1 milyar dolarlık yatırım rüzgarı!
TEİAŞ'ın üç gün sürecek rüzgar santrali kapasite tahsis ihalelerinin ilk etabı dün tamamlandı. 710 megavatlık toplam kapasitenin 320 MW'lık kısmı 9 projeye tahsis edildi. Dört bölge için düzenlenen ihalelere eksi fiyat teklifleri de geldi. Eksi fiyat, teklif sahiplerinin devletin alım garantisinden yararlanmak yerine üretecekleri rüzgar elektriğini piyasada oluşacak fiyatın altında bir seviyeden satmayı kabul etmeleri anlamına geliyor. Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, kapasite tahsis edilecek toplam 710 MW'lik rüzgar yatırımının parasal büyüklüğünü yaklaşık 1 milyar dolar olarak hesapladıklarını söyledi.
Ataseven, 2020 yılına kadar 2.3 milyar dolarlık rüzgar yatırımının daha devreye alınacağını belirtti. Türkiye, rüzgar enerjisi alanında önemli bir adımı geride bıraktı. Uzun süredir yapılması beklenen 3000 megavat'lık (MW) rüzgar santrali kapasite tahsis ihalelerinin 710 MW'lik kısmı için yapılan ilk etap yarış dün gerçekleşti. Dört bölgedeki 320 MW'lik kapasite, kilovatsaat (kWh) başına en düşük fiyatı veren 9 projeye tahsis edildi.
Dünkü yarışmaların ilk etabı, Kayseri-Niğde bölgesindeki 80 MW'lik kapasite için yapıldı. Yarışa toplam 1130 MW kapasiteli 31 proje katıldı. İhalede eksi fiyat teklifi de geldi.
Polat'ı, rakibinin eksi fiyatı yaktı
Yapılan değerlendirme sonucunda kilovatsaat başına -0.01 cent ile en iyi teklifi veren Esengüç Enerji'nin Ovacık RES'ine 15 MW'lik kapasite tahsis edildi. İkinci en düşük teklif 1.7 cent ile Polat Grubu'nun iştiraki Cansev Enerji'nin Kayseri RES projesinden geldi. Ancak 21.60 MW'lik Kayseri RES, eksi fiyat vererek 15 MW tahsis alan Ovacık RES'in sahası ile çakıştığı için tahsis alamadı. Bunun üzerine saha çakışması olmayan ve 2.9 cent'lik üçüncü en iyi fiyatı teklif Enerjisa'nın Erciyes RES projesi, bu bölgenin kalan 65 MW'lik bağlanma kapasitesini elde etti.
Adana'da dört projeye tahsis
Adana bölgesindeki 120 MW'lik kapasite dört projeye paylaştırıldı.
Toplam kapasitenin 60 MW'lik kısmını kWh başına 4.74 cent teklif eden Akdeniz RES Enerji şirketinin Mansurlu RES projesi aldı. CGN Enerji'nin 4.78 cent teklif ettiği Andoz RES projesine 32 MW'lik kapasite tahsisi yapılırken 23.4'lük kısım da 5 cent teklif eden Atasa RES'e gitti. Kalan 4.6'lık kısım ise 5.32 MW'lik teklif sunan Günyeli RES Enerji'ye ait Saimbeyli RES'e gitti. Saimbeyli RES aslında 60 MW'lik teklif sunmuştu ancak bunun çok küçük bir kısmı için tahsis alabildi.
Saha çakışması sonucu öteletti
Ardından günün üçüncü etabı olan Ankara-Kırıkkale-Çankırı bölgesi için teklifler alındı. Ancak bu teklifler açıldığında ilginç bir durumla karşılaşıldı. En iyi teklif, eksi 0.12 cent ile FİNA'nın yan kuruluş Kıres'in Yaylak RES projesinden gelmişti ama bu proje, bir sonraki etap olan Aksaray-Kırşehir-Nevşehir bölgesindeki projelerle kısmen aynı sahaları kullanıyordu. Bu yüzden bu etaptaki ihalenin sonuçlandırılılması günün son etabındaki tekliflerin açılmasından sonraya bırakıldı.
Dünün en düşük fiyatı -1.15 cent
Aksaray-Kırşehir-Nevşehir etabındaki 60 MW'lik kapasitenin tamamı, kilovatsaat başına eksi (-1.15 cent) fiyat teklif eden RES Anatolia firmasına gitti. Böylece o bölgede sadece tek bir proje bağlantı kapasitesi alabildi. RES Anatolia'nın teklifi, günün en düşük fiyatı unvanına da sahip oldu.
Fina sahası küçülünce çekildi
Ardından Ankara-Kırıkkale-Çankırı bölgesinin teklifleri gözden geçirildi. En iyi teklifi sunan Fina'nın kullanmak istediği sahanın bir kısmı diğer bögledeki Anatolia RES'e gittiği için Fina'ya 25 MW'lik bir kısım kalmış oldu. Fina, proje küçüldüğü için aynı teklifi veremeyeceğini belirterek çekildi.
Jüpiterges RES, son anda
Fina'nın çekilmesinden sonra toplam 60 MW'lik kapasite bulunan Ankara-Kırıkkale Çankırı için 4.19 cent ile iki teklif gelmişti. Biri Jüpiterges RES, diğeri Simge RES. Bunun üzerine firmalardan ikinci teklifleri istendi. İkinci tekliflerde 4.18 ile en iyi teklifi Simge RES verirken, Jüpiterges RES teklifini değiştirmemdi. Bunun üzerine kapasitenin 20 MW'lik kısmı, bu büyüklükteki Simge RES projesine verilince kalan 40 MW'lik kısım da Jüpiterges RES'in oldu.
YEKA dahil 2.3 milyar dolarlık proje
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven, ihale sonuçlarını Enerji Günlüğü'ne değerlendirdi. Dün, bugün ve yarınki ihalelerle kapasite tahsis edilecek 710 MW'lik projenin yaklaşık 1 milyar dolarlık bir yatırıma tekabül ettiğini belirten Ataseven "Bu kapasite hayata geçtiğinde ciddi anlamda ithalatı önleyici etkisi olacak. Aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarını destekleme mekanizması YEKDEM'de kalanlar yerli ekipmanlarla üretim yapmaya çalışacağı için de rüzgar endüstrisi büyüyecek, istihdam yaratılmış olacak" dedi. Ataseven şöyle devam etti:
"YEKA'ları da buna eklediğimizde, yani yaklaşık 1.2 milyar dolarlık YEKA RES yatırımı yapılacağını da hesaba katarsak toplamda Temmuz sonu itibariyle yaklaşık 2.3 milyar dolarlık bir rüzgar projesi portföyü piyasaya girmiş olacak."
Halen 6100 MW'lik RES üretim yapıyor
TÜREB Başkanı Mustafa Serdar Ataseven'in verdiği bilgiye göre Türkiye'de bu yılın başı itibariyle 6.100 MW'lik kurulu güçteki rüzgar santralleri elektrik üretimi yapıyor. Bu kapasite ile yılda yaklaşık 16 milyar kWh elektrik üretiliyor. Bu da Türkiye'nin toplam tüketimin yaklaşık yüzde 5-6'sına karşılık geliyor. Bir başka deyişle, mevcut kurulu güç, yılda yaklaşık 1 milyar dolarlık doğalgaz ithalatını engellemiş oluyor.
Eksi fiyat ne anlama geliyor?
Dünkü rüzgar kapasite tahsis ihalelerinde, kimileri tahsis alamasa da bazı projeler eksi fiyat teklifi sundu. Eksi fiyat teklifi veren firmalar, YEKDEM'den yararlanmamayı kabul edenlerden oluşuyor. Eksi fiyatlar, teklif sahiplerinin, Türkiye elektrik piyasasında oluşan fiyatların, yatırımlarını fizibıl kılmaya rahatlıkla yeteceğine inandığı anlamına geliyor. Bu proje sahipleri, üretecekleri rüzgar elektriğini, gün öncesi elektrik piyasasında oluşacak piyasa takas fiyatının altında bir fiyattan satmayı kabul ettiklerini beyan etmiş oluyorlar. Örneğin gün öncesi piyasada fiyat 10 cent seviyesinde oluşursa, -1.15 cent/kWh fiyat teklifi sunarak 60 MW'lik kapasite tahsisi alan RES Anatolia firması üreteceği elektriği 8.85 cent'lik fiyattan şebekeye verecek. Bu durumdaki oyuncular, gün öncesi elektrik piyasasında gösterge fiyat kabul edilen PTF'de meydana gelebilecek aşırı düşüşlerin riskini üstlenmiş oluyor.
İlk yarış Trakya için
Toplam 710 MW'lik rüzgar santrali şebeke bağlanma kapasite tahsis ihalesinin 320 MW'lik kısmı tamamlanınca geriye 390 MW'lik kısım kaldı. Bugün yapılacak ihalelerde üç bölgedeki toplam 170 MW'lik kapasite tahsis edilecek. Bunlardan Edirne'deki 40 MW'lik kapasite için 32 firma, toplam 1000 MW'lık projeleriyle yarışacak. Tekirdağ'daki 60 MW'lik kapasite için 36 firma, 1332 MW'lik projeleriyle yarışacak. Kırklareli'ndeki 70 MW'lik kapasite için 34 firma toplam 1404 MW'lik projeleriyle yarışacak. Yarın ise dört bölgedeki toplam 220 MW'lik kapasite en iyi teklifi sunan projelere tahsis edilecek. Bunlardan Sıvas'taki 80 MW'lik kapasite için toplam büyüklüğü 1420 MW olan 32 proje yarışacak. Tokat'taki 40 MW'lik kapasite için toplam büyüklüğü 534 MW olan 23 proje yarışacak. Ordu'daki 50 MW'lik kapasite için toplam büyüklüğü 561 MW olan 17 proje yarışacak. Bilecik Eskişehir Kütahya'daki 50 MW'lik kapasite için toplam büyüklüğü 846 MW olan 24 proje yarışacak.