2. Trump dönemine başlarken

 ABD başkanlık seçimini Donald Trump kazanın­ca piyasalar ilk olarak, Trump fiyatlaması yaptı. Ardından Trump’ın Kongre’yi de kazan­ması ile sınırlı ikincil fiyatla­mayı da gördük. Piyasalar, bu­günlerde ise Trump’ın alacağı aksiyonları bekliyor. Bu sırada, seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump ise kabinesini kurmak­la meşgul. Kabine kurulduktan son­ra yeni döneme dair kendisinden ve ekibinden daha net mesajlar alabi­liriz. Bu durumda piyasaların hare­ketlenmesi kaçınılmaz olabilir.

ABD’nin 47. Başkanı Donald Trump, 20 Ocak 2025 tarihinde gö­reve başlayacak. Yaklaşık 60 günlük bir süre var. Geçiş dönemi olarak ta­nımlayabileceğimiz bu süreçte, bir yandan mevcut Başkan Biden diğer yandan seçilmiş Başkan Trump, ka­rarları ve açıklamaları ile piyasala­rı etkileyebilirler. Biden’ın daha çok dış siyaset açısından, Trump’ın ise siyasi konuların dışında ekonomik açıdan da parametre niteliğinde ol­duğunu söyleyebiliriz.

Ukrayna’daki çatışma-savaş ha­li başlayalı bin gün, Filistin’deki çatışma-savaş hali başlayalı 400 gün geride kaldı. Çatışma alanlarına ya­kın coğrafyalar ise savaşın tüm eko­nomik olumsuz etkilerini yaşadı ve hala yaşamaya devam ediyor. Örne­ğin Avrupa ve Orta Doğu. Trump, mevcut çatışmaların kısa sürede sonlanmasını sağlayacağını ifade ediyor.

Eğer ABD’nin devlet bakışı ve stratejik bakışı güncel halin de­vamından yana ise o vakit sulh sağ­lanması Trump’ın düşündüğü ka­dar kısa ve kolay olmayabilir. Örne­ğin; Trump’ın 1. döneminde Çin’e karşı uygulamaya aldığı, gümrük duvarlarını yükseltme ve Çin’in tek­nolojiye erişimiyle teknoloji pazarın­da büyümesini engellemeye yönelik yaklaşımını Biden yönetimi de sür­dürdü. Eğer Trump sulh sağlamada hızlıca başarılı olursa, ilk başta çatış­maya komşu coğrafyalar olmak üze­re global düzeyde de jeopolitik tan­siyonun düşmesi mümkün olabilir. Trump’ın yönetim anlayışı, ABD’yi öncelikleme üzerine kurulu.

Trump kendi döneminde ekonomik kaynak­ların ABD lehine kullanımını amaç­lıyor. Hem üretim kaynaklarını içe­ri çekme hem de global çaptaki ABD askeri yaklaşımın değişmesi şeklinde bir çerçeve çiziyor. Bahsi geçen vaat­lerinin pratiğe dönüşmesi, ABD’nin içine kapanması olarak da okunabi­lir. ABD’nin sürdürülmesi iyice zor hale gelen bütçe ve bütçe açığı gibi başlıklarının normalleşmesine fay­dalı olabilir ancak global için ve özel­likle kendine yetmeyen ekonomiler için kolay bir süreç olmayabilir.

Piyasalar

2016’daki seçim sonrası süreç gi­bi 2024 seçimi sonrasında da dün­ya farklı bir döneme giriyor. Siyasi ve ekonomik açıdan nasıl bir dina­mik-konjonktür olacak sorusu kıy­metli. Kıymetli olduğu kadar da kes­tirim yapması oldukça güç. Kıymet biraz da bu zorluktan kaynaklanıyor. 2028 seçimine kadar olan sürede; bireyler, şirketler, devletler, pakt­lar-birlikler; 2. Trump dönemini de­neyimleyecek. Piyasalar, bu çerçeve­yi fiyatlayacak.

Öngörü yapmak

Piyasalar genelde önceki tecrü­beleri baz alarak ilerliyor. Geçmiş­teki haberleri, olayları, krizleri ve bunlara göre alınan kararları refe­rans alıyor. Buradan hareketle, ön­görüler için 1. Trump dönemi refe­rans alınıyor ama dünya aynı dünya değil. Trump, 1. döneminden tanı­dık gelen içerikle tekrar karşımız­da. Kaldı ki Trump da aynı Trump değil. Daha tecrübeli ve Kongre’yi de aldığı için daha güçlü.

Ekonomik ve siyasi konularda Trump’la temas edecek olanlar, Trump’ın ne oranda değiştiğini tecrübe edecekler. Piya­salar ve yatırımcılar da aynı şekilde bu deneyimi yaşayacak. Uzunca bir süredir makro verileri hem yatırım­cılar hem merkez bankaları rehber olarak alıyorlar ancak bugünlerden başlamak üzere, daha çok Trump et­kisi altında olunacağı kanaatinde­yiz.

Zira Trump’ın ekonomik-siyasi denge noktalarını yeniden oluştu­rabileceğini düşünüyoruz. O yüzden özellikle Trump politikalarının he­nüz tam ortaya çıkmadığı bugünler­de, sürprizlere açık ve daha volatil olunabilir. Öngörü ufkunun kısaldığı günlerde ise uzun vadeli bağlayıcı ta­vır içinde olmamak ve portföyün ço­ğu ile risk almamanın yerinde olabi­leceğini düşünüyoruz.