2010 tüketici trendleri

Geçen hafta Google Insight'ten önümüzdeki günlerde yükselmesini beklediğimiz arama terimlerinden ve dolayısıyla trendlerden söz etmiştik. Söz trendlerden açılınca her yıl yaptığımız gibi -neredeyse gelenek haline gelen- Trendwatching.com'un yıllık raporundan söz etmeden geçmeyelim. Hatırlayacağınız gibi merkezi Hollanda'da bulunan Trendwatching.com, dünyanın dört bir yanından tüketici eğilimlerini derleyerek bu konuda raporlar yayınlıyor.

 Trendwatching'in geçen yıl yine bu köşede sözünü ettiğimiz 2009 raporunda, düşük fiyatlı ve bir o kadar da amaca yönelik ürünlerle birlikte yeşil ürünlerin yükseleceği söyleniyordu. Lüks kavramında da hatırlayacağınız gibi daha çok "kişiye göre lüks" anlayışının öne çıkacağı vurgusunu yapmıştık. Dünyada "statü" kavramının değişmesi özellikle yeni gelişen, zenginleşen ve şehirleşen ülkelerdeki orta sınıfın ve yeni zenginlerin kendilerine özgü bir statü dünyası yaratmaları iki üç yıldır Trendwatching'in raporlarında yer alan önemli eğilimler arasında. 

Bu yılki raporda da daha önce belirlenen eğilimlerin devam ettiğini görüyoruz. Şehirleşme, yeşil ekonomi, geribildirim, sosyal paylaşım gibi kavramlar 2010'un ana akım tüketici trendleri arasında yer alıyor. Dilerseniz Trendwatching'in belirlediği 2010'a damgasını vuracak 10 tüketici trendine kısaca göz atalım.

Alışılmadık işler: Değişik trendlerin ve eğilimlerin güç kazanması alışılmadık iş fırsatları yaratıyor. Örneğin "sürdürülebilirlik", üzerinde en fazla tartışılan kavramlardan biri. Bunun tüketici davranışlarını nasıl etkileyeceğini görmek gerekiyor. Şeffaflık, içtenlik, müşteriyle diyalog, işbirliği ve birliktelik önem kazanıyor. Bu yıl ve önümüzdeki yıllarda Google, Amazon, Zappos gibi, iş modellerinde köklü değişiklikler yapan girişimlerin ortaya çıkması bizi şaşırtmamalı.

Şehirleşme: 2008 yılında tüm dünyada şehirlerde yaşayan nüfusun oranı yüzde 50'ye yükseldi. 2050 yılında bu oranın yüzde 70'e ulaşacağı tahmin ediliyor. Tabii şehirleşmenin en hızlı gerçekleşeceği yerlerin Asya gibi gelişmekte olan bölgeler olacağını söylemeye bile gerek yok. Şehirleşme, daha bilinçli, daha talepkar aynı zamanda da değişiklik ve deneyim peşinde koşan bir tüketici kitlesi demek. Şehirleşmenin yaratacağı fırsatlar yanında, şehirlere özel, şehir temalı ürün ve hizmetlerin de yükselişe geçmesi bekleniyor.

Anlık yorumlar: Daha önce "Nowism" olarak belirlenen (şimdicilik veya hemencilik) eğilimin parçası olarak insanlar yaptıklarını, giydiklerini, yediklerini anında arkadaşlarıyla paylaştıkları gibi yaşadıkları deneyimleri de anında paylaşmak istiyorlar. Facebook, Twitter gibi uygulamaların da yardımıyla insanlar bunu zaten giderek daha yoğun yapıyorlar. (Geribildirim 3.0) Şimdi şirketler de müşterilerine, deneyimlerini anında paylaşma olanağı yaratıyor.

Lüks: Geçen yıl olduğu gibi lüks kavramı en pahalı olanın ötesine geçiyor. "Canınız nasıl istiyorsa lüks öyle olacak" diye özetlediğimiz durum, bu yıl da oldukça güçlü. Ayrıca sınırlı ürün ve hizmet sunumu da lüks kavramına yeni bir boyut getiriyor. 

Kitlesel sosyalleşme: Sosyal medya ve mobil iletişimin yaygınlaşması, online olan insan sayısının yükselmesi insanların gerçek dünyada da sosyalleşmesini sağlıyor. Çünkü online dünyada gruplaşan insanlar zamanla yüzyüze iletişime de geçiyorlar, kendi organizasyonlarını oluşturuyorlar.

Yeşil ekonomi: Daha önce tespit edilen ekolojik ve sürdürülebilir ürün ve hizmet geliştirme trendi devam edecek. Şirketler ve kamu yöneticileri bu konularda daha somut adımlar atacak gibi görünüyor. 

İzleme ve uyarma: İnsanları ilgilendikleri veya duyarlı oldukları herhangi bir konuda uyarmak, onlar için fırsatları izleyip haberdar etmek veya duyarlı oldukları konuyla ilgili onlara izleme olanağı yaratmak önemli bir işlev haline geliyor.

İliştirilmiş yardımseverlik: Şirketler müşterilerinin, ihtiyacı olanlara yardım etmesi için değişik yöntemler geliştiriyorlar, zemin hazırlıyorlar. Alınan ürünlerin bir kısmının bağışlanması veya aynı üründen ihtiyacı olan bir kişiye gönderilmesi gibi çeşitli uygulamalar gelişiyor.

Profilin değeri: Sosyal medyada gelişen profiller yeni iş alanlarını ortaya çıkartacak gibi görünüyor. Kişilerin tercihlerini de içeren profillerin güvenli olarak tutulması ve mali olarak değerlendirilmesi konusunu önümüzdeki günlerde daha fazla konuşacağız.

Yetişkin materyalizmi: Yetişkinler yeniliklerle dolu daha cesur ve egzotik deneyimler peşinde. Bu yeni tüketim kültürü pek çok trendi de etkiliyor. Cinselliği de içeren yetişkinlere yönelik yeni deneyimler önümüzdeki günlerde daha da popüler olacak. 

Trendwatching'in raporunda da belirtildiği gibi, küresel durgunluğun sona erip ermemesi bizi pek ilgilendirmemeli. Zira trendleri zamanında fark edebilenler için dünya fırsatlarla dolu. 2010 Trend Raporu'nun tamamını www.trendwatching.com adresinde, Türkçe özetini de Platin Dergisi'nin Ocak sayısında bulabilirsiniz.