2012 başında dünya girişim sermayesi görünümü ve Türkiye'deki geliş

2012 yılı girişim sermayesi destekli şirketler için oldukça hızlı başladı. Facebook 1 Şubat'ta halka arz için başvurdu. 2004 yılında 5 milyon ABD Doları değerleme üzerinden ilk dış yatırımcısından fonlama sağlayan şirket 100 milyar ABD Doları değerleme ile 17 Mayıs'ta işlem görmeye hazırlanıyor.
Girişim sermayesi dünyası bu halka arzı merakla beklerken 9 Nisan'da Instagram'ın Facebook tarafından 1 milyar ABD Doları fiyata satın alınması haberi basına yansıdı.
Instagram bu satıştan hemen önce 500 milyon ABD Doları değerle bir grup finansöre hisse satmıştı.
2010 yılının ekim ayında kurulan ve 13 çalışanı bulunan şirketin başarısı tüm dünyadaki girişimcilerin ve finansörlerin iştahını kabartmaya yetti.
Instagram'ın başlangıç hikayesi girişimciler için farklı bir boyutu da ortaya koyuyor. Kurucuları Mike Krieger ve Kevin Systrom biraraya gelerek şirketi yarattıklarında Burbn adı altında Foursquare benzeri bir sanal ziyaret uygulaması yaratmışlardı.
Kullanıcıların uygulamayı daha çok fotoğraf paylaşmak icin kullanması üzerine iş modelini değiştiren ekip Apple'ın nispeten daha yetenekli bir kameraya sahip iPhone 4'ü piyasaya sürmesini de fırsat bilerek Instagram'ı piyasaya sürdü.
Dolayısıyla Instagram'ın başarısının ardında girişimcilerin, piyasada 'pivoting' olarak tanımlanan bu iş modeli değişikliği yatmakta.
Bu değişiklik fırsatı daha çok yazılım, mobil ve web ilişkili girişimlerde kullanılabiliyor ve finansörler tarafından destekleniyor.
Doğru modeli bulana dek, sağlanan fonlar bitmeden mümkün olduğunca çok ve hızlı model değiştirme yeteneği başarı şansını artırıyor.
Basında nispeten daha az yankı bulan ama kayda değer diğer başarı hikayeleri arasında girişim sermayesi destekli Splunk şirketinin halka arzı ilginç örnekler arasında.
Splunk, son dönemdeki teknoloji halka arzlarının son halkalarından birisi.
2004 yılında kurulan Splunk şirketlerin bilişim ağları içindeki cihazların dataları içinde arama yapabilen bir arama motoru.
19 Nisan'da işlem görmeye başlayan ve henüz kara geçmemiş olan şirketin hisse fiyatı gün içinde %108 artışla 3 milyar ABD Doları'nın üzerine çıkarak senenin en iyi halka arz açılışı oldu ve sermaye piyasalarında teknoloji girişimlerine olan ilginin altını çizmiş oldu.
Son olarak Türkiye'deki yemeksepeti.com'un uluslararası benzeri Just Eat şirketinin Vitruvian Partners, Greylock Partners, Index Ventures ve Redpoint Ventures tarafından 64 milyon ABD doları üçüncü tur finansman sağlaması 2012 yılında Avrupa'daki en büyük girişim sermayesi işlemlerinden biri olarak kayda geçti ve şirketin uluslararası büyüme planına ve iş modelini Brezilya ve Hindistan'a taşımasına destek olacak.
Yılın başarı hikayeleriyle başlamasına rağmen global ekonomik çalkantı hem Amerika'da hem de Avrupa'da girişim sermayesi yatırımlarında düşüşün devam etmesine sebep oluyor.
 Dünya girişim sermayesi hacminin yaklaşık %70'ini yaratan ABD'de 2012 yılının ilk çeyreğinde 758 girişim sermayesi işleminde toplam 5.8 milyar ABD$ yatırım yapılmış. Bu yatırım miktarı 2011'in son çeyreğine oranla %19'luk bir düşüş anlamına geliyor. Avrupa'da 2012 ilk çeyrek girişim sermayesi yatırımı 241 işlemde toplam 762 milyon ABD doları.
Batılı piyasalarda girişim sermayesi fonları arasında konsolidasyon yaşanıyor ve yeni fon kuruluşlarında fon akışı daha büyük ve getiri geçmişi güçlü fonlara odaklanırken özellikle ABD'de fon sayısında azalma ve ortalama fon ölçeğinde artış yaşanıyor.
 Avrupa'da ise yeni fonlar daha çok erken aşama yatırımları yapan fonlara doğru kayıyor.
Global arenada girişim sermayesi fonları geçmişte genel olarak kurulu oldukları coğrafyalarda yatırım yaparken sınır ötesi yatırımlarda artış göze çarpıyor.
Yatırım hacimleri bazında ABD dominant pazar olmaya devam ederken Çin ve Hindistan, Avrupa ve İsrail'e yaklaşan işlem hacimlerine ulaşmış durumdalar.
Giderek globalleşen sektördeki tahmini yatırıma hazır sermaye toplamı 117.7 milyar ABD Doları olarak tahmin edilirken momentumun gelişen ekonomilere doğru kaydığı gözleniyor.
Türkiye'de neler oluyor
"Kamu-Özel Sektör Ortaklığıyla Girişim Sermayesi Modelleri" başlıklı toplantı, Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, KOSGEB Başkanı Mustafa Kaplan, İMKB Başkanı İbrahim Turhan ve özel sektör temsilcilerinin katılımıyla 5 Ocak 2012 tarihinde İstanbul'da gerçekleştirildi.
KOSGEB Başkanı Mustafa Kaplan, G43 Anadolu Girişim Sermayesi Fonu'nun ana yatırımcılarının katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) ve Türkiye'nin Fonlar Fonu programı olan İstanbul Venture Capital İnitiative (İVCİ)'nin olduğunu ifade ederek, bu proje ile risk sermayesi kavramı Anadolu'ya taşınacağını ve hedef büyüklüğü 30 milyon euro olan bir kaynağın 43 ile aktarılacağını belirtti.
Başbakan Yardımcısı Sayın Ali Babacan ve Maliye Bakanı Sayın Mehmet Şimşek'in birlikte düzenledikleri 17.04.2012 tarihindeki" Finansman imkanlarının çeşitlendirilmesi, daha çok finansal enstrüman üretilmesi" ana temalı toplantı da;" Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan katkı paylarının gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyanname üzerinden indirilmesine imkan sağlanmaktadır (beyan edilen gelirin %10'unu aşmamak kaydıyla).
Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması ve girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla ilgili dönem kazancından veya beyan edilen gelirden girişim sermayesi fonu ayrılabilmesine imkan sağlanmaktadır. (kurum kazancının veya beyan edilen gelirin %10'unu ve öz sermayenin %20'sini aşmamak kaydıyla)
Kurumların girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi ortaklıklarından elde ettikleri kar payları, iştirak kazançları istisnası kapsamına alınmakta" olduğu bilgisi verildi..
Her iki bakanın da değindiği 'Finansman imkanlarının çeşitlendirilmesi' başlıklı konular gerçekten yeniliklerle dolu.
Tüm bunlar olumlu gelişmeler ancak yeni düzenlemeler yapılırken mevcut kanun ve yönetmeliklerde de mutlak bazı değişiklikler yapılması gerekiyor.
Örneğin;
KOBİ tanımında değişiklik yapılması gerekmektedir
KOBİ tanımında "Ancak sermayesinin %25'inden fazlası büyük işletmelere veya birden fazla kamu kurum veya kuruluşa ait olması halinde bu işletme KOBİ tanımından çıkar. Ortağı girişim sermayesi şirketi olan işletmeler bu kapsam dışındadır" hükmü bulunmakta
Bu hükümle Girişim Sermeyesine katılan KOBİlerin devlet desteklerinden yararlanması yönünden önü kesilmekte.
Yeni TTK'nın 1522 ve 1523'ü maddeleri değiştirilmeli
KOSGEB Gelişen İşletmeler Piyasası Kobi Destek Programı, 1Temmuz'da yürürlüğe girecek olan TTK'nın 1522 ve 1523'üncü maddeleri gereği nasıl uygulanacak.
Değerli okurlar, girişim sermayesinde dünyadaki ve ülkemizdeki güncel gelişmeler ve bu alanda yapılması gerekenlere ilişkin önerilerim özetle bunlar.