'Sermaye bağımlılığı'

Türkiye'de iktisatçılarca yanlış bilinen konulardan bir tanesi net sermaye ihracı ve ithali hususundadır. Uzman iktisatçılar da dahil, 'gelişmiş' ülkelerin sermaye ihracatçısı, 'gelişmekte' ya da 'az gelişmiş' ülkelerin de sermaye ithalatçısı olduğu düşünülür. Bu kategorik ve üstünkörü kabul, bazı iktisatçılarca (aralarında tanınmış olanları da var) bir adım daha ileri götürülür ve Türkiye açısından büyüme, sermaye ithalatının bir mecburiyet olduğu noktasına gelip takılır.

Ancak, 'gelişmiş' ülkelerin sermaye ihracatçısı 'gelişmekte' ya da 'az gelişmiş' ülkelerin de sermaye ithalatçısı olduğu 'varsayımı' Amerikalılar'ın deyimiyle pek su tutmuyor. Aşağıdaki rakamlar IMF'den:

· Geçtiğimiz yıl itibariyle, dünyanın en büyük net sermaye ihracatçısı, toplamın dörtte birine tekabül eden payıyla Çin'dir. Sırasıyla diğer en yüksek sermaye ihracatçısı ülkeler şunlar: Almanya (yüzde 13), Japonya (yüzde 9), Suudi Arabistan (yüzde 8), Rusya (yüzde 6), Norveç (yüzde 5), Kuveyt (yüzde 4), İsviçre (yüzde 3), Birleşik Arap Emirlikler (yüzde 2), İsveç (yüzde 2), Libya (yüzde 2); Venezüella (yüzde 2), Malezya (yüzde 2).

· Yine geçen yıl dünyanın en büyük sermaye ithalatçısı ise ABD'dir. ABD, 2008 yılında dünya toplam net sermaye ithalatının yarısına yakınının (yüzde 43) gittiği ülke oldu. Sırasıyla diğer sermaye net ithalatçıları şunlar: İspanya (yüzde 10), İtalya (yüzde 5), Yunanistan (yüzde 3), İngiltere (yüzde 3), Fransa (yüzde 3), Avustralya (yüzde 3).

Rakamlar, sermayenin en büyük net ihracatçısının dünyanın kişi başına geliri en küçük ülkelerinden olan Çin; en büyük net ithalatçısının da kişi başına geliri en büyük ülkelerden ABD olduğunu gösteriyor. Net sermaye ihracatçısı diğer ülkelerin arasında Suudi Arabistan, Kuveyt, BAE, Libya, Venezüella gibi kaynak zengini ülkeler var. En büyük net sermaye ithalatçısı ülkelerin ise tamamı gelişmiş ekonomiler.

İktisat teorisinde gelişmekte olan ülkelerin, yani kişi başına geliri nispeten olan düşük ülkelerin daha hızlı büyüyeceğini söyler. Gerçek hayattan veriler de bunu teyit ediyor. Yukarıdaki bilgilerle birleştirilince gelir seviyesi ve hızlı büyüme performansıyla sermaye ihracı arasında 'ezbere bir ilişki' olmadığını gösteriyor. 'Büyümek için sermayeye ihtiyacımız var'; 'sermaye gelmezse dururuz/çökeriz' yaklaşımı hastanın serum ile ayakta kalması bir tedavi metodudur. Serum gereklidir ancak hayatınızın kalan kısmını seruma bağlı kalarak idare etmek istemiyorsanız ekonomik yapınızı ve politikalarınızı; her şeyden önce de kafa yapınızı değiştirmelisiniz.

Çin örneği, gelişmekte olan bir ülkenin cari fazla verebileceğini yani dünyaya sermaye ihraç edebileceğini gösteriyor. İşin sırrı tasarruf oranı ve yatırım harcamalarınızı doğru yerlere yapıp yapmadığınızda.