate alınarak proje bazında belirlenir.
3- Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde inşaat malzemelerine yer verilmez.
6- Diğer desteklerden yararlanma
2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamındaki destek unsurlarından yararlanan yatırım harcamaları, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanamaz. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarının desteklerinden yararlanılan veya yararlanılacak yatırım harcamaları için, bu karar kapsamındaki desteklerden yararlanmak üzere Bakanlığa müracaat edilemez. Bu madde hükmüne aykırı davranılması halinde, bu karar kapsamında yararlanılan destekler ilgili mevzuat çerçevesinde geri alınır.
