10 haneden 1’i yardıma muhtaç
Türkiye İstatistik Kurumu’nun hanehalkı bütçe çalışmasına göre her 10 haneden biri yardıma muhtaç. İstatistiklere göre hanelerin yüzde 9.69’unun temel geçim kaynağı, dışarıdan aldıkları karşılıksız yardım gelirleri. Toplam 20 milyon 476 bin hanenin 1 milyon 985 bininin temel gelir kaynağı karşılıksız yardımlar.
Bu grupta kendisinin hiç bir geliri olmayan veya bir geliri olsa da en büyük gelir kaynağı dışarıdan aldıkları yardım olan haneler yer alıyor. En büyük gelir kaynağı yardımlar olmasa da dışarıdan karşılıksız maddi destek alarak geçinebilen aileleri de katarsak yardımla geçinebilenlerin oranı daha da büyür. Yaşlılık aylığı ve sosyal yardımlarla geçinenler ile aile ve yakın çevresinin maddi yardımlarıyla geçinebilen aileler bu grupta yer alıyor. Ayrıca ailesinden ayrı ama ailesinin gönderdiği parayla geçinen öğrenciler, gençler ve yaşlılar da bu grupta yer alıyor.
Öğrenciler gibi bir arada yaşayanlardan oluşan hane sayısı 286 bin. Bu rakam bize öğrencilerin, maddi yardımla geçinen hanelerin küçük bölümünü oluşturduğunu gösteriyor.
Yardıma muhtaç hanelerin yüzde 57’si kentlerde yüzde 43’ü köy ve kasabalarda yaşıyor. Kentlerde yaşayan yaklaşık 14.4 milyon hanenin 1.12 milyon ile yüzde 7.84’ünün temel geçim kaynağı dışarıdan aldıkları yardımlar. Köy ve kasabalarda yaşayan 6 milyon ailenin de yaklaşık 857 bin ile yüzde 14.1’inin ana geçim kaynağı dışarıdan aldıkları maddi yardımlar. Büyükşehir sınıfına dahil illerin köy ve beldeleri de artık büyük şehirin parçası sayıldığı için, aslında nüfusu 20 binden az yerlerde yaşayan yardıma muhtaç oranı daha yüksek.
Burada en dikkat çekici gelişme son 7 yılda en büyük artışın yardıma muhtaç hanelerde olması. TÜİK’in hesaplarını adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre düzenlediği 2007 yılından 2013’e kadar, ana geçim kaynağı maddi yardımlar olan hanelerin sayısı yüzde 41.7 arttı. Oysa aynı dönemde toplam hane sayısı artış hızı, yüzde 18.1 ile yardıma muhtaçlardaki artış hızının yarısından bile düşük.
Nüfusu 20 binden fazla kentlerde yaşayan haneler arasında ana geçimi maddi yardımlar olanların sayısı 2007’ye göre yüzde 24.55 artarken, genel artış hızı yüzde 15.41 oldu. Köy ve kasabalarda genel olarak hane sayısı yüzde 24.99 artarken, yardımla geçinen hanelerin sayısı yüzde 73.09 arttı.
6 yıllık artış hızında yardımla geçinen haneleri yüzde 25.52’lik artışla ana geçim kaynağı gayrımenkul ve menkul kıymet gelirleri olan haneler izliyor. Ancak bu grubun toplam içindeki payı sadece yüzde 1.5 düzeyinde. Temel geçim kaynağı ücret ve maaş olan hanelerin sayısı ise 2007’ye göre yüzde 19.27 artmış. Bu artış yüzde 18.1 olan genel artışın çok az üzerinde.
