100 yılın affının kapsamı ne olacak?

Genellikle af kanunları artık af kanunu adı ile çıkmamakta, ”Bazı alacakların yeniden yapılandırılması” başlığı ile adlandırılmaktadır.

Yeni taslakta muhtemeldir ki bu başlıkla Meclise sunulacak, daha sonra başlangıçta taslakta yer almayan hükümlerle kapsamı genişletilecektir.

Bu kez beklenti, gelmiş geçmiş tüm afların kapsamlarını içerecek genişlikte bir affın çıkarılacağı yönündedir.

Normal de af kanunları Nisan sonrası , gelir ve kurumlar vergisi beyanları verildikten sonra gündeme getirilir, böylelikle son dönemin de (bu sefer 2022 beyanları) matrah artırımı kapsamına alınmadı sağlanırdı.

Bu kez seçim takvimi nedeniyle taslak 2022 beyanları öncesinde gündeme getirildi. Bu nedenle de 2022 gelir ve kurumlar vergisi beyanları matrah artırımı kapsamı dışında kalacak gibi duruyor. Ancak ben komisyon da bu konuda da sürpriz olabileceği, 2022 beyan döneminin de matrah artırımına dahil edilebileceğini düşünüyorum.

Geçmişte yapılan düzenlemeleri ve yapılan açıklamaları dikkate aldığımızda affın kapsamı üç aşağı beş yukarı tahmin edilebilecektir. Çıkarılacak kanunun muhtemel içeriğine gelin birlikte bakalım.

Kamu kurum ve kuruluşlarına olan tüm ve her türlü borç yapılan açıklamalardan;

Her türlü vergi ve Sosyal güvenlik kurumlarına olan borçlar olmak üzere,

* Su,

* Kredi Yurtlar kurumuna olan borçlar,

* Ecrimisil ve benzeri muhatabı kamu olan tüm borçların yeniden yapılandırma kapsamına alınma ihtimali bulunmaktadır.

Ayrıca 2000 TL ye kadar kamuya olan borçların re’sen silinmesi düşünülmektedir.

Mevcut (kesinleşmiş)vergi asılına bağlı olarak kesilmiş vergi cezaları tamamen kaldırılacak.

Faizler indirilecek. Gecikme zammı, gecikme faizi yerine bu düşük faizler dikkate alınacak.

Peşin ödeme halinde indirimli hesaplanmış faizlerin %90'ı da (veya bu kez tamamı ) silinecek.

Taksitli-düşük faizli ödeme imkanı getirilecek. Diğer cezaların yarısı kaldırılacak

Cezalar

* Askerlik cezaları,

* Kaçak geçiş cezaları,

* Nüfus cezaları,

* Trafik cezaları,

* Adli para cezaları, vb, kaldırılacak.

Matrah artırımı

İlk etapta taslakta yer almasa da çok büyük bir ihtimalle Bütçe Plan Komisyonu görüşmeleri sırasında veya Genel Kurul aşamasında 2022 yılı da dahil matrah artırımı imkanı getirilecek.

Aslında Varlık Barışı Kanunu’ndan 31.3.2023’e kadar yararlanmak ve %3 ödeme ile aynı korumayı elde etmek mümkün. Ancak Varlık Barışı Kanunu’ndan yararlanma konusunda yaşanan tereddütler nedeniyle matrah artırımı imkanı gibi görülmekte.

Matrah artırımı, kabaca ifade etmek gerekirse, daha önce beyan edilen tutarlar üzerinden ilave bir ödeme yapılması halinde gelir, kurumlar vergisi , KDV ve benzeri beyanların incelenmemesi imkanı getiren bir düzenleme.

Bir önceki af kanunu 2020 beyanları dahil kapsama almıştı. Yeni kanun 2018- 2021 ve muhtemeldir ki 2022 dönemini de, yani zamanaşımı içinde incelenebilecek tüm dönemleri kapsama alacaktır.

Milyarlarca liralık beyan edilmemiş geliriniz de olsa bu tür bir düzenlemeden yararlandığınızda sizden tek kuruş istenemiyor.

Dava sayfasında bulunan vergi alacakları

Bir önceki af kanununda getirilen imkanların yeni düzenlemede de aynen yer alması kuvvetle muhtemel.

Dava safhasında bulunan vergi tarhiyatlarına, davadan vazgeçilmesi şartıyla, davanın bulunduğu aşama ve seyrine göre, farklı bedeller ödeyerek uyuşmazlığı sona erdirme imkanı getirilmektedir.

İnceleme sayfasında bulunanlar

İnceleme bitirildikten sonra bir ay içerisinde başvurarak af kanunlarından yararlanıla bilmektedir. Mükellefler davaya gitmemek kaydıyla, inceleme raporuyla istenilen verginin aslını (af kanununda tarif edilen indirimli) faiziyle ödediklerinde, inceleme raporunda talep edilen ceza ve vergi aslının yarısı silinmektedir.

Uzlaşma aşamasında olanlar

Uzlaşma bekleyen mükellefler, uzlaşma taleplerinden vazgeçmek ve davaya gitmemek kaydıyla, inceleme raporuyla istenilen verginin aslını (af kanununda tarif edilen indirimli) faiziyle ödediklerinde, inceleme raporunda talep edilen ceza ve vergi aslının yarısı silinmektedir.

Kasa affı

Kasa affı denilen husus, işletme kayıtlarında görüldüğü halde gerçekte kasada olmayan tutarların muhasebe kayıtlarında da gerçek hale getirilmesi imkanının verilmesidir.

İşletmenin sahip ya da ortakları bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler de, işletmede aslında çektikleri tutarları sanki işletmenin kasasında tutuyor muş gibi gösterirler. Bu tutarlar ya özel amaçlarla ya da belgelenememiş bir kısım giderler için kullanılmış olabilmektedir.

Bu durum bir inceleme de tespit edildiğinde orta verilmiş borç gibi değerlendirilmekte, faiz ve faiz üzerinden katma değer vergisi hesaplanmakta, cezalı vergi tarhiyatları yapılmaktadır. Af kanunları ile düşük bir bedel ödeyerek bu tutarlar yasal hale getirilmektedir.

Stok affı

İşletmenin kayıtları ile işletmelerde fiilen bulunan stoklar çoğu zaman tutmaya bilmektedir. Bazen stoklar fazla bazen de kayıtlara göre az olabilmektedir.

Bir incelemede bu tutarsızlık tespit edildiğinde cezalı vergi tarikatlarıyla karşı karşıya kalabilme ihtimali vardır. Af kanunları daha az maliyetle bu stok kayıt uyuşmazlığını yasal hale getirmektedir.