1989 ve 1994’te İstanbul belediye seçimlerinde yaşanan iki sürpriz

İstanbul belediye seçimlerinde geçen yüzyılın son çeyreğinde iki önemli sürpriz yaşandı. 1989’da Nurettin Sözen, 1994’te Recep Tayyip Erdoğan bu sürprizleri yapan isimler oldu. Bugün bu iki sürprizle sonuçlanan iki seçimi ve o seçimde yaşananlara değindim….

İstanbul belediye seçimlerinde 1989 ve 1994 yıllarında üst üste iki kez sürpriz yaşandı. 1989’da Nurettin Sözen, 1994’te Recep Tayyip Erdoğan beklenen sonuçlara karşın sürpriz yaparak belediye başkanlığını aldılar.

Önce 1989 sürprizine, Nurettin Sözen’în kazandığı seçime değinelim.

O seçim öncesi o dönemin bütün araştırma kurumları Bedrettin Dalan’ın açık ara önde olduğunu ortaya koyan araştırmalar yayınlanıyordu. Yabancı önemli bir araştırma şirketinin Türkiye’de aynı adı taşıyan kuruluşunun araştırma sonuçlarına göre ANAP adayı Bedrettin Dalan, SHP adayı Nurettin Sözen’in 19 puan önünde gösteriliyordu. Birçok araştırma kurumunun anketleri de benzer sonuçları yayınlıyordu. Sadece Yönelim Araştırma yüzde 2 puan farkla Sözen’in kazanacağını gösteren bir anket sonucuna ulaşmıştı.

Seçim sonuçları şöyle oldu: SHP adayı Nurettin Sözen yüzde 35.95 oyla seçimi kazanırken, ANAP adayı Dalan yüzde 26.12 DYP adayı Vural Arıkan yüzde 13.86, DSP adayı Mukbil Zırtıloğlu yüzde 12,22 ve Refah adayı Bahri Zengin yüzde 10.48 oy aldı. Sözen’in kazanması basında sürpriz olarak değerlendirildi.

1994’ün sürprizi Recep Tayyip Erdoğan’ın kazandığı seçim:

Bütün partilerin iddialı girdiği 1994 seçiminde merkez sağ ve sol partiler birbirleriyle yarışan ikişer adayla seçime girdiler. ANAP’ın adayı İlhan Kesici, DYP’nin adayı Bedrettin Dalan’dı. SHP’nin adayı Zülfü Livaneli, DSP’nin adayı Necdet Özkan’dı Yeniden kurulan CHP adayı Ertuğrul Günay ve MHP’nin adayı Ahmet Vefik Alp ve Refah adayı Recep Tayyip Erdoğan’dı. Anket sonuçları ve haberler yarışın favorilerinin İlhan Kesici, Bedrettin Dalan ve Zülfü Livaneli olduğu iddiasını ortaya koyuyordu. Recep Tayyip Erdoğan’ın aralarında yer aldığı adaylar ise favoriler arasında yer almıyorlardı.

Seçimler sonuçlandığında Recep Tayyip Erdoğan yüzde 25.19 oyla ilk sırada yer aldı. İkinci sırada yüzde 22.14 ile İlhan Kesici yer alırken, onu sırasıyla yüzde 20.30 oyla Zülfü Livaneli, yüzde 15.45 ile Bedrettin Dalan, yüzde 12.38 ile Necdet Özkan izledi.

Sonuçlar sürpriz kabul edilirken, sonuçları etkileyen konuların şunlar olduğu belirtildi:

-Sabah gazetesi başlangıçta İlhan Kesici’yi haberleriyle desteklerken, sonra, Zülfü Livaneli’ye destek veren haberler yaptı. Ayrıca, aynı seçmen tabanına hitap eden Bedrettin Dalan’ın aldığı oy da Kesici’ye fren oldu yorumları yapıldı.

-Zülfü Livaneli’ye ise aynı sol oy tabana hitap eden Özkan ile Günay fren getirdi. Ayrıca Turgut Yılmaz’ın , Livaneli aleyhine yayınlattığı Yunanlı komünistlerin Atina’da Türk bayrağını yakarlarken Livaneli’nin de orada bulunduğu haberinin de etkisinin olduğu daha sonra iddialar arasında yer aldı.

-Oysa Recep Tayyip Erdoğan’ın seçimi kazanmasında Refah Partisi'nin daha sonraki kazandığı seçimlerde de uyguladığı ev ev yüz yüze propaganda yapmasının etkisini hesaplayamamışlardı.
Bakalım 31 Mart seçimleriyle ilgili anketler ne sonuç beklentilerini ortaya koyacaklar. Seçim sonuçlarında nerelerde ne sürprizlerle karşılaşacağız..