10 soruda transfer fiyatlandırması raporlama yükümlülüğü

Değerli DÜNYA okurları, bugün 10 soruda transfer fiyatlaması raporlama yükümlülüğü konusu üzerinde duracağım.

1- Transfer fiyatlandırması ile ilgili belgelendirme / raporlama yükümlülükleri nelerdir?

Transfer fiyatlandırması mevzuatımıza göre, konuya ilişkin iki tür belgelendirme zorunluluğu mevcuttur. Bunlardan ilki, bağlı bulunulan vergi dairesine yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde verilmesi gereken transfer fiyatlandırması formu; diğeri ise beyannamenin verildiği tarihten itibaren hazır bulundurulması gereken yıllık transfer fiyatlandırması raporudur.

2- Belgelendirme / raporlama yükümlülüğü getirilmesindeki amaç nedir?

Belgelendirmenin / raporlamanın amacı, mükelleflerin ilişkili kişileri ile işlemlerinde kullandıkları transfer fiyatlandırması yöntemleri hakkında ayrıntılı hesaplama ve analizleri gösteren bilgi ve belgeleri hazırlamak suretiyle, söz konusu işlemleri emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda yaptıklarını ispat edebilmeleridir.

Transfer fiyatlandırması mevzuatımızda geniş kapsamlı bir ilişkili kişi tanımı yapılmış olup, ilişkili kişinin belirlenmesinde sermaye veya oy ya da kar payı hakkına ilişkin herhangi bir kriter konmamıştır. Ayrıca, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerin belgelendirilmesinde işlem tutarına ilişkin herhangi bir eşik tespit edilmemiştir.

Bu nedenlerle, mükelleflerin transfer fiyatlandırması formunda ilişkili kişileri ve işlemleri hakkında tüm bilgilere yer vermeleri, ayrıca rapor hazırlamakla yükümlü oldukları ilişkili işlemlerinin tamamını transfer fiyatlandırması raporunda açıklamaları ve analiz etmeleri gerekmektedir.

3- Transfer fiyatlandırması formunun beyanı zorunlu mudur?

Firmaların bir hesap dönemi içerisinde yurt içi, yurt dışı veya serbest bölge ayrımı olmaksızın gerçekleştirmiş olduğu ilişkili işlemlerinin bulunması durumunda transfer fiyatlandırması formunun doldurulması zorunludur. İlgili yılın kurumlar vergisi beyannamesinin eki olan Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form beyanname ile birlikte vergi dairesine intikal ettirilir. Söz konusu formda örtülü sermaye ve kontrol edilen yabancı kurum bilgilerine ek olarak ilişkili kişilerle yapılan işlemler, işlem türü, işlem tutarı ve kullanılan yöntem beyan edilecektir.

Formu ilgili yılın kurumlar vergisi beyannamesi ekinde vergi dairesine intikal ettirmeyen mükellefler hakkında Vergi Usul Kanununun 352'nci maddesi uyarınca usulsüzlük cezası kesilecektir.

4- Transfer fiyatlandırması raporunun hazırlanması zorunlu mudur?

Yıllık transfer fiyatlandırması raporlarının ilgili yılın kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanması zorunludur.

Ancak hazırlanan raporlar Mali İdare veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından istendiği takdirde ibraz edilecektir. Mükelleflerin, her yeni mali yıl için güncel bir rapor yazma zorunluluğu mevcuttur.

5- Transfer fiyatlandırması raporunu kimler hazırlamalıdır?

 İlişkili kişileri ile işlemleri bulunan tüm kurumlar vergisi mükellefleri, yıllık transfer fiyatlandırması raporu hazırlamak ile yükümlüdür. Buna göre;

- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na kayıtlı mükelleflerin ilişkili kişilerle yaptıkları yurt içi ve yurt dışı işlemleri ile serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişileriyle yaptıkları işlemler

- Diğer kurumlar vergisi mükelleflerinin ilişkili kişilerle yaptıkları yurt dışı işlemleri ile serbest bölgelerde bulunan ilişkili kişileriyle yaptıkları işlemler

- Serbest bölgelerde faaliyet gösteren kurumlar vergisi mükelleflerinin ise ilişkili kişilerle yaptıkları yurt içi işlemler,

için rapor hazırlamaları gerekmektedir.

6- Hangi işlemler transfer fiyatlandırması raporuna dahildir?

İlişkili kişilerle gerçekleşen tüm mal, hizmet ve gayri maddi hak alım ve satımları rapor kapsamına girmektedir. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilmektedir.

7- Transfer fiyatlandırması raporları yabancı dilde ibraz edilebilir mi?

Raporların ve eklerinin ibrazı Türkçe olarak yapılmalıdır.

8- Transfer fiyatlandırması raporunun hazırlanmamasının sonuçları nelerdir?

Yıllık transfer fiyatlandırması raporunu Mali İdare veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından istenmesine rağmen hazır etmeyerek İdare'ye sunamayan mükellefler hakkında Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355. maddesi uyarınca özel uısulsüzlük cezası kesilecektir. Her ne kadar tanımlanmış başka bir ceza ya da müeyyide olmasa da raporun ibraz edilmemesinin transfer fiyatlandırması konusunda inceleme riskini artıracağı düşünülmektedir.

9- Yıllık transfer fiyatlandırması raporu ile transfer fiyatlandırması formunun ilişkisi nedir?

Söz konusu belgelendirme yükümlülükleri ayrı unsurlar gibi gözükse de aslında birbirlerini tamamlayıcı niteliktedir. Bu nedenle, beyanname ekinde sunulan formda belirtilen ilişkili kişiler ve işlemler hakkındaki bilgiler ile yıllık transfer fiyatlandırması raporunda yapılan açıklamaların birbirleri ile tutarlı olması gerekmektedir.

Aynı şekilde, özellikle yurt içinde bulunan ilişkili kişilerle yapılan işlemlerin taraflarının kurumlar vergisi mükellefi olmaları halinde, her iki tarafın da Mali İdare'ye ibraz edeceği belgelerin birbirleri ile uyumlu olması son derece önemlidir.

10- Transfer fiyatlandırması raporunda hangi bilgiler yer almalıdır?

Transfer Fiyatlandırması Genel Tebliği'nde belirlenmiş olan içeriğe göre, yıllık transfer fiyatlandırması raporu aşağıdaki bilgileri içermelidir:

- Şirketin bağlı bulunduğu grup hakkında bilgi,

- Şirket hakkında genel bilgiler,

- Şirketin faaliyet gösterdiği sektör hakkında bilgi,

- Şirketin fonksiyon ve risk analizleri,

- Şirketin işlem gerçekleştirdiği ilişkili kişiler hakkında bilgiler (genel bilgi ve fonksiyon/risk analizleri),

- İlişkili işlemler hakkında bilgiler,

- İlişkili işlemlere ilişkin tüm sözleşme örnekleri,

- Transfer fiyatlandırması analizleri (kullanılan transfer fiyatlandırması yöntemleri ve emsal karşılaştırılabilirlik analizi çalışmaları)

*************

Bunları biliyor musunuz?

- Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı'na bağlı mükellefler tüm ilişkili işlemlerini kapsayan, diğer vergi dairelerine bağlı mükellefler ise yalnızca yurt dışı ilişkili kişilerle ve serbest bölge şirketleriyle olan ilişkili işlemlerini kapsayan yıllık transfer fiyatlandırması raporu hazırlamak zorundadır.

- Yıllık transfer fiyatlandırması raporlarının istenmesi halinde, VUK genel hükümleri çerçevesinde 15 gün içerisinde sunulması gerekmektedir.

- Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı altında sadece transfer fiyatlandırması ile ilgili uzman bir inceleme ekibi kurulmuştur.

- Yıllık denetim planları risk analizleri üzerine kurulacak olup, transfer fiyatlandırması formu ile yıllık raporlarda beyan edilen bilgilerin önemi artmıştır.

- Mali idare ile ilişkili işlemlerde kullanılacak yöntem ve fiyatın tespiti için Peşin Fiyatlandırma Anlaşması (PFA) yapılabilmektedir ve ilk tek taraflı PFA 15 Temmuz 2011'de imzalanmıştır.