'Dalya'ya 10 kala bir soru...

Teşekkür...
Biliyorsunuz, gazetemiz DÜNYA geçen hafta yenilenen binasına taşındı. Taşınmamız nedeniyle dostlarımız bizi, deyim yerindeyse "Hayırlı olsun" yağmuruna tuttu. Telefonlarla, mesajlarla, çiçeklerle...
Hepimize "ne kadar çok sevenimiz varmış" dedirten bu bereket yağmurundan çok hoşnut olduğumuzun altını çizerek bütün dostlarımıza teşekkür ediyoruz... Özellikle okurlarımızdan gelen mesajlar bizi son derece duygulandırdı. Tabii, hepsini burada yayımlamamız mümkün değil. Ancak herkesin Türk iş dünyasının temsilcisi olarak kabul ettiği Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu'nun mesajını, gelen mesajların pek çoğunun ortak duygusunu da yansıtması açısından izninizle aşağıda sunuyorum:
"Türk özel sektörünün sorunlarını ve görüşlerini iyi anlayan ve anlatan bir yayıncılık anlayışı ile kamuoyunda saygın bir konuma gelmiş, etkili bir meslek kuruluşu olan DÜNYA Gazetesi'nin yeni çalışma binasının, hayırlı olmasını diliyorum. Son zamanlarda medya, eskiye oranla Türkiye gerçeğini kavradığı için Anadolu ve Anadolu'daki işadamlarını daha ön plana çıkarmaya başladı.
Bu gelişmede DÜNYA Gazetesi'nin rolünü inkâr edemeyiz. Anadolu'daki iş dünyasına yol gösteren, oda ve borsalarla her zaman işbirliği yapan DÜNYA'nın bu misyonunu sürdürmesini ve başarılarının devamını diliyorum.
DÜNYA Ailesi'nin nice yıllar başarılı işlere imza atmasını temenni ediyor, bu vesileyle yayımladığı gazete ile bütün gazetelerin ekonomi sayfalarını yeniden düzenlemesine  ve önemsemesine
rehber olan rahmetli Nezih Demirkent'i bir kez daha rahmetle anıyor, bıraktığı kimliğin emin ellerde olduğunun güveni içerisinde, tüm çalışanlarınıza içten selam ve saygılarımı sunuyorum."
Sayın Hisarcıklıoğlu'na ve bütün dostlarımıza sonsuz teşekkürler...

Dün Türkiye Cumhuriyeti'nin 89. yaşını kutladık...
89'u bitirdik...
90'dan gün aldık...
2023'e...
Bir başka ifadeyle Cumuriyet'in 100. yılına 10 sene kaldı...
 ***
On sene kalmasına kaldı da...
Benim bir sorum var: 2023 hedeflerine ne oldu? Hemen söyleyeyim, bu soruyu sadece ben sormuyorum...
Çok sesli dile getirmeseler de, iş dünyası da soruyor...
Son bir iki haftada dolaştığım hemen her yerde: Adana'da, Ankara'da, Bursa'da...
 ***
Hükümet iki hafta önce ekonominin 3 yıllık yol haritasını çizdi...
Buna göre, bu yılki büyüme tahmini yüzde 3.2...
2013'te yüzde 4..
2014'te yüzde 5...
2015'te de yine yüzde 5 büyüyeceğiz...
 ***
Bir süre önce arkadaşlarımız Neşe Sönmez ve Mithat Kahraman, 2023 ile ilgili bir çalışma yaptı: Türkiye'yi 2023'e Taşıyacak Sektörler...
Bu çalışmayı siz abonelerimizle de paylaştık...
2010 yılını baz alarak yaptığımız hesaplamalara göre...
Eğer 2023'te hedeflendiği gibi 2 trilyon dolarlık bir ülke olacaksak...
Yılda en az yüzde 8 büyümemiz gerekiyor...
 ***
Aslına bakarsanız "du" dememiz lazım...
Çünkü bu hesap şaştı...
Doğrusu 2011'de yüzde 8.5 büyüyerek hedefin de üstüne çıkmıştık. Ama hemen ertesi yıl tökezledik...
Az önce belirttim... Bu yıl büyüme yüzde 3 civarında kalacak: Lira bazında yüzde 3.2...
Dolar bazında yüzde 3.4...
 ***
Bir yıl düşük büyüme ile kalsaydık belki sorun yoktu...
Önümüzdeki yıllarda yüksek büyümeler ile bu açığı telafi ederdik...
Ama işte Orta Vadeli Program'daki hedefler ortada...
En iyimser büyüme tahmini 2015 sonunda yüzde 5...
O zaman geriye şu soruyu sormak kalıyor: Hedeflenen bu büyüme hızıyla 2023'e 2 trilyon dolarlık bir ekonomi olarak girme imkanımız var mı? Dünyanın 10 büyük ekonomisinden
biri olabilir miyiz?
 ***
OVP'yi Başbakan Yardımcısı Ali Babacan açıkladı...
Yanında Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz vardı...
Sayın Babacan dünyadaki sıkıntılara vurgu yaptı: "Türkiye'de ayağımızı yorganımıza göre uzatacağız" dedi...
Yine de "bu yıl ve gelecek yıl Avrupa'nın en hızlı büyüyecek ekonomilerden biri" olacağımızı söyledi.
 ***
Babacan'ın vurgularına diyecek birşey yok...
Biliyoruz, dünya sıkıntı içerisinde...
Çin'de de sıkıntı var...
Hindistan'da da...
Ama her şeye rağmen bizden hızlı büyüyorlar...
The Economist'te yer alan verilere göre bu yıl Çin yüzde 7.8, Hindistan yüzde 5.8 büyüyecek...
 ***
Asyalı rakiplerimiz de öyle...
250 milyonluk nüfusuyla Endonezya 2009 hariç, 2007'den bu yana yılda yüzde 6'nın üzerinde büyüyor...
Kriz yılı 2009'da da yüzde 4.6 büyüdüler...
Hatırlayacaksınız, biz o yıl hemen hemen aynı oranda küçülmüştük...
 ***
Dün, Moody's'in, notunu yatırım yapılabilir ülke seviyesinin bir altına yükselttiği Filipinler'e bakın...
Büyüme oranları yüzde 1.1'den yüzde 7.6'ya biraz zikzaklı gidiyor ama onlar da 2009'da küçülmedi...
Keza, Malezya...
27 milyon nüfuslu bir ülke...
192 milyarlık ithalatı ve 246 milyarlık ihracatı ile dış ticarette göz dolduruyor ve istikrarlı şekilde büyüyor...
Ya da 2000 yılından bu yana yüzde 8.5'e varan yüksek büyüme oranları ile Vietnam...
 ***
Örnekleri artırmak mümkün...
Ama gerek yok...
Derdim anlaşılmıştır...
Bugün OVP ile ilgili haber analizini manşete taşıdığımız arkadaşımız Talip Aktaş, 2023'te 2 trilyon dolarlık bir ülke haline gelmemiz için bundan böyle yüzde kaç büyümemiz gerektiğini hesapladı...
Eğer hükümetin OVP'de açıkladığı hedefleri temel alırsak, 2015'ten sonra her yıl ortalama yüzde 9.1 büyümemiz gerekiyor...
Yani tam 8 yıl boyunca... 
Peki, geçtiğimiz 8 yılda ne kadar büyüdük derseniz...
Onu da hesapladık: 2003'ten 2011 sonuna her yıl ortalama yüzde 5.4 büyümüşüz...
 ***
Aynı soru, ihracat hedefimiz için de geçerli: 2023'te nasıl 500 milyar dolar ihracat yapacağız? Türkiye İhracatçılar Meclisi'nin hedefine herkes sahip çıktı...
Başbakan Erdoğan da zaten baştan beri savunucusu...
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu da sahip çıkıp hedef yükseltti: "565 milyar dolar" dedi...
İyi hoş da, bugün itibariyle bizim 500 milyar dolar hedefini yakalamamız için ihracatımızı her yıl ne kadar artırmamız lazım?
Yine OVP'yi baz alırsak her yıl yüzde 13.1... 2015'ten 2023'e...
Onun da verilerini aynı grafikte bilginize sunuyoruz...
Peki yapar mıyız? Aslına bakarsanız geçmişte daha da fazlasını yaptık. İhracatın yüzde 30'larda büyüdüğü yıllar da oldu...
Ama gelinen düzey bakımından bu artık kolay değil...
Örneğin 2001'deki kriz yılının ardından ihracatımız 2002'de 36, 2003'te 47.2 milyar dolara çıkarmıştık...
Artış oranı yüzde 31.3...
Bu yıl beklenen ihracat 149.5 milyar dolar. Eğer 2002'den 2003'e artırdığımız oranda artırabilsek gelecek yıl ihracatımız yaklaşık 200 milyar dolara yükselir...
Siz söyleyin ne kadar şansımız var?
 ***
İşin bir başka boyutu daha var...
O yıllarda 2001 krizini yeni yeni aşıyorduk...
Üretim kapasitemizi ihracata yöneltmiştik. Şimdi durum pek öyle değil...
Adana Sanayi Odası Başkanı Sadi Sürenkök ile sohbet ediyoruz...
Soruyu ortaya o attı: -Bizim kapasite kullanım oranımız nedir Türkiye'de?
-Ekimde son açıklanan yüzde 74.9...
-Diyelim ki, 75... Bu üretim kapasitesi ile 150 milyar dolar ihracat yapıyoruz...
-Biz kapasitemizi yüzde 100 kullandığımızı ve ürettiğimizi de satabildiğimizi düşünelim... Rakam ne olur?
-Kaba hesap 200 milyar dolar olur...
-Peki biz, yeni yatırımlar yapmazsak nasıl ihracatımız 500 milyar dolara çıkacak? Ve biz bu doğalgaz zamları, elektrik zamları ile nasıl para kazanıp yatırıma para ayıracağız?
 ***
Dikkat ettiyseniz, hiç konjonktürden bahsetmedim...
Yani, Avrupa'da pazar zayıf...
Arap Baharı'nın olumsuz etkileri filan demedim...Hepsi ihracatın
artması adına ciddi sorun...
Hala yeni pazarlar bulabilmemiz, pazarlarımızı çeşitlendirmemiz çok önemli...
Ama Rahmi Koç'un söylediklerini de unutmayalım...
DEİK'in ev sahipliğinde geçen eylül ayında İstanbul'da gerçekleştirilen Dünya Odalar Federasyonu'nun çalışma yemeğinde şunları söylemişti deneyimli işadamı: "Türk ihracatçısı telaş içinde yeni pazarlar arıyor. Ama yeni pazarlar gelişmekte olan ülkeler için daha az sofistike olan yeni ürünler, yeni fiyatlandırma, yeni pazarlama teknikleri, yeni dağıtım kanalları ve sıfırdan inşa edilen satış sonrası hizmetler demektir..."
 ***
Evet... Sorumu yineliyorum: 2023 hedeflerine ne oldu? Hala 2 trilyon dolarlık ekonomi olacağız hedefimiz var mı? 500 milyar dolarlık ihracat hedefimiz yerinde duruyor mu? Öyleyse, hükümetin bunu çıkıp açıklaması lazım...
Açık söyleyeyim, Anadolu iş dünyası moral bozmak istemiyor...
Bu yaklaşım belki de hükümetin tepkisini çekme endişesinden daha önde... Onun için de pek konuşmamayı tercih ediyor...
Öncelikle, Başbakan Erdoğan'ın ne diyeceğini merakla bekliyor...
 ***
Hep hedeflerden bahsediyoruz...
Ama bu hedeflere varmak için neler yapmamız gerektiğini es geçiyoruz...
2023 için yol haritamız nedir? Bir takvimimiz var mı? Ya bir eylem planı? Örneğin eğer hala geçerliyse belirlenen hedeflere varmak için ne kadar yatırım yapılması gerekiyor?
Hangi dev yatırımlara girişiyoruz? Ekonomide hangi köklü dönüşüm programlarına hazırlanıyoruz?
 ***
Soruları çoğaltmak mümkün ama gereksiz...
Peter Drucker...
Yönetim biliminin deyim yerindeyse baş gurusu. Fırtınalı Dönemlerde Yönetim adlı çalışmasında diyor ki: "Geleceği önceden görmek, sizi
sadece dertlere boğar. Yapılması gereken, ortada olanı yönetmek, yapılabileceği ve yapılması gerekeni yaratmaya çalışmaktır..."
 ***
Nezih Barut...
Abdi İbrahim İlaç'ın Yönetim Kurulu Başkanı...
Firma bu yıl 100. yılını kutluyor...
Türkiye'deki ilaç üreticileri arasında yerli sermayeli en büyük grup...
Kutlama programları çerçevesinde Van Gogh Alive sergisi düzenliyorlar...
İstanbul'dan sonra Ankara'da Cer Modern'de de sergiyi açtılar...
Bir başka zaman anlatırım...
Gerçekten müthiş bir görsel şölen...
Sergiyi gezerken sohbet ettik:
-İlaç sektörünün 2023 ihracat hedefi nedir?
-İhracatçılar Meclisi'nde belirlenen rakam 3 milyar dolar...
-Yakalar mıyız?
-Geçeriz... Hem de fersah fersah...
-Nasıl olacak bu?
-Devlet-sanayi işbirliğiyle...
Teşvikle ilgili beklentilerimizin büyük bölümü karşılandı. Bir rapor hazırladık. Ortaya koyduğumuz önerileri hayata geçirebilirsek, hesaplarımıza göre 2023 yılında 16 milyar dolar ihracat yapmamızın önünde engel yok!"
 ***
Hasan Basri Bozkurt...
Hidromek'in Yönetim Kurulu Başkanı...
Özlem Ermiş arkadaşımızın bugün 15'inci sayfamızda yer alan röportajını Zirveden Bakış'ta okuyacaksınız...
"Türk tasarımı iş makineleri ile dünya devlerini titretiyor" diye attık başlığımızı...
Muhtemelen kendisi kesinlikle böyle bir başlık atmamızı istemezdi...
Son derece mütevazı, reklamdan çok işine odaklanmış bir işadamı...
2023 yılı hedeflerini belirlemiş: 2 milyar dolar ciro, 1 milyar dolar ihracat...
Türkiye'nin ise aynı tarihte 12 milyar dolarlık iş makinesi ihracatı yapmayı
hedeflediğinin, bunun için ise 5 milyar dolar yatırım yapması gerektiğinin altını çiziyor...
 ***
Türkiye, şaşırtabilen bir ülke...
89 yıl önce Kurtuluş Savaşı'nı verip, Cumhuriyet'i kurduğunda tüm dünyayı şaşırtmıştı...
2001'de içine yuvarlandığı krizden başarıyla çıkıp, 2011'de Çin'i de sollayıp, dünya büyüme şampiyonu olduğunda da...
Kötümserliğin hiç alemi yok...
Yeni gelişen alanları da hesaba katıp hedeflerimizi artısıyla eksisiyle revize edip yola koyulmalıyız...
Ama işlerin kendiliğinden düzeleceğini uman içi boş bir iyimserliğe de kaptırmayalım kendimizi...
Dünyaya şöyle bir alıcı gözle bakalım... Göreceğiz ki, Türkiye'yi yükseltecek yeni bir büyüme modelini geliştirip, uygulamaya koymak için vakit geldi de geçiyor bile...